اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است
عنوان مسئله:
اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مقام ابراهیم بواسطه ازدحام ممکن نیست در موقع نماز طواف واجب مرد یا زن طوری بایستند که محاذی هم و یا زن جلوتر از مرد مشغول نماز نباشد ایا نماز انان صحیح است
- بالنسبه به کسی که مقداری از طواف را بی اختیار رفته است کیفیت تدارک ان مقدار در فرض شک در بهم خوردن موالات وغیر این صورت چیست
- اگر در حال طواف یا سعی یا در نماز شک کند که شوط چندم و یا رکعت چندم است و با همین حال طواف و سعی و نماز را ادامه دهد بعد به یک طرف شک یقین کند و اعمال را تمام نماید ایا عملش به نحوی که ذکر شد صحیح است
- اگر کسی بداند در صورت صحیح نگفتن تلبیه محرم نمی شود و تلبیه را غلط بگوید و اعمال حج را انجام دهد ایا اعمالش صحیح است یا نه
- شخص در حالی که مشغول طواف است در شوط پنجم یقین کرد که متر در شوط اول و متر در شوط سوم بی اختیار طواف کرده است تکلیف او چیست
- شخصی در شوط اول طواف بود که نماز جماعت شروع شد طواف را قطع می کند و مشغول نماز می شود و پس از نماز طواف را از سر می گیرد و هفت شوط کامل بجا می اورد ایا طواف او صحیح است
- کسی که به حدود مطاف اگاهی ندارد بعد از فراغ از طواف شک می کند که در مطاف بوده است یا نه ایا طوافش صحیح است یا نه
- کسی که بعد از سعی در عمره تمتع تقصیر کرد بعد به شک افتاد که ایا تقصیری که کردم صحیح است یا نه ایا اشکال دارد یا نه
- در نماز طواف که انسان مشغول ذکر بود او را حرکت دادند ذکر را تکرار کرد دوباره تکان دادند و تکرار کرد ایا مانعی ندارد
- در صورتی که شخص نمازگزار وارد یکی از مساجد مدینه منوره و یا مکه معظمه شد و مشاهده کرد که جماعت خاتمه یافته است ولی نمازگزاران در مسجد هستند ایا می تواند نماز را فرادی بر طبق شرایط موجود بجای اورد یا باید بیاید مسافرخانه و یا هتل و نمازش را با چیزی که سجده بر ان صحیح است انجام دهد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] در بین نماز اگر کسی شک کند که در ابتدای نماز نیت کرده‌ام یا خیر آیا شک بعد از محل محسوب میشود که نمازش صحیح باشد یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] فردی سجده و تشهد را در نمازش فراموش میکند و بعد از اتمام نماز، به جای انجام قضای سجده یا تشهد فراموش شده، مشغول به نماز دیگری میشود. اگر در بین نماز یادش بیاید که سجده یا تشهد فراموش شده را انجام نداده، وظیفه‌اش چیست و نمازی که مشغول آن است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در یادگرفتن احکامِ شک، کاهلی کرده باشد و در صورت بروز شک، نماز خود را اعاده نماید، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی شک کند که قهقهه اش عمدی بوده و با اختیار بوده یا سهوی و بدون اختیار، آیا نمازش باطل می شود؟
- [آیت الله بهجت] شخصی با وضو بوده و یک نماز خوانده، حالا شک دارد قبل از نماز حدث سر زده یا بعد از نماز، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] زنی که ناشزه (نافرمان) شده، در صورتی که در خانه شوهر یا لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته، نماز بخواند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که بعد از نماز شک میکند که نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] کسی‌که بعد از نماز شک میکند نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] بنابر علتی (مثلاً شک در نماز چهار رکعتی در رکعت سه و چهار) نماز احتیاط بر نمازگزار واجب شده است، پس از خواندن نماز احتیاط فهمید که نمازش صحیح بوده؛ آیا نماز احتیاط اضافی باعث باطل شدن نماز می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به عنوان مثال برایش در نماز، شک بین سه و چهار پیش میآید و بعد از سلام نماز، مشغول به نماز احتیاط میشود، اگر در بین نماز احتیاط اطمینان یا یقین به یکی از دو طرف شک (سه رکعت یا چهار رکعت) پیدا کند، نمازش را چگونه به پایان برساند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به جا اورده یا نه چنانچه مشغول کاری که بعد از ان است شده باید به شک خود اعتنا نکند مثلا موقعی که مشغول خواندن سوره است اگر شک کند که حمد را خوانده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند و اگر بعد یادش بیاید که ان را به جا نیاورده در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باید به جا اورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است بنابراین اگر مثلا در قنوت یادش بیاید که سوره را نخوانده باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نمازش صحیح است
- کسی که زیاد شک می کند اگر شک کند رکنی را به جا اورده یا نه و اعتنا نکند بعد یادش بیاید که ان را به جا نیاورده در صورتی که تکبیره الاحرام باشد نمازش باطل است چه داخل رکن بعد شده باشد یا نشده باشد و در غیر ان چنانچه مشغول رکن بعد نشده باید ان را به جا اورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است مثلا اگر شک کند که رکوع کرده یا نه و اعتنا نکند چنانچه پیش از سجده دوم یادش بیاید که رکوع نکرده است باید بر گردد و رکوع کند و اگر در سجده دوم یادش بیاید نمازش باطل است
- اگر شک کند که رکنی را به جا اورده یا نه چنانچه مشغول کاری که بعد از ان است شده باید به شک خود اعتنا نکند مثلا موقعی که مشغول خواندن تشهد است اگر شک کند که دو سجده را به جا اورده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند و اگر یادش بیاید که ان رکن را به جا نیاورده در صورتی که تکبیره الاحرام باشد نمازش باطل است چه داخل رکن بعد شده باشد یا نشده باشد و در غیر ان چنانچه مشغول رکن بعد نشده باید ان را به جا اورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است مثلا اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را به جا نیاورده باید به جا اورد و اگر در رکوع یا بعد از ان یادش بیاید نمازش باطل است
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به جا اورده یا نه چنانچه مشغول کاری که بعد از ان است نشده باید ان را به جا اورد مثلا اگر پیش از خواندن سوره شک کند که حمد را خوانده یا نه باید حمد را بخواند و اگر بعد از انجام ان یادش بیاید که ان را به جا اورده نمازش صحیح است
- اگر یقین یا اطمینان کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه نماز او باطل است ولی اگر در بین نماز یقین یا اطمینان داشته باشد که وقت داخل شده و شک کند که انچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است
- کسی که زیاد شک می کند اگر شک کند چیزی را که رکن نیست به جا اورده یا نه و اعتنا نکند و بعد یادش بیاید که ان را به جا نیاورده چنانچه از محل به جا اوردن ان نگذشته باید ان را به جا اورد و اگر از محل ان گذشته نمازش صحیح است مثلا اگر شک کند که حمد خوانده یا نه و اعتنا نکند چنانچه در قنوت یادش بیاید که ان را نخوانده باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نمازش صحیح است
- کسی که نشسته یا خوابیده نماز می خواند اگر موقعی که حمد یا تسبیحات می خواند شک کند که سجده یا تشهد را به جا اورده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند و اگر پیش از ان که مشغول حمد یا تسبیحات شود شک کند که سجده یا تشهد را به جا اورده یا نه چنانچه نداند ان حالت مثلا نشستن ایا نشستن بدل از قیام است یا نه باید برگردد و مشکوک را به جا اورد و اگر بداند که بدل از قیام است چنانچه شک در تشهد باشد بنابر احتیاط واجب ان را به قصد قربت مطلقه اعم از وجوب و استحباب بیاورد و نمازش صحیح است و اگر شک در سجده است بنابر احتیاط واجب نماز را تمام کند و دوباره به جا اورد
- اگر بعد از نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش به مقدار نماز احتیاط بوده مثلا در شک بین دو و چهار دو رکعت نماز احتیاط بخواند بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده نمازش صحیح است
- اگر بعد از نماز شک کند که در بین نماز کاری که نماز را باطل می کند انجام داده یا نه نمازش صحیح است
- اگر بعد از نماز بداند که وضوی او باطل شده ولی شک کند که بعد از نماز باطل شده یا قبل از ان نمازی که خوانده صحیح است
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده، نمازش صحیح است.
- [امام خمینی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از هر نماز بوده ، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است .
- [آیت الله بروجردی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده، نمازش صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده ، و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده ، نمازش با شرطی که در مسأله پیش گفته شد ، صحیح است .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بداند با اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده، نماز او صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده؛ یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده؛ نمازش صحیح است و اگر احتمال دهد خوابش در اثناء نماز عمدا و با التفات به نماز بوده؛ باید دوباره بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز فراموش کرده که مشغول نماز است و خوابیده، نماز او صحیح است.