شیعه بر خلاف اهل سنت معتقد است، امام در تمام شئون – جز مسئله وحی – با پیامبر (ص) همگام و همسنگ است. بنابراین، باید مثل پیامبر از خطا، لغزش و گناه معصوم باشد. همان گونه که پیامبر اسلام (ص) و دیگر انبیای الاهی چنین بوده اند. اما اهل سنت، جانشینی پیامبر را یک مقام و موهبت اجتماعی می داند – نه یک منصب الاهی – که از طرف مردم به خلیفه اعطا می گردد و شخص خلیفه از طریق انتخاب به این مقام نایل می گردد، لذا به اعتقاد آنان مقام عصمت برای شخص خلیفه ضروری نیست. دلایل عقلی و نقلی شیعه: 1. عقل سلیم حکم می کند، امام که تبیین کننده و حافظ شریعت و رسالت انبیاست، باید صد در صد مورد اعتماد مردم باشد و از هرگونه خطا و انحراف معصوم باشد، تا بتواند از دین و احکام آن پاسداری کند؛ زیرا که هدف از ارسال رسل و امامان تعلیم و تربیت است و این محتاج به علم سرشاری است که از طرف خداوند به آنها اعطا گردید و این علم الاهی باید بدون کم و کاست به مردم برسد و از انحراف و تحریف مصون بماند. اضافه بر این فلسهه وجوب نصب امام، اقتضای آن دارد که امام باید معصوم باشد. 2. دلیل های نقلی اعم از آیات و روایات معتبر و صحیح وجود دارد که عصمت امام از آنها استفاده می شود. آیات تطهیر، امامت و اطاعت، همچنین حدیث ثقلین و منزلت از جمله آنها است. علاوه شیعه براین عقیده است که امامت که همان جانشینی پیامبر (ص) است، به سان نبوت یک مقام انتصابی است – نه انتخابی – و عهده دار این مقام از طرف خداوند تعیین می گردد. به عبارت دیگر، معصوم کسی است که در خلوت و جلوت (مخفیانه و علنی) مرتکب گناه و خطا نمی شود و بدیهی است که غیر از خدا کسی نمی تواند عهده دار بیان عصمت کسی باشد، پس تشخیص عصمت فقط از راه نص و نقل پیامبر (ص) امکان پذیر است.
