آیا مقام چهارده معصوم(ع) از بقیه پیامبران بالاتر است؟ دلیل؟ در این زمینه که آیا ائمه(ع) به طور کلی بر همه پیامبران برتری دارند، به طور قطع نمیتوان اظهار نظر کرد. مقام حضرت علی(ع) افضل از دیگر انبیا غیر از حضرت خاتم المرسلین میباشد. دررابطه با دلیل این مسأله ابتدا باید توجه داشته باشید که نوعا در مسائل مختلف سه گونه استدلال وجود دارد: عقلی، نقلی و حسی. 1- دلایل عقلی در رابطه با امور کلی میباشند و درچنین موردی که مقایسه دو امر جزئی است نباید در جست و جوی آن بود. زیرا خارج از قلمرو براهین عقلی است. 2- دلیل حسی نیز وجود ندارد زیرا؛ اولا، ما نظارهگر تمام اعمال و حرکات آنها نیستیم تا بامقایسه شهودی از طریق کنش آنها حکم به برتری یکی بر دیگری نماییم. ثانیاً، اصلا فضایل و مقامات تجربه پذیر نیستند مگر آن که خواصی از طریق تجربه باطنی حقایقی را دریافت دارند. 3- تنها میماند دلیل نقلی. این گونه ادله نیز چند دستهاند: روایات خاص یا عام صریح، روایات خاص یا عام غیرصریح. الف) دسته اول روایاتی است که به صراحت بر فضیلت امیرالمؤمنین(ع) بر پیامبران(ع) دلالت دارد. مانند احتجاج خود آن حضرت - که در احتجاج طبرسی آمده است - نسبت به برتری خود بر حضرت ابراهیم(ع) فرمودند: من از ابراهیم(ع) برتر میباشم. زیرا وقتی خداوند از قیامت و برانگیخته شدن مردگان با وی سخن گفت از خداوند درخواست نمود که چگونگی آن را به وی بنمایاند. خطاب آمد: {/Bأَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ{w11-14w}{I2:260I}/}؟ جواب داد: {/Bلِیَطْمَئِنَّ قَلْبِی{w19-20w}{I2:260I}/}. ولی من در مرتبهای از یقین هستم که: لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا؛ اگر همه پردههای غیب کنار رود اندکی بر یقینم افزوده نگردد. زیرا آن را اندک کاستی نیست تا بدین وسیله جبران گردد. ب ) روایات عام آنهایند که فضیلت امیرالمؤمنین(ع) بر دیگر انبیا را به طور عام و مطلق دلالت دارند بدون آن که در آنها نام شخصی ذکر شده باشد. از جمله در جلد 11 بحارالانوار (ص 139 ب 2 ح 6) آمده است: قال رسولالله (ص): ان الله فضل انبیائه المرسلین علی ملائکه المقربین و فضلنی علی جمیع النبیین والمرسلین والفضل بعدی لک یا علی و للملائکه من بعدک. این مضمون در جلد 26 ص 335 نیز آمده است. ج ) دسته سوم روایاتی است که لفظا و صراحتا فضیلت بر برتری حکم نمیرانند. بلکه برتری پنج تن از دیگر مخلوقات از آنها استنباط و کشف میشود. از جمله: 1- احادیثی که نشان میدهد حضرت آدم (ع) نور پنج تن را درعرش الهی مشاهده کرد. 2- احادیثی که پیرامون توسلانبیای گذشته به اهل بیت وجود دارد. 3- حدیث قدسی مرسلهای که در آن خداوند به پیامبر (ص) فرموده است: (اگر تو نبودی جهان را نمیآفریدم و اگر علی نبود تو را نمیآفریدم و اگر فاطمه نبود هیچ یک را).این روایات به طور ضمنی و غیر صریح بر برتری اهل بیت دلالت دارد.
آیا مقام چهارده معصوم(ع) از بقیه پیامبران بالاتر است؟ دلیل؟
در این زمینه که آیا ائمه(ع) به طور کلی بر همه پیامبران برتری دارند، به طور قطع نمیتوان اظهار نظر کرد. مقام حضرت علی(ع) افضل از دیگر انبیا غیر از حضرت خاتم المرسلین میباشد. دررابطه با دلیل این مسأله ابتدا باید توجه داشته باشید که نوعا در مسائل مختلف سه گونه استدلال وجود دارد: عقلی، نقلی و حسی. 1- دلایل عقلی در رابطه با امور کلی میباشند و درچنین موردی که مقایسه دو امر جزئی است نباید در جست و جوی آن بود. زیرا خارج از قلمرو براهین عقلی است. 2- دلیل حسی نیز وجود ندارد زیرا؛ اولا، ما نظارهگر تمام اعمال و حرکات آنها نیستیم تا بامقایسه شهودی از طریق کنش آنها حکم به برتری یکی بر دیگری نماییم. ثانیاً، اصلا فضایل و مقامات تجربه پذیر نیستند مگر آن که خواصی از طریق تجربه باطنی حقایقی را دریافت دارند. 3- تنها میماند دلیل نقلی. این گونه ادله نیز چند دستهاند: روایات خاص یا عام صریح، روایات خاص یا عام غیرصریح. الف) دسته اول روایاتی است که به صراحت بر فضیلت امیرالمؤمنین(ع) بر پیامبران(ع) دلالت دارد. مانند احتجاج خود آن حضرت - که در احتجاج طبرسی آمده است - نسبت به برتری خود بر حضرت ابراهیم(ع) فرمودند: من از ابراهیم(ع) برتر میباشم. زیرا وقتی خداوند از قیامت و برانگیخته شدن مردگان با وی سخن گفت از خداوند درخواست نمود که چگونگی آن را به وی بنمایاند. خطاب آمد: {/Bأَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ{w11-14w}{I2:260I}/}؟ جواب داد: {/Bلِیَطْمَئِنَّ قَلْبِی{w19-20w}{I2:260I}/}. ولی من در مرتبهای از یقین هستم که: لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا؛ اگر همه پردههای غیب کنار رود اندکی بر یقینم افزوده نگردد. زیرا آن را اندک کاستی نیست تا بدین وسیله جبران گردد. ب ) روایات عام آنهایند که فضیلت امیرالمؤمنین(ع) بر دیگر انبیا را به طور عام و مطلق دلالت دارند بدون آن که در آنها نام شخصی ذکر شده باشد. از جمله در جلد 11 بحارالانوار (ص 139 ب 2 ح 6) آمده است: قال رسولالله (ص): ان الله فضل انبیائه المرسلین علی ملائکه المقربین و فضلنی علی جمیع النبیین والمرسلین والفضل بعدی لک یا علی و للملائکه من بعدک. این مضمون در جلد 26 ص 335 نیز آمده است. ج ) دسته سوم روایاتی است که لفظا و صراحتا فضیلت بر برتری حکم نمیرانند. بلکه برتری پنج تن از دیگر مخلوقات از آنها استنباط و کشف میشود. از جمله: 1- احادیثی که نشان میدهد حضرت آدم (ع) نور پنج تن را درعرش الهی مشاهده کرد. 2- احادیثی که پیرامون توسلانبیای گذشته به اهل بیت وجود دارد. 3- حدیث قدسی مرسلهای که در آن خداوند به پیامبر (ص) فرموده است: (اگر تو نبودی جهان را نمیآفریدم و اگر علی نبود تو را نمیآفریدم و اگر فاطمه نبود هیچ یک را).این روایات به طور ضمنی و غیر صریح بر برتری اهل بیت دلالت دارد.
- [سایر] آیا مقام حضرت زهرا(س) از سایر ائمه معصومین(ع) بالاتر است؟
- [سایر] آیا می توان گفت مقام پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله از علی علیه السلام و باقی چهارده معصوم علیهم السلام بالاتر است؟
- [سایر] آیا چهارده معصوم(ع) هدف خلقت هستند؟
- [سایر] آیا مقام حضرت علی(ع) از مقام حضرت ابراهیم(ع) بالاتر است؟
- [سایر] آیا دلیل ما برای اینکه می گوییم مقام امامت بالاتر از مقام نبوت است فقط آیه مربوط به عهد حضرت ابراهیم(ع) است یا دلایل دیگر هم دارد؟ لطفا در هر دو صورت به طور کامل توضیح و برای ائمه(ع) دوازدهگانه ما تبیین کنید که آیا مقامشان از پیامبران دیگر(غیر از پیامبر خودمان) بالاتر است یا نه؟
- [سایر] مقام حضرت معصومه(س) چیست؟ اگر ایشان معصوم هستند چرا جزو معصومین نیستند؟
- [سایر] مقصود از عصمت پیامبر(ص) و ائمه معصومین (ع) چیست؟
- [سایر] چرا در اذهان مردم، وقتی اسم پیامبری به میان می آید این طور تلقی می شود که مقام پیامبران از امامان بالاتر است در صورتی که می دانیم از بعضی از پیامبران ترک اولی سرزده است ولی از امامان نه. در اصل بیان کنید که آیا مقام نبوت بالاتر است یا مقام امامت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا نقاشی کردن عکسهای چهارده معصوم (علیهم السلام) مانعی ندارد و آیا موجب وهن مقام مقدسشان نمی شود؟
- [سایر] چرا چهارده معصوم(ع)ائمه میشوند و ما انسانهای معمولی نمیتوانیم به آن مقام برسیم؟ با توجه به این که مقدمات این امر اکتسابی است، آن هاچه عملی انجام میدهند که الگو میشوند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسلمانی به یکی از چهارده معصوم علیهمالسلام در حال اختیار و سلامت عقل دشنام دهد یا با آنان دشمنی داشته باشد، نجس است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر بین نمازگزار و قبر معصوم(ع) دیوار و مانند آن حاجبی باشد که مانع صدق هتک حرمت است , اقامه نماز حرام نیست؛ ولی ضریح یا پردهای که روی قبر شریف قرار دارد, حاجب نخواهند بود. شرط پنجم
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز جمعه در زمان حضور امام معصوم(ع) و منصوب خاص او , واجب تعیینی است؛ به این صورت که غیر آن صحیح نیست؛ ولی در زمان غیبت معصوم (ع) واجب تخییری است؛ یعنی کسی که در نماز جمعه شرکت کرده, لازم نیست نماز ظهرِ چهار رکعتی را هم به جا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در مکان خاص که مستلزم معصیت باشد , حرام است؛ ولی نماز باطل نیست; مثلاً اگر اقامه نماز جلوتر از قبر پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) به فاصله کم , موجب هتک حرمت آن ذوات قدسی شود, حرام است؛ ولی نماز باطل نیست و اقامه نماز در مکان محاذی و همسطح با قبر معصوم(ع) حرام نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وضو ندارد بنابر احتیاط واجب نباید اسم ذات و اسماء صفات خداوند متعال را به هر زبانی که نوشته شده باشد مس نماید و احتیاط مستحب ان است که اسماء مبارکه چهارده معصوم علیهم السلام را هم بدون وضو مس ننماید
- [آیت الله جوادی آملی] .برای انجام دادن نماز یا کاری که باید قبله در آن مراعات شود، باید به جهت قبله علم داشته باشد, نیز میتواند به شهادت دو عادل که از روی حس نه حدس شهادت میدهند, عمل کند; همچنین به قول منجّم و ریاضی- دانِ ماهر و موثّق که از گفته او اطمینان حاصل میشود, میتوان عمل کرد. محرابی که معصوم(ع) در آن, بدون میل به طرف راست یا چپ, نماز گزارده و هیچ تغییری در آن پدید نیامده، نیز قبر معصوم(ع) که به همان وضع اول مانده باشد, همچنین قبلهنماهای دقیق در صورت اطلاع کامل از کیفیت استفاده از آنها میتوانند معیار قبلهشناسی باشند و در غیر صورتهای یاد شده, میشود به محراب مساجد مسلمانان و قبور اموات آنان, در حالت عدم علم به تسامح آنها در رعایت قبله، اکتفا نمود.
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در مسجد فضیلت دارد. درجات فضایل آن به تفاوت مسجدهاست. بهترین مسجد روی زمین , مسجد دور کعبه یعنی مسجد حرام است، پس از آن, مسجد پیامبر(ص) در مدینه و بعد از آن, مسجد کوفه و مسجد اقصی که هر دو در یک حدّند و پس از آنها مسجد جامع هر شهر و بعد از آن , مسجد محل و سپس مسجد بازار . حرم انبیا و اوصیای معصوم (ع) فضیلت و استحباب دارد و نسبت به برخی مساجد , مانند مس جد محل و مسجد بازار, افضل است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] فقهاء در بیان اغسال مستحبه اغسال زیادی نقل فرموده اند که از جمله آنها این چند غسل است: (1) غسل تمام شبهای طاق ماه رمضان و غسل تمام شبهای دهه آخر آن و غسل دیگری در آخر شب بیست و سوم آن. (2) غسل روز بیست و چهارم ذی الحجه. (3) غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده. (4) غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده است. (5) غسل کسی که در حال مستی خوابیده. (6) غسل کسی که برای تماشای دار آویخته رفته و آن را دیده باشد؛ ولی اگر اتفاقا یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلا برای شهادت دادن رفته باشد؛ غسل مستحب نیست. (7) غسل برای دخول مسجد پیغمبر (ص). (8) غسل برای زیارت معصومین (ع) از دور یا نزدیک؛ ولی احوط این است که این غسلها را به قصد رجاء به جا آورند.
- [آیت الله اردبیلی] شتر دوازده نصاب دارد: اوّل: (پنج شتر) و زکات آن یک گوسفند است و تا شترها به این تعداد نرسند زکات ندارند. دوم: (ده شتر) و زکات آن دو گوسفند است. سوم: (پانزده شتر) و زکات آن سه گوسفند است. چهارم: (بیست شتر) و زکات آن چهار گوسفند است. پنجم: (بیست و پنج شتر) و زکات آن پنج گوسفند است. ششم: (بیست و شش شتر) و زکات آن یک شتر است که داخل سال دوم شده باشد. هفتم: (سی و شش شتر) و زکات آن یک شتر است که داخل سال سوم شده باشد. هشتم: (چهل و شش شتر) و زکات آن یک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد. نهم:(شصت و یک شتر) و زکات آن یک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد. دهم:(هفتاد و شش شتر) و زکات آن دو شتر است که داخل سال سوم شده باشند. یازدهم:(نود و یک شتر) و زکات آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشند. دوازدهم: (صد و بیست و یک شتر و بالاتر از آن است) که باید یا چهل تا چهل تا حساب کند و برای هر چهل تا یک شتر بدهد که داخل سال سوم شده باشد؛ یا پنجاه تا پنجاه تا حساب کند و برای هر پنجاه تا یک شتر بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و یا با چهل و پنجاه حساب کند؛ ولی در هر صورت باید به گونهای حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند، از نُه تا بیشتر نباشد؛ مثلاً اگر دویست و هفتاد و دو شتر داشته باشد، باید برای صد و پنجاه عدد از آن (سه تا پنجاه تا) سه عدد شتر که وارد سال چهارم شده و برای صد و بیست عدد از آن (سه تا چهل تا) سه عدد شتر که وارد سال سوم شده بدهد و دو عدد باقی مانده مشمول زکات نمیباشد و نمیتواند در این فرض برای دویست و چهل تای آن (شش تا چهل تا) و یا برای دویست و پنجاه تای آن (پنج تا پنجاه تا) زکات پرداخت کند و بقیّه آن را در پرداخت زکات محاسبه نکند و در تمام موارد شتر یا شترانی که باید برای زکات پرداخت کند باید مادّه باشند.
- [آیت الله مظاهری] مکروه است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند کنند. ______ 1) آیا تو بر پیمانی - که با آن ما را ترک کردی - وفاداری؟ پیمان بر شهادت به اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست و به اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده و رسول اوست و سید پیامبران و خاتم آنان است و به اینکه علی علیه السلام امیر مومنان و سید امامان و امامی است که خداوند متعال، فرمانبرداری از او را بر همه عالمیان واجب فرموده است و به اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و قائم آل محمد - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان مومنان و حجّتهای خداوند بر همه خلائق و امامان تو هستند، که پیشروان هدایت و نیکوکاری هستند. 2) هنگامی که دو فرشته نزدیک به خداوند (نکیر و منکر) که فرستادگان از جانب خدای متعالند، به سوی تو آمدند و از تو در مورد خدایت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبلهات و امامانت سوال کردند،پس نترس و اندوهگین نشو و در جواب آنان بگو: خداوند، پروردگار من و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، پیامبر من و اسلام، دین من و قرآن، کتاب من و کعبه، قبله من و امیر مومنان علی بن ابی طالب، امام من و حسن بن علی، امام من و حسین بن علی، امام من و زین العابدین، امام من و محمد باقر، امام من و جعفر صادق، امام من، و موسی کاظم، امام من و علی رضا، امام من و محمد جواد امام من و علی هادی، امام من و حسن عسکری، امام من و حجّت منتظَر، امام من میباشند، اینان - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان و سروران و رهبران و شفیعان من میباشند، در دنیا و آخرت به آنان دوستی میورزم و از دشمنان آنان دوری میجویم، سپس بدان ای فلان فرزند فلان. 3) بدرستی که خداوند متعال، بهترین پروردگار و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، بهترین پیامبر و امیر مومنان علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم او یعنی دوازده امام، بهترین امامان هستند و آنچه را محمد صلی الله علیه وآله وسلم آورده است حقّ است و مرگ حقّ است و سوال منکر و نکیر در قبر حقّ است و برانگیخته شدن (برای روز قیامت)، حقّ است و رستاخیز، حقّ است و صراط، حقّ است و میزان (اعمال)، حقّ است و تطایر کتب، حقّ است و بهشت، حقّ است و جهنم، حقّ است و آن ساعت معهود (روز قیامت)، خواهد آمد و هیچ تردیدی در آن نیست و به تحقیق خداوند متعال کسانی را، که در قبرها هستند، بر خواهد انگیخت. 4) خداوند تو را بر قول ثابت، پایدار فرماید و به راه مستقیم هدایت فرماید و بین تو و امامان تو در جایگاهی از رحمتش، شناخت ایجاد فرماید. 5) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را با برهانی از خودت روبرو گردان، خداوندا (درخواست میکنیم)عفو تو را، عفو تو را. 6) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را از جانب خودت با رضوان روبرو کن و قبر او را از بخشایش خودت آرام فرما، رحمتی که بوسیله آن از مهربانی هر کس دیگری بی نیاز گردد.