تصرف
به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.
زنی که خمس جهیزیّه‌اش را نداده آیا شوهرش می‌تواند در آن تصرّف کند؟
جهیزیّه خمس ندارد.
جهیزیّه خمس ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زنی درآمدش را به شوهرش داد تا خرج زندگی کند، آیا خمس دارد یا خیر؟
- زنی شوهرش مرده در حال عدّه وفات است آیا می‌تواند برای نماز و عمل به مستحبّات از عطر استفاده کند؟
- زنی که شوهرش چند سال در جبهه مفقودالاثر است و فعلانمیداند، آیا جز شهداء است یا این که باز هم در اسارت است، آیا می‌تواند ازدواج کند؟
- اگر زنی شوهری داشته باشد که فاقد طهارت و نماز باشد و دوست ندارد که شوهر با او هم بستر شود آیا می‌تواند از شوهرش دوری کند؟
- کسی سی سال خمس برنج و گندم و اجناس دیگر را نداده حال میخواهد بدهد همانطور که از خود اجناس و قیمت آن را میشود داد از اجناس دیگر به جای این اجناس که سی سال خمس آن را نداده می‌تواند بدهد یا خیر؟
- فردی صد هزار تومان پول خمس داده شده در بانک دارد و صد هزار تومان هم پول خمس نداده شده دارد، سر سال این فرد از پولش بر میدارد و نیّت میکند از خمس نداده بگیرد، حکمش چیست؟
- تکلیف زنی که مؤمن و باحجاب است و شوهرش او را مخیّر نموده بین طلاق و بیحجاب شدن چیست؟
- حقوقی که بعد از مرگ کارمند به همسر او میدهند آیا همسر می‌تواند همه حقوق را تصرّف کند یا جواز تصرّف در یک هشتم را دارد؟
- کسی دو هکتار زمین خریده ولی مالک اولیّه زمین خمس آن را نداده آیا اگر خریدار خمس دهد از گردن فروشنده ساقط میشود؟
- آیا زن می‌تواند در صورتی که شوهرش مشکل اخلاقی دارد از او تمکین نکند تا خود را اصلاح نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا میتوان در مال خمس نداده تصرف کرد؟
- [آیت الله خوئی] زن سیده که فقیر است و شوهر و فرزندان فقیر دارد می‌تواند که خمس را قبول نماید و تصرف کند بعداً به مصرف خود یا بچهها و شوهرش برساند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی که درآمد مستقل دارد و شوهرش نمیگذارد تا خمس اموالش را بپردازد، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی که شوهرش کفاره روزه او را سالها نداده است خودش هم درآمد نداشته است بعد از فوت شوهر باید بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی که شوهرش کفاره روزه او را سالها نداده است خودش هم درآمد نداشته است بعد از فوت شوهر باید بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به زنی هاشمی که شوهرش بدون عذر، نفقه واجب او را نمیدهد، میتوان خمس داد؟ و آیا او می‌تواند خمس را خرج بچههای غیر سیّد خود کند؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی خانهای را با پول خمس نداده خریده است. آیا مستأجری که از این موضوع آگاهی دارد، حقّ تصرّف در آن خانه را دارد یا خیر؟
- [سایر] آیا شخص می‌تواند خمس را به ذمه بگیرد و خود را بدهکار اهل خمس بداند؛ آن گاه در تمام مالی که سر سال خمسی آن رسیده تصرف کند؟
- [سایر] زنی که علاقه شدید به فرزند دارد آیا به جهت اینکه شوهرش قدرت باروری ندارد، می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند؟
- [آیت الله بروجردی] زنی که عادت نمیشود و شوهرش قطع دارد که حمل ندارد، آیا قبل از تربّص ثلاثة أشهر می‌تواند او را طلاق بدهد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که نه سالش تمام نشده، و زن یائسه عده ندارد، یعنی اگرچه شوهرش با او نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق می‌تواند فوراً شوهرکند.
- زنی را که سه مرتبه طلاق دادهاند بر شوهرش حرام میشود ولیاگر با شرائطی که در کتاب طلاق گفته میشود با مرد دیگری ازدواج کند، شوهر اوّل می‌تواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
- اگر زکاْ را ازخود مال کنار بگذارد، می‌تواند در بقیّه آن تصرّف کند، و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید.
- کسی که خمس بدهکار است، اگر با حاکم شرع مصالحه کند، می‌تواند در تمام مال تصرّف نماید و بعد از مصالحه منافعی که از آن به دست میآید مال خود اوست.
- اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد یعنی به فروشنده بگوید این جنس را با این پول میخرم، چنانچه خمس او را بعد از معامله بدهد، معامله صحیح است و اگر خمس آن را نداد حاکم شرع می‌تواند خمس را از عین مال که در دست مشتری است بگیرد وتصرّفش در مال، حرام بوده است مگر این که قبلاً به ضمانت شرعی عمل نماید.
- زنی که حیض نمیبیند اگر در سنّ زنهایی باشد که حیض میبینند چنانچه شوهرش او را طلاق دهد، باید بعد از طلاق تا سه ماه یعنی نود روز عدّه نگهدارد در صورتی که شوهرش با او نزدیکی کرده است.
- انسان می‌تواند در مالی که یقین دارد خمسش را ندادهاند تصرّف کند و خمس آن بذمه شخصی که مال را به او داده منتقل میشود و واجب است پرداخت کند و همچنین است در مالی که شک دارد خمس آن را دادهاند یا نه.
- اگر دو نفر در مالی که زکاْ آن واجب شده باهم شریک باشند و یکی از آنان زکاْ قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، چنانچه بداند شریکش زکاْ سهم خود را نداده، می‌تواند در سهم خودش تصرّف نماید.
- اگر با عین پولی که خمس آن را نداده ملکی بخرد، تصرّف او در آن ملک حرام ونمازش هم در آن باطل است در صورتی که با امکان و دسترسی بحاکم شرع جهت کسب اذن، اجازه نگرفته باشد وقصد ادأ خمس را هم نداشته باشد ولی در زکاْ بعید نیست معامله صحیح باشد و خواندن نماز در آن ملک بلا اشکال است ولی گناه بزرگی مرتکب شده است.
- کسی که خمس بدهکار است نمیتواند آن را به ذمّه بگیرد یعنیخود را بدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرّف کند و چنانچه تصرّف کند و آن مال تلف شود باید خمس آن را بدهد مگر آن که با حاکم شرع دست گردان کند یا اجازه بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] کسی که مالی از دیگری بدست آورد و شک نماید خمس آن را داده یا نه ، می‌تواند در آن مال تصرف نماید ، بلکه اگر یقین هم داشته باشد که خمس آن را نداده اگر او خمس بده نباشد ، و گیرنده مسلمان اثنا عشری باشد ، می‌تواند در آن تصرف نماید .
- [آیت الله سبحانی] اگر خمس مال را نداده در صورتی می تواند در آن مال تصرف کند که موجب اتلاف حقوق صاحبان خمس نشود و در غیر این صورت تصرف در آن حرام است و در هر حال باید خمس مال را بپردازد.
- [آیت الله خوئی] کسی که با دیگری شریک است، اگر خمس منافع خود را بدهد و شریک او ندهد و در سال بعد از مالی که خمسش را نداده برای سرمایه شرکت بگذارد، آن کس می‌تواند در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که با دیگری شریک است اگر خمس منافع خود را بدهد و شریک او ندهد و در سال بعد از مالی که خمسش را نداده برای سرمایه شرکت بگذارد هیچکدام نمی توانند در ان مال تصرف کنند مگر در صورتی که شریکی که خمس نداده معتقد به خمس نباشد که در این صورت شریک دیگر می تواند تصرف کند
- [آیت الله سیستانی] اگر ملکی را با پول خمس نداده خرید ولی معامله به نحو کلی فی الذمه بود همانگونه که غالب معاملات است تصرّف در آن حلال است ، و بدهکار خمس پولی است که پرداخته ، ولی اگر با عین پولی که خمس آن را نداده ملکی بخرد ، تصرّف او در آن ملک بدون اجازه حاکم شرعی حرام ، و نماز در آن بنابر احتیاط واجب باطل است .
- [آیت الله سیستانی] کسی که خمس به مال او تعلّق گرفت و سال بر آن گذشت ، تا خمس آن را نداده است نمی تواند در آن مال تصرف کند .
- [آیت الله سیستانی] به زنی که شوهرش مخارج او را میدهد ، و زنی که شوهرش خرجی او را نمیدهد ، ولی می‌تواند هر چند با مراجعه به حاکم جور او را به دادن خرجی مجبور کند ، نمیشود زکات داد .
- [آیت الله مظاهری] کسی که با دیگری شریک است، اگر خمس منافع خود را بدهد و شریک او ندهد و در سال بعد از مالی که خمسش را نداده برای سرمایه شرکت بگذارد هیچ کدام نمیتوانند در آن تصرّف کنند امّا اگر خمس منفعت سال را از سرمایه بیرون آورند در صورتی که شک دارد که شریکش خمس را داده یا نه، می‌تواند در آن سرمایه تصرّف کند.
- [آیت الله سبحانی] انسان در مالی که یقین دارد خمسش را نداده اند، می تواند تصرف کند، مشروط بر این که موجب اتلاف حقوق صاحبان خمس نشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد، تصرف او در آن ملک حرام و نمازش هم در آن باطل است.