چرا انسان اشرف مخلوقات شد در حالی که درخت و حیوانات و ... فایده بیشتری دارند و عبادت خدا را هم می کنند ولی ما بشر چه؟ در هیچ آیه و روایتی بشر به عنوان اشرف مخلوقات معرّفی نشده ؛ آنچه قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) بیانگر آن هستند این حقیقت است که انسان کامل (انسان بالفعل ) اشرف از جمیع انواع مخلوقات می باشد ؛ که البته انسان کامل نیز دارای مراتب است و بین انسانهای کامل ، چهارده معصوم اشرف آنان و نبی اکرم (ص) در میان آنها ، در اوج شرافت وجودی است. بنا بر این ، نوع بشر به خاطر آنکه همواره انسانهای کامل در میان افراد آن وجود دارد اشرف انواع می باشد ؛ ولی بسیاری از افراد بشر بالقوّه اشرف مخلوقات هستند نه بالفعل ؛ لذا اگر استعدادهای الهی وجود خود را تماماً شکوفا نموده و تبدیل به انسان کامل و خلیفةالله گردند ، اشرف انواع مخلوقات خواهند بود ، در غیر این صورت ممکن است هم سطح ملائک مقرّب یا ملائک غیر مقرّب یا در سطح حیوانات یا حتّی پایین تر از آن باشد. از اینرو در قرآن کریم گاه از برخی انسانها با صفاتی حیوانی یا شیطانی یا جمادی یاد شده است. ( ... آنها همچون چهارپایان ، بلکه گمراهترند ؛ اینان همان غافلانند.) (الأعراف : 179) ( آیا گمان میبری بیشتر آنان میشنوند یا میفهمند؟! آنان فقط همچون چهارپایان ، بلکه گمراهترند.) (الفرقان :44) ( فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْب مثل او همچون سگ است. ) ( الأعراف : 176) ( کسانی که مکلّف به تورات شدند ولی حق آن را ادا نکردند، مانند درازگوشی هستند که کتابهایی حمل میکند.) (الجمعة:5 ) ( سپس دلهای شما بعد از این واقعه سخت شد؛ همچون سنگ، یا سختتر) (البقرة:74) ( وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِن اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم.) (الأنعام:112) ( بگو: پناه میبرم به پروردگار مردم... از شرّ وسوسهگر پنهانکار، که در درون سینه انسانها وسوسه میکند،خواه از جنّ باشد یا از انسان.) (ناس: 1 6)
چرا انسان اشرف مخلوقات شد در حالی که درخت و حیوانات و ... فایده بیشتری دارند و عبادت خدا را هم می کنند ولی ما بشر چه؟
چرا انسان اشرف مخلوقات شد در حالی که درخت و حیوانات و ... فایده بیشتری دارند و عبادت خدا را هم می کنند ولی ما بشر چه؟
در هیچ آیه و روایتی بشر به عنوان اشرف مخلوقات معرّفی نشده ؛ آنچه قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) بیانگر آن هستند این حقیقت است که انسان کامل (انسان بالفعل ) اشرف از جمیع انواع مخلوقات می باشد ؛ که البته انسان کامل نیز دارای مراتب است و بین انسانهای کامل ، چهارده معصوم اشرف آنان و نبی اکرم (ص) در میان آنها ، در اوج شرافت وجودی است.
بنا بر این ، نوع بشر به خاطر آنکه همواره انسانهای کامل در میان افراد آن وجود دارد اشرف انواع می باشد ؛ ولی بسیاری از افراد بشر بالقوّه اشرف مخلوقات هستند نه بالفعل ؛ لذا اگر استعدادهای الهی وجود خود را تماماً شکوفا نموده و تبدیل به انسان کامل و خلیفةالله گردند ، اشرف انواع مخلوقات خواهند بود ، در غیر این صورت ممکن است هم سطح ملائک مقرّب یا ملائک غیر مقرّب یا در سطح حیوانات یا حتّی پایین تر از آن باشد. از اینرو در قرآن کریم گاه از برخی انسانها با صفاتی حیوانی یا شیطانی یا جمادی یاد شده است.
( ... آنها همچون چهارپایان ، بلکه گمراهترند ؛ اینان همان غافلانند.) (الأعراف : 179)
( آیا گمان میبری بیشتر آنان میشنوند یا میفهمند؟! آنان فقط همچون چهارپایان ، بلکه گمراهترند.) (الفرقان :44)
( فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْب مثل او همچون سگ است. ) ( الأعراف : 176)
( کسانی که مکلّف به تورات شدند ولی حق آن را ادا نکردند، مانند درازگوشی هستند که کتابهایی حمل میکند.) (الجمعة:5 )
( سپس دلهای شما بعد از این واقعه سخت شد؛ همچون سنگ، یا سختتر) (البقرة:74)
( وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِن اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم.) (الأنعام:112)
( بگو: پناه میبرم به پروردگار مردم... از شرّ وسوسهگر پنهانکار، که در درون سینه انسانها وسوسه میکند،خواه از جنّ باشد یا از انسان.) (ناس: 1 6)
- [سایر] چرا انسان اشرف مخلوقات هست؟
- [سایر] چرا انسان به عنوان اشرف مخلوقات ذکر شده است؟
- [سایر] آیا مقام قرآن بالاتر است یا مقام امام؟ آیا اینکه می گویند بشر اشرف مخلوقات است جنبه روایی دارد؟ مگر بشر از قرآن هم که بشر نیست، بالاتر است؟!
- [سایر] آیا جمله (انسان اشرف مخلوقات است) ریشه دینی(قرآنی و یا حدیثی) دارد؟
- [سایر] شبهه: اگر انسان اشرف مخلوقات است، پس چرا در قرآن آمده است ما انسان را بر بسیاری از مخلوقات برتری دادیم ؟
- [سایر] چرا خداوند با داشتن آن همه مخلوق صالح، انسان را که موجودی خودپسند، طمعکار و جایز الخطا است، اشرف مخلوقات قرار داده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اینکه در السنه معروف است که انسان اشرف مخلوقات است آیا حدیثی موجود هست یا خیر؟
- [سایر] چه تفاوت بین اختیار شیطان با اختیار انسان وجود دارد که انسان اشرف مخلوقات شد ولی شیطان نشد ؟
- [سایر] چرا باید انسان ها را طبقه بندی کنیم؟ مگر همه آن ها مخلوق خدا نیستند؟ مگر همه انسان ها از یک پدر و مادر و اشرف مخلوقات نیستند؟ انسان کافر هم مانند فرزند بد است که باید تربیت شود چرا باید آن را نجس دانسته یا به حیوانات تشبیه کنیم؟
- [سایر] مخلوقات خداوند، بجز انسان مانند حیوانات و نباتات و جمادات چگونه خالق خود را تسبیح میگویند؟ بخصوص جمادات؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پیش از داخل شدن در حرم مکّه، شهر مکّه، مسجد الحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه مسجد پیغمبر وحرم امامان: مستحبّ است انسان غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرّف شود، یک غسل کافی است و کسی که میخواهد در یک روز داخل حرم مکّه و مسجد الحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیّت همه، یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه وشهر مدینه و مسجد پیغمبر شود، یک غسل برای همه کفایت میکند و برایزیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیّد الشهدأ7 مستحبّ است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایمکانی وبعضی از غسلهای فعلی که گفته شد بجا آورد، و بعد کاری کند که وضو را باطل مینماید مثلاً بخوابد، غسل او باطل میشود ومستحبّ است دوباره غسل را بجا آورد.
- [آیت الله مظاهری] پیش از داخل شدن در حرم مکّه، شهر مکّه، مسجد الحرام، کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه، مسجد پیغمبرصلی الله علیه وآله وسلم و حرم امامانعلیهم السلام، مستحب است انسان غسل کند، و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است، و کسی که میخواهد در یک روز داخل حرم مکّه و مسجدالحرام و کعبه شود، اگر به نیّت همه یک غسل کند کافی است. و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبرصلی الله علیه وآله وسلم شود، یک غسل برای همه کفایت میکند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیّد الشهداءعلیه السلام مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایی را که در این مسئله گفته شد به جا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل مینماید مثلاً بخوابد، غسل او تا یک شبانه روز باطل نمیشود ولی برای نماز و مانند آن باید وضو بگیرد. _______ 1) شهادت میدهم بر اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست، و بر اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده خداوند و پیامبر اوست. خداوندا درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا از توبه کنندگان و پاکان قرار ده.
- [آیت الله مظاهری] یکی از گناهان بزرگ در اسلام ظلم است و عقلًا و شرعاً گناهی بزرگتر از ظلم نداریم، و از نظر قرآن و روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) ظلم اقسامی دارد: الف) ظلم به خداوند متعال، و کفر و شرک و کفران نعمت از مصادیق بارز این قسم است، چنانکه مخالفت با خدای متعال و ظلم به بندگان او از مصادیق خفیّه این قسم است. ب) ظلم به بندگان خدای متعال بلکه به مخلوقات او، و از مصادیق بارز آن تجاوز به جان و مال دیگران است که به آن حقّالنّاس گفته میشود و پروردگار عالم از ذرّهای از آن نخواهد گذشت. ج) ظلم به بندگان در جهت آبروی آنها، و از مصادیق بارز آن غیبت، تهمت، استهزا و سرزنش است و در روایات آن را از رباخواری بدتر دانسته است، در حالی که رباخواری در اسلام جنگ با خداست. د) ظلم به دیگران در جهت عرض و ناموس آنها، و در اسلام و نزد متشرّعه بلکه نزد همه مردم، این قسم قبیحتر از اقسام گذشته است.
- [آیت الله اردبیلی] نماز مهمترین اعمال دین است که اگر مورد قبول درگاه خداوند متعال واقع شود، عبادتهای دیگر نیز قبول میشوند و اگر نماز پذیرفته نشود، اعمال دیگر نیز قبول نمیشوند. همان گونه که اگر انسان هر شبانه روز پنج نوبت در نهر آبی شستشو کند چرکی در بدن او باقی نمیماند، نمازهای پنجگانه نیز انسان را از گناهان و پلیدیها پاک میکنند. سزاوار است که انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و کسی که نماز را کم ارزش و سبک میشمارد، مانند کسی است که نماز نمیخواند. خداوند در ابتدای سوره بقره نماز را از ویژگیهای پرهیزگاران و سبب برخورداری از هدایت قرآنی و در سوره مؤمنون مراقبت بر انجام نماز و خشوع در هنگام نماز را از ویژگیهای مؤمنان بر شمرده است و پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرموده: کسی که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک شمارد، سزاوار عذاب آخرت است. روزی حضرت در مسجد تشریف داشتند؛ مردی وارد و مشغول نماز شد و رکوع و سجود خود را به طور کامل بجا نیاورد. حضرت فرمودند: اگر این مرد در حالی که نمازش به این نحو است از دنیا برود، به دین من از دنیا نرفته است! پس انسان باید مراقب باشد که با عجله و شتابزدگی نماز نخواند و در حال نماز به یاد خدا و با خضوع، خشوع و وقار باشد و متوجه باشد که با چه کسی سخن میگوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند متعال بسیار کوچک و ناچیز ببیند. همچنین نمازگزار باید توبه و استغفار نماید و گناهانی را که مانع قبول شدن نمازند، مانند حسد، کبر، غیبت، خوردن مال حرام، آشامیدن مسکرات و ندادن خمس و زکات، بلکه هر معصیتی را ترک کند. همچنین سزاوار است اعمالی را که ثواب نماز را کم میکند، بجا نیاورد، مثلاً در حال خوابآلودگی و خودداری از ادرار به نماز نایستد و در هنگام نماز ه آسمان نگاه نکند و نیز اعمالی را که ثواب نماز را زیاد میکند بجا آورد، مثلاً انگشتری عقیق به دست کند و لباس پاکیزه بپوشد و شانه و مسواک کند و خود را خوشبو نماید.
- [امام خمینی] اهمیت نماز: نماز مهمترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود،عبادتهای دیگر هم قبول می شود. و اگر پذیرفته نشود، اعمال دیگر هم قبول نمی شود. و همانطور که اگر انسان شبانه روزی پنج نوبت در نهر آبی شستشو کند، چرک در بدنش نمی ماند، نمازهای پنجگانه هم انسان را از گناهان پاک می کند. و سزاوار است که انسان نماز را در اول وقت بخواند. و کسی که نماز را پست و سبک شمارد،مانند کسی است که نماز نمی خواند. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:"کسی که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک شمارد، سزاوار عذاب آخرت است".روزی حضرت در مسجد تشریف داشتند، مردی وارد و مشغول نماز شد، و رکوع و سجودش را کاملا به جا نیاورد. حضرت فرمودند: "اگر این مرد در حالی که نمازش این طور است از دنیا برود، به دین من از دنیا نرفته است". پس انسان باید مواظب باشد که به عجله و شتابزدگی نماز نخواند، و در حال نماز به یاد خدا و با خضوع و خشوع و وقار باشد، و متوجه باشد که با چه کسی سخن می گوید، و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند عالم بسیار پست و ناچیز ببیند. و اگر انسان در موقع نماز کاملا به این مطلب توجه کند، از خود بی خبر می شود. چنانچه در حال نماز تیر را از پای مبارک امیر المؤمنین علیه السلام بیرون کشیدند و آن حضرت متوجه نشدند. و نیز باید نمازگزار توبه و استغفار نماید و گناهانی که مانع قبول شدن نماز است مانند حسد،کبر، غیبت، خوردن حرام، آشامیدن مسکرات و ندادن خمس و زکات، بلکه هر معصیتی را ترک کند. و همچنین سزاوار است کارهایی که ثواب نماز را کم می کند بجانیاورد، مثلا در حال خواب آلودگی و خودداری از بول به نماز نایستد و در موقع نماز به آسمان نگاه نکند. و نیز کارهایی که ثواب نماز را زیاد می کند بجا آورد، مثلا انگشتری عقیق به دست کند، و لباس پاکیزه بپوشد، و شانه و مسواک کند، و خود را خوشبو نماید.
- [آیت الله اردبیلی] روزه از جمله عباداتی است که در ادیان توحیدی به آن امر شده است و روزه ماه رمضان هدیهای است الهی که خداوند به امت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم عطا فرموده است تا به وسیله آن بتوانند پلیدی را از روح و جسم خویش دور سازند و جان خویش را به زیور تقوی آراسته کنند و با چشیدن طعم گرسنگی و تشنگی، رنج و محرومیت فقرا را با تمام وجود درک نمایند و در صدد دستگیری از آنان برآیند و بر مؤمنان است که از برکات روزه و ماه رمضان بهرهمند گردند. امام سجاد علیهالسلام در دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه میفرماید: (خداوندا، ماه رمضان را از عبادت ما سرشار کن و اوقات آن را به توفیق عبادتت مزیّن گردان و ما را در این ماه به روزهداری و در شب آن به نماز، تضرع، خشوع و تواضع به درگاهت یاری فرما چنانکه هیچ روز آن گواه بر غفلت ما و هیچ شب آن شاهد تقصیر ما نگردد.) (روزه) آن است که انسان برای انجام فرمان خداوند از اذان صبح تا مغرب از انجام دادن چیزهایی که روزه را باطل میکند و شرح آنها بعدا گفته میشود خودداری نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پیش از داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، مسجدالحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه و مسجد پیغمبر و حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است انسان غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرّف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیت همه یک غسل کند کافی است. و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله)شود، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سیدالشّهداء(علیه السلام) مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایی را که در این مسأله گفته شد بجا آورد و بعد کاری که وضو را باطل می نماید مرتکب شود مثلاً بخوابد، غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را به جا آورد.
- [امام خمینی] پیش از داخل شدن در حرم مکه شهر مکه مسجدالحرام خانه کعبه حرم مدینه شهر مدینه مسجد پیغمبر مستحب است انسان غسل کند و برای داخل شدن در حرم امامان علیهم السلام رجاءا غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود اگر به نیت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله شود یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصا سفر زیارت حضرت سیدالشهداء علیه السلام مستحب است انسان غسل کند و اگریکی از غسلهایی را که در این مساله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می نماید مثلا بخوابد غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را بجاآورد.
- [آیت الله اردبیلی] برای داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه و مسجد پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، مستحب است انسان غسل کند و برای صِرف داخل شدن در مسجدالحرام و حرم امامان علیهمالسلام نیز میتواند به قصد رجاء غسل کند و اگر در یک روز چند مرتبه مشرّف شود، یک غسل کافی است و کسی که میخواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجدالحرام و خانه کعبه شود، اگر به نیّت همه یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم شود، یک غسل برای همه کفایت میکند و برای زیارت پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و امامان علیهمالسلام از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند و همچنین برای توبه و برای نشاط به جهت عبادت و برای به سفر رفتن، خصوصا سفر زیارت حضرت سیدالشهداء علیهالسلام ، مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسلهایی را که در این مسأله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل میکند مثلاً بخوابد غسل او باطل میشود.
- [آیت الله نوری همدانی] پیش از داخل شدن در حرم مکه ، شهر مکه ، مسجد الحرام ، خانة کعبه ، حرم مدینه ، شهر مدینه مسجد پیغمبر ( صلی الله علیه و آله ) مستحب است انسان غسل کند و برای داخل شدن در حرم امامان ( علیهم السلام ) رجاءً غسل نماید و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود یک غسل کافی است و کسی که می خواهد در یک روز داخل حرم مکه و مسجد الحرام و خانه کعبه شود اگر به نیت همه ، یک غسل کند کافی است و نیز اگر در یک روز بخواهد داخل حرم مدینه و شهر مدینه و مسجد پیغمبر ( صلی الله علیه و آله ) شود ، یک غسل برای همه کفایت می کند و برای زیارت پیغمبر و امامان از دور یا نزدیک و برای حاجت خواستن از خداوند عالم و همچنین برای توبه و نشاط به جهت عبادت و برای سفر رفتن خصوصاً سفر زیارت حضرت سید الشهداء ( علیه السلام ) مستحب است انسان غسل کند و اگر یکی از غسل هائی را که در این مساله گفته شد بجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل می نماید مثلاً بخوابد ، غسل او باطل می شود و مستحب است دوباره غسل را بجاآورد .