پاسخ به این سؤال با توجه به تعریف اراده و تقسیم آن به اراده تکوینی و تشریعی روشن می‌شود. اراده بر دو قسم است، یکی اراده تکوینی و دیگر اراده تشریعی. اراده تکوینی عبارت است از: علم به نظام به‌طور کامل و تمام؛ یعنی همین قدر که خدا عالم بر نظام اتم و اکمل است، همین علم به نظام، علت خلق جهان آفرینش است که از آن علم، تعبیر به اراده می‌شود. اما اراده تشریعی عبارت است از: علم خدای تعالی به مصلحت در فعل مکلف و این علم به مصلحت است که منشأ تکلیف می‌شود و ما آن‌را اراده تشریعی می‌نامیم. اطاعت و عصیان، عبادت و گناه، عناوینی هستند که از مقایسه کارهای ارادی انسان با اوامر و نواهی خدا که همان اراده تشریعی اوست، انتزاع می‌گردند، نه در مقایسه با اراده تکوینی خدا، اراده تکوینی خدا به همه افعال اختیاری انسان تعلق گرفته است. از نظر محبوبیت و مبغوضیت - که ملاک اراده تشریعی خداست - کارهای ارادی انسان به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1. کارهای پسندیده، 2. کارهای ناپسند. دسته اوّل متعلق اراده تشریعی خدا می‌باشند و دسته دوم متعلق اراده تشریعی او نیستند، اما هر دو دسته با توجه به ارادی بودنشان متعلق ارده تکوینی خداوند است، پس افعال ناپسند ابتدا و مستقیم به اراده انسان است و غیر مستقیم به اراده تکوینی خداوند و در عین حال مخالف اراده تشریعی اوست.
اگر خداوند خالق هر چیز است، آیا گناهان و اعمال قبیحی که از انسانها صادر میشود هم مخلوق خداوند است؟
پاسخ به این سؤال با توجه به تعریف اراده و تقسیم آن به اراده تکوینی و تشریعی روشن میشود. اراده بر دو قسم است، یکی اراده تکوینی و دیگر اراده تشریعی.
اراده تکوینی عبارت است از: علم به نظام بهطور کامل و تمام؛ یعنی همین قدر که خدا عالم بر نظام اتم و اکمل است، همین علم به نظام، علت خلق جهان آفرینش است که از آن علم، تعبیر به اراده میشود.
اما اراده تشریعی عبارت است از: علم خدای تعالی به مصلحت در فعل مکلف و این علم به مصلحت است که منشأ تکلیف میشود و ما آنرا اراده تشریعی مینامیم.
اطاعت و عصیان، عبادت و گناه، عناوینی هستند که از مقایسه کارهای ارادی انسان با اوامر و نواهی خدا که همان اراده تشریعی اوست، انتزاع میگردند، نه در مقایسه با اراده تکوینی خدا، اراده تکوینی خدا به همه افعال اختیاری انسان تعلق گرفته است. از نظر محبوبیت و مبغوضیت - که ملاک اراده تشریعی خداست - کارهای ارادی انسان به دو دسته تقسیم میشوند: 1. کارهای پسندیده، 2. کارهای ناپسند. دسته اوّل متعلق اراده تشریعی خدا میباشند و دسته دوم متعلق اراده تشریعی او نیستند، اما هر دو دسته با توجه به ارادی بودنشان متعلق ارده تکوینی خداوند است، پس افعال ناپسند ابتدا و مستقیم به اراده انسان است و غیر مستقیم به اراده تکوینی خداوند و در عین حال مخالف اراده تشریعی اوست.
- [سایر] اگر خداوند خالق هر چیز است، آیا گناهان و اعمال قبیحی که از انسان ها صادر میشود هم مخلوق خداوند است؟
- [سایر] چرا مخلوق باید رام خالق خود باشد؟
- [سایر] آیات نافی شباهت خالق و مخلوق کدامند؟ این آیات چگونه با آیات دمیده شدن روح خدا در انسان قابل جمع است؟
- [سایر] آیات نافی شباهت خالق و مخلوق کدامند؟ این آیات چگونه با آیات دمیده شدن روح خدا در انسان قابل جمع است؟
- [سایر] چرا همه چیز به خالق نیاز دارند اما خود خدا به خالق و علت نیاز ندارد؟
- [سایر] همه انسانها مخلوق خداوند هستند و بارقه ای از خدا هستند، پیامبران و امامان به جهت بیدار کردن دانش و عشق برای امور الهی به منصه ظهور رسیده اند پس چرا بعضی از پیامبران و امامان ، مخلوق خدا را به جهت عدم آگاهی آنان و بیدار نشدنشان در عشق در پیامد جنگ و یا حکم قضائی می کشتند و چرا در کل حکم کشتن در احکامشان برای مخلوقات خدا صادر شده، آیا پیام خدا چنین است که مخالوقاتش به جهت عدم آگاهی باید کشته شوند و یا فرستادگان او قدرت بخشیدن دانش الهی و عشق الهی را نداشتند که بتوانند مخلوقات خدا را به آگاهی و عشق برسانند؟
- [سایر] تفاوت اینکه خدا در بعضی آیات قرآن داریم؛ (خالق السماوات و الارض) و در بعضی آیات (فاطر السماوات و الارض) چیست؟ چرا خدا همیشه نمیگوید (فاطر) یا (خالق)؟
- [سایر] با توجه به علم غیب ائمه، آیا انسانها در اعمال خود مجبور هستند؟
- [سایر] آیا در نزد خداوند انسانها عزیزتر هستند یا جنها؟
- [سایر] چرا برخی از انسانها از یاد خدا غافلاند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لازمه ایمان به خداوند متعال و ایمان به انبیاء عظام صلوات الله علیهم اجمعین و ایمان به احکام الهی آن است که شخص مؤمن، قلباً از منکر و معصیت خداوند متعال، منزجر باشد، و منکر را قلباً انکار کند.
- [آیت الله مظاهری] ربا خواری در اسلام از گناهان بسیار بزرگ محسوب شده است و در قرآن شریف رباخوردن را جنگ با خدا دانسته است.
- [آیت الله وحید خراسانی] هشتم از مبطلات نماز بنابر احتیاط واجب ان است که برای کار دنیا عمدا گریه کند مگر این که جاهل قاصر باشد و اگر از ترس خدا یا برای اخرت گریه کند از بهترین اعمال است
- [آیت الله مکارم شیرازی] آشامیدن شراب حرام و از گناهان کبیره است، بلکه در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند در صورتی که متوجه باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر(صلی الله علیه وآله) می باشد کافر است. از حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: (شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب می خورد عقل خود را از دست می دهد و در آن موقع خدا را نمی شناسد و از هیچ گناهی باک ندارد، احترام هیچ کس را نگه نمی دارد و حق خویشان نزدیک را رعایت نمی کند و از زشتیهای آشکار رو نمی گرداند، روح ایمان و خداشناسی از او بیرون می رود، و روح خبیثی که از رحمت خدا دور است در او می ماند، خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت می کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمی شود و روز قیامت روی او سیاه است!)
- [آیت الله سبحانی] آشامیدن شراب حرام و از گناهان کبیره است، بلکه در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند در صورتی که متوجه باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر(صلی الله علیه وآله وسلم)می باشد کافر است.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت عمداً نسبت دروغ بدهد روزه او باطل نمیشود گرچه گناه بزرگی نموده است.
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز در مکانی که ماندن در آ ن حرام است؛ مانند زیر سقف در حال ریزش، مسیر در حال آمدن سیل، روی فرشی که نام خدا یا آیهّ قرآن بر آن نوشته شده, باطل نیست، هرچند معصیت است. شرط سوم
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پاک کردن مخرج غائط با چیزهایی که احترام آنها لازم است مانند کاغذی که اسم خدا و پیغمبران بر آن نوشته شده معصیت و حرام است، و پاک شدن مخرج با استنجاء به سرگین و استخوان محل اشکال است.
- [آیت الله وحید خراسانی] خاتمه هرچند هر گناهی بزرگ است چون عظمت و جلال و کبریای خداوند محدود به حدی نیست پس نافرمانی خداوند متعال هم با توجه به این که معصیت خداوند علی عظیم است بزرگ است و روایت شده نظر نکن به انچه معصیت کردی بلکه ببین چه کسی را معصیت کردی ولی در مقایسه گناهان به یکدیگر بعضی بزرگتر و عذاب ان شدیدتر است و بر برخی از گناهان به طور صریح یا ضمنی تهدید و وعید به عذاب و اتش شده و یا در روایات وارده از اهل بیت عصمت علیهم السلام از انها تعبیر به کبیره شده است و به مقتضای ایه کریمه ان تجتنبوا کبایر ما تنهون عنه نکفر عنکم سییاتکم اگر دوری کنید از گناهان کبیره ای که نهی شده اید از ان می پوشانیم از شما بدیها و سییات شما را اجتناب از انها موجب امرزش گناهان دیگر است و بعضی از فقهاء اعلی الله مقامهم انها را تا هفتاد و بعضی بیشتر از ان شمرده اند و قسمتی از انها که بیشتر مورد ابتلاست ذکر می شود شرک و کفر به خداوند متعال که با هیچ گناه کبیره ای قابل قیاس نیست یاس و ناامیدی از روح و رحمت خداوند متعال امن از مکر خداوند متعال قسم دروغ به خداوند متعال انکار انچه خداوند نازل فرموده است محاربه با اولیای خداوند متعال محاربه با خدا و رسول به قطع طریق و افساد در زمین حکم به غیر انچه خداوند نازل فرموده است دروغ بستن بر خدا و رسول و اوصیا منع از ذکر خداوند در مساجد و سعی در خراب کردن انها منع زکاتی که واجب است تخلف از جهاد واجب فرار از جنگ مسلمین با کفار اضلال گمراه کردن از راه خداوند متعال اصرار بر گناهان صغیره ترک عمدی نماز و سایر واجبات الهیه ریا اشتغال به لهو مانند غنا و تار زدن ولایت ظالم اعانه کمک کردن ظالم شکستن عهد و قسم تبذیر فاسد کردن مال و بیهوده خرج کردن ان اسراف شرب خمر سحر ظلم غنا عقوق والدین اذیت و بدرفتاری با پدر و مادر قطع رحم لواط زنا نسبت دادن زنا به زن محصنه قیادت جمع کردن بین مرد و زن به زنا یا دو مرد به لواط دزدی ربا خوردن سحت خوردن حرام مانند بهای خمر و اجرت زن زناکار و رشوه ای که حاکم برای حکم می گیرد کم فروشی غش مسلمین خوردن مال یتیم به ظلم شهادت دادن به ناحق کتمان شهادت اشاعه فاحشه و گناه بین مومنین فتنه سخن چینی کردن که موجب تفرقه بین مومنین شود ناسزا گفتن به مومن و اهانت به مومن و ذلیل کردن او بهتان بر مومن تهمت زدن به مومن غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است
- [آیت الله بروجردی] آشامیدن شراب حرام و در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند کافر است.از حضرت امام جعفر صادق عَلَیْهِ السَّلَام روایت شده است که فرمودند:شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب میخورد، عقل خود را از دست میدهد و در آن موقع خدا را نمیشناسد و از هیچ گناهی باک ندارد و احترام هیچ کس را نگه نمیدارد و حق خویشان نزدیک را رعایت نمیکند و از زشتیهای آشکار رو نمیگرداند و روح ایمان و خدا شناسی از بدن او بیرون میرود و روح ناقص خبیثی که از رحمت خدا دور است در او میماند و خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت میکنند و تا چهل روز نماز او قبول نمیشود و روز قیامت روی او سیاه است و زبان از دهانش بیرون میآید و آب دهان او به سینهاش میریزد و فریاد تشنگی او بلند است.