زیارت قبور با نیت شفاعت، توسل و تبرک شرک است. اولا اسلام دین فطرت است و احکام آن؛ چه در مجال عقیده و چه در مقام عمل موافق با فطرت سلیم انسان است. و ما معتقدیم که احکام و تعالیمی که پیامبران و علی الخصوص پیامبر اسلام(ص) آورده اند ، همگی موافق با فطرت سلیم بشر بوده و با آن سازگاری دارد،ودرحقیقت تعالیم انبیا تذکردهنده به مسائلی است که در فطرت انسان نهفته است. در مورد زیارت اموات و قبور نزدیکان و کسانی که برگردن ما حق دارند، انسان مشاهده می کند که این عمل از جمله کارهایی است که نفس سلیم انسان از هر قوم و ملیتی که باشد برآن رغبت دارد، و این نیست مگر به جهت وجود میل باطنی فطری که در تمام افراد بشر وجود دارد. و از آنجا که شریعت ، هادی به فطرت است، لذا می توان از این طریق به مشروعیت زیارت قبور پی برد. ثانیا: خود اهل سنت در روایاتشان ذکر می کنند که پیامبر بعد از مرگ زنده است و برای امتش طلب مغفرت و شفاعت دارد با این وجود چگونه است که وهابیت زیارت قبور را شرک می دانند، روایت چنین است: هیثمی از نویسندگان و دانشمندان مشهور اهل سنّت در کتاب (مجمع الزوائد) از عبد اللّه بن مسعود از رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) نقل می کند که پیامبر فرمود: حیات و زندگی من برای شما خیر و برکت است، (زیرا با همدیگر گفتگو می کنیم) شما سخن می گویید، و من هم با شما سخن می گویم، مرگ من هم برای شما برکت است، چون اعمال و کارهای شما بر من عرضه می شود، و هر کار خوبی را که دیدم خدا را شکر می کنم، و برای هر کار ناپسندی از خدا طلب مغفرت می کنم. سپس می گوید: این حدیث را بزّار نقل کرده است و راویان این حدیث همه ثقه هستند. ( مجمع الزوائد: 9/24، (ما یحصل لأمّته من استغفاره بعد وفاته) الجامع الصغیر: 1/582، کنز العمّال: 11/407)و نیز این روایت را سیوطی که از استوانه های علمی اهل سنّت است، و متّقی هندی، و سقّاف با شهادت بر صحّت آن نقل نموده اند. در این حدیث، پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) به زنده بودن پس از مرگ و آگاه شدن از اعمال ریز و درشت پیروانش تصریح دارد، و به کسانی که با تلاش فراوان، سعی در دور کردن امّت اسلامی از توسّل و تقاضای وساطت آن حضرت در رسیدن به فیوضات الهی را دارند، با بیانی صریح هشدار می دهد که: فکر نکنید با مرگ، رابطه بین من و شما از بین می رود، بلکه اعمال شما همواره در معرض دید من بوده، و من نگران کارهای شما هست و برای شما طلب مغفرت می کنم. ثالثا: در روایتی دیگر احمد زینی دحلان به نقل از ابن حجر در کتاب الجوهر المنظم می گوید :بعضی از حفاظ حدیث از أبی سعید سمعانی نقل کرده اند که او از علی بن أبی طالب ( صلوات الله و سلامه علیه ) کرده است : سه روز از مراسم تدفین پیامبر اکرم (صلی الله علیه (و آله) و سلم ) گذشته بود فردی اعرابی نزد ما آمد ، خودش را روی قبر پیامبر اکر م (علیه أفضل الصلاة و السلام ) انداخت و از خاک قبر بر سر خود می ریخت و می گفت: یا رسول الله شما ( در دوران رسالتت ) مطالبیفرمودی و ما هم فرمایشات شما را شنیدیم و همانگونه که تو از خداوند فرامین و دستورات دینی را اخذ نمودی ما نیز این فرامین و دستورات دینی را از تو فرا گرفتیم یکی از آیاتی که خداوند بر تو نازل فرمود این بود : ولو أنهم إذ ظلموا أنفسهم جاؤوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحیما : اگر مسلمانان به خود ظلم نمود ند و پیش تو آمدند و از خداوند طلب بخشش نمود ند و رسول خدا نیز برای آنها از خداوند طلب بحشش نمود خداوند را تو به پذیر و بخشنده می یابند .(کنایه از اینکه خداوند آنها را می بخشد ) حال ای رسول خدا من به نفسم ظلم کرده ام و به درگاه شما آمده ام که برای من از خداوند طلب بخشش کنید ، پس از قبر شریف ندایی آمد که خداوند تو را بخشید .( تفسیر قرطبی ج 5 ، ص 265 ، 266 ، ذیل آیه 64 سوره نسا ء ؛ تفسیر بحر المحیط أبوحیان أند لسی ج 4 ، ص 180 ، باب 64 ، ذیل آیه 64 سوره نسا ء ؛ الدرر السنیة فی الرد علی الوهابیة - أحمد زینی دحلان - ص 21 – 22 .) با این وجود تعجب از وهابیون است که چرا از زیارت قبور نهی می کنند و طلب شفاعت از بزرگان دین را شرک می نامند.
زیارت قبور با نیت شفاعت، توسل و تبرک شرک است.
اولا اسلام دین فطرت است و احکام آن؛ چه در مجال عقیده و چه در مقام عمل موافق با فطرت سلیم انسان است. و ما معتقدیم که احکام و تعالیمی که پیامبران و علی الخصوص پیامبر اسلام(ص) آورده اند ، همگی موافق با فطرت سلیم بشر بوده و با آن سازگاری دارد،ودرحقیقت تعالیم انبیا تذکردهنده به مسائلی است که در فطرت انسان نهفته است. در مورد زیارت اموات و قبور نزدیکان و کسانی که برگردن ما حق دارند، انسان مشاهده می کند که این عمل از جمله کارهایی است که نفس سلیم انسان از هر قوم و ملیتی که باشد برآن رغبت دارد، و این نیست مگر به جهت وجود میل باطنی فطری که در تمام افراد بشر وجود دارد. و از آنجا که شریعت ، هادی به فطرت است، لذا می توان از این طریق به مشروعیت زیارت قبور پی برد.
ثانیا: خود اهل سنت در روایاتشان ذکر می کنند که پیامبر بعد از مرگ زنده است و برای امتش طلب مغفرت و شفاعت دارد با این وجود چگونه است که وهابیت زیارت قبور را شرک می دانند، روایت چنین است: هیثمی از نویسندگان و دانشمندان مشهور اهل سنّت در کتاب (مجمع الزوائد) از عبد اللّه بن مسعود از رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) نقل می کند که پیامبر فرمود: حیات و زندگی من برای شما خیر و برکت است، (زیرا با همدیگر گفتگو می کنیم) شما سخن می گویید، و من هم با شما سخن می گویم، مرگ من هم برای شما برکت است، چون اعمال و کارهای شما بر من عرضه می شود، و هر کار خوبی را که دیدم خدا را شکر می کنم، و برای هر کار ناپسندی از خدا طلب مغفرت می کنم.
سپس می گوید: این حدیث را بزّار نقل کرده است و راویان این حدیث همه ثقه هستند.
( مجمع الزوائد: 9/24، (ما یحصل لأمّته من استغفاره بعد وفاته) الجامع الصغیر: 1/582، کنز العمّال: 11/407)و نیز این روایت را سیوطی که از استوانه های علمی اهل سنّت است، و متّقی هندی، و سقّاف با شهادت بر صحّت آن نقل نموده اند.
در این حدیث، پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) به زنده بودن پس از مرگ و آگاه شدن از اعمال ریز و درشت پیروانش تصریح دارد، و به کسانی که با تلاش فراوان، سعی در دور کردن امّت اسلامی از توسّل و تقاضای وساطت آن حضرت در رسیدن به فیوضات الهی را دارند، با بیانی صریح هشدار می دهد که: فکر نکنید با مرگ، رابطه بین من و شما از بین می رود، بلکه اعمال شما همواره در معرض دید من بوده، و من نگران کارهای شما هست و برای شما طلب مغفرت می کنم.
ثالثا: در روایتی دیگر احمد زینی دحلان به نقل از ابن حجر در کتاب الجوهر المنظم می گوید :بعضی از حفاظ حدیث از أبی سعید سمعانی نقل کرده اند که او از علی بن أبی طالب ( صلوات الله و سلامه علیه ) کرده است : سه روز از مراسم تدفین پیامبر اکرم (صلی الله علیه (و آله) و سلم ) گذشته بود فردی اعرابی نزد ما آمد ، خودش را روی قبر پیامبر اکر م (علیه أفضل الصلاة و السلام ) انداخت و از خاک قبر بر سر خود می ریخت و می گفت: یا رسول الله شما ( در دوران رسالتت ) مطالبیفرمودی و ما هم فرمایشات شما را شنیدیم و همانگونه که تو از خداوند فرامین و دستورات دینی را اخذ نمودی ما نیز این فرامین و دستورات دینی را از تو فرا گرفتیم یکی از آیاتی که خداوند بر تو نازل فرمود این بود : ولو أنهم إذ ظلموا أنفسهم جاؤوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحیما : اگر مسلمانان به خود ظلم نمود ند و پیش تو آمدند و از خداوند طلب بخشش نمود ند و رسول خدا نیز برای آنها از خداوند طلب بحشش نمود خداوند را تو به پذیر و بخشنده می یابند .(کنایه از اینکه خداوند آنها را می بخشد ) حال ای رسول خدا من به نفسم ظلم کرده ام و به درگاه شما آمده ام که برای من از خداوند طلب بخشش کنید ، پس از قبر شریف ندایی آمد که خداوند تو را بخشید .( تفسیر قرطبی ج 5 ، ص 265 ، 266 ، ذیل آیه 64 سوره نسا ء ؛ تفسیر بحر المحیط أبوحیان أند لسی ج 4 ، ص 180 ، باب 64 ، ذیل آیه 64 سوره نسا ء ؛ الدرر السنیة فی الرد علی الوهابیة - أحمد زینی دحلان - ص 21 – 22 .)
با این وجود تعجب از وهابیون است که چرا از زیارت قبور نهی می کنند و طلب شفاعت از بزرگان دین را شرک می نامند.
- [سایر] شبهه: آیا طلب شفاعت از معصومین(علیهم السلام) و زیارت قبور و تبرک مزار آنان، نوعی شرک نیست ؟
- [سایر] توسل و شفاعت طلبی از مردگان فایده ندارد و شرک است حتی نبی اکرم (ص) نیز وقتی از دنیا رفت دیگر کاری از او بر نمی آید
- [سایر] توسل و تبرک در سوره یوسف را توضیح دهید؟
- [سایر] آیا توسل شرک نیست؟
- [سایر] آیا توسل شرک است؟
- [سایر] تفاوت توسل و شرک چیست؟
- [سایر] ایا تبرک جستن به اثار اولیای خدا، شرک محسوب می شود؟
- [سایر] فایده زیارت قبور چیست؟
- [سایر] آیا توسل برای برآورده شدن حاجات، شرک است؟
- [سایر] آیا توسّل و مؤثر دانستن غیر خدا و شرک نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است انسان برای نماز میّت، زیارت اهل قبور، رفتن به مسجد و حرم امامان علیهمالسلام ، همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن و لمس حاشیه آن و برای خوابیدن، وضو بگیرد و نیز مستحب است کسی که وضو دارد، دوباره وضو بگیرد و اگر برای یکی از این اعمال وضو بگیرد، میتواند هر عملی را که انجام دادن آن احتیاج به وضو دارد بجا آورد، مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.
- [آیت الله بهجت] مستحب است انسان برای امور زیر وضو بگیرد: برای نماز میت، زیارت اهل قبور، رفتن به مسجد و حرم ائمه علیهمالسلام، برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن، و نیز برای مس حاشیه قرآن، و برای خوابیدن. و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هرکاری را که باید با وضو انجام داد، میتواند بهجا آورد، مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.
- [امام خمینی] مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان علیهمالسلام وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مس حاشی? قرآن و برای خوابیدن، وضو گرفتن مستحب است، و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد، و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، میتواند به جا آورد مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است انسان برای این امور وضو بگیرد: 1 - نماز میّت. 2 - زیارت اهل قبور. 3 - رفتن به مسجد. 4 - رفتن به حرم امامانعلیهم السلام . 5 - همراه داشتن قرآن. 6 - خواندن و نوشتن قرآن. 7 - مسّ حاشیه قرآن. 8 - خوابیدن. همچنین مستحب است انسان همیشه با وضو باشد بلکه مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد، و اگر برای یکی از جهاتی که گفته شد وضو بگیرد، هر کاری را که باید با وضو انجام داد، میتواند به جا آورد مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.
- [آیت الله جوادی آملی] .سجده برای غیر خدا حرام است. سجده فرشتگان برای حضرت آدم نبود, زیرا وی به مثابه قبله بود, چنانکه سجده حضرت یعقوب(ع)و فرزندان او برای حضرت یوسف(ع) نبود, بلکه به منظور شکر خدا بود. آنچه برخی از زائران قبور امامان معصوم(ع)به صورت سجده انجام میدهند، اگر به منظور شکر نعمت توفیق به زیارت آنان باشند, اشکال ندارد و اگر مقصود خضوع در برابر آنها باشد, حرام است و برای پرهیز از توّهم برخی، سزاوار است که چنین کاری انجام نشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم ائمه: وضو بگیرد، و هم چنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن، وضو گرفتن مستحب است. و نیز مستحب است کسی که وضو دارد، دوباره وضو بگیرد. و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد می تواند به جا آورد مثلاً می تواند با آن وضو نماز بخواند.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان3 وضو بگیرد و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مس حاشیهی قرآن و برای خوابیدن، وضو گرفتن مستحب است و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد، هر کاری را که باید با وضو انجام داد میتواند به جا آورد، مثلاً میتواند با آن وضو نماز بخواند.چیزهایی که وضو را باطل میکند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان (علیهم السلام ) وضو بگیرد ، و همجچنین برای همراه داشتن قرآ ن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مس حاشیة قرآن و برای خوابیدن ، وضو گرفتن مستحب است و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد ، هر کاری را که باید با وضو انجام داد ، می تواند بجا آورد مثلاً می تواند با آن وضو نماز بخواند . چیزهائی که وضو را باطل می کند
- [آیت الله سبحانی] مستحب است انسان برای نماز میّت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان (علیهم السلام) وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مسّ حاشیه قرآن و برای خوابیدن وضو گرفتن مستحب است و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد، می تواند بجا آورد; مثلا می تواند با آن وضو نماز بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است انسان برای نماز میت و زیارت اهل قبور و رفتن به مسجد و حرم امامان(علیهم السلام)وضو بگیرد، و همچنین برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مس حاشیه قرآن و برای خوابیدن، وضو گرفتن مستحب است. و نیز مستحب است کسی که وضو دارد دوباره وضو بگیرد، و اگر برای یکی از این کارها وضو بگیرد هر کاری را که باید با وضو انجام داد می تواند به جا آورد مثلاً می تواند با آن وضو نماز بخواند.