برخی از علمای اهل سنت می گویند: مسافرت به تنهایی برای تیمم کردن به جای وضو کافی است. (المنار، ج 5، ص 120) نظر شیعه در این باره چیست؟
شیعه امامیه با استفاده از آیات قرآن و رهنمودهای ائمه (ع) بر این باور است: مسافر در صورت دسترسی به آب باید وضو بگیرد و در صورت عدم دسترسی باید تیمم نماید. در میان اهل سنت نیز عده ای مانند شیعه معتقدند: مسافر تنها در صورتی که دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمم نماید؛ اما عده ای دیگر مثل رشید رضا، صرفِ مسافرت را مجوز تیمم می دانند. خواه آب در دسترس باشد خواه نباشد. خداوند منان در قرآن می فرماید: "و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یکی از شما از قضای حاجت آمد، یا با زنان نزدیکی کرده‌اید و آبی نیافتید پس با خاک پاک تیمّم کنید، و از آن به صورت و دستهای تان بکشید. خدا نمی‌خواهد بر شما تنگ بگیرد، لیکن می‌خواهد شما را پاک، و نعمتش را بر شما تمام گرداند". علامه طباطبایی در تفسیر آیه تیمم می گوید: مواردی که آیه با تردید شمرده، در مقابل یک دیگر نیستند و مقابله بین آنها مقابله حقیقی نیست؛ برای این که بیماری و مسافرت در مقابل غائط موجب حدث نیست، تا وضو یا غسل را بر انسان واجب سازد، بلکه بردن نام آنها به این منظور بوده که آدم بیمار و مسافر یا نمی‌تواند بدن خود را با آب بشوید، یا دسترسی به آب پیدا نمی‌کند، و این گونه افراد اگر به حدث اصغر و یا حدث اکبر محدث شوند، باید وضو و یا غسل و یا تیمم بگیرند، پس دو شق دیگر که مسئله غائط و تماس با زنان باشد، در مقابل دو شق اول نیستند، بلکه دو شق اول هر یک به دو شق دوم تقسیم می‌شوند، به این معنا که مسافر و بیمار دو حال دارند، یا محدث به حدث اصغرند و یا محدث به حدث اکبر. از این رو معنای آیه شریفه چنین می شود: اگر مریض بودید در حالی که جنب یا با حالت غیر وضو هستید و آب برای شما ضرر دارد، یا در حالی که مسافر هستید قضای حاجت کردید، یا با زنان آمیزش جنسی داشتید و آب نیافتید بر روی زمین پاک تیمم کنید. روایات شیعه و برخی از روایات اهل سنت نیز (که در بحث تفصیلی به آن اشاره می نماییم) سخن ما را تأیید می نمایند.
عنوان سوال:

برخی از علمای اهل سنت می گویند: مسافرت به تنهایی برای تیمم کردن به جای وضو کافی است. (المنار، ج 5، ص 120) نظر شیعه در این باره چیست؟


پاسخ:

شیعه امامیه با استفاده از آیات قرآن و رهنمودهای ائمه (ع) بر این باور است: مسافر در صورت دسترسی به آب باید وضو بگیرد و در صورت عدم دسترسی باید تیمم نماید. در میان اهل سنت نیز عده ای مانند شیعه معتقدند: مسافر تنها در صورتی که دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمم نماید؛ اما عده ای دیگر مثل رشید رضا، صرفِ مسافرت را مجوز تیمم می دانند. خواه آب در دسترس باشد خواه نباشد. خداوند منان در قرآن می فرماید: "و اگر بیمار یا در سفر بودید، یا یکی از شما از قضای حاجت آمد، یا با زنان نزدیکی کرده‌اید و آبی نیافتید پس با خاک پاک تیمّم کنید، و از آن به صورت و دستهای تان بکشید. خدا نمی‌خواهد بر شما تنگ بگیرد، لیکن می‌خواهد شما را پاک، و نعمتش را بر شما تمام گرداند". علامه طباطبایی در تفسیر آیه تیمم می گوید: مواردی که آیه با تردید شمرده، در مقابل یک دیگر نیستند و مقابله بین آنها مقابله حقیقی نیست؛ برای این که بیماری و مسافرت در مقابل غائط موجب حدث نیست، تا وضو یا غسل را بر انسان واجب سازد، بلکه بردن نام آنها به این منظور بوده که آدم بیمار و مسافر یا نمی‌تواند بدن خود را با آب بشوید، یا دسترسی به آب پیدا نمی‌کند، و این گونه افراد اگر به حدث اصغر و یا حدث اکبر محدث شوند، باید وضو و یا غسل و یا تیمم بگیرند، پس دو شق دیگر که مسئله غائط و تماس با زنان باشد، در مقابل دو شق اول نیستند، بلکه دو شق اول هر یک به دو شق دوم تقسیم می‌شوند، به این معنا که مسافر و بیمار دو حال دارند، یا محدث به حدث اصغرند و یا محدث به حدث اکبر. از این رو معنای آیه شریفه چنین می شود: اگر مریض بودید در حالی که جنب یا با حالت غیر وضو هستید و آب برای شما ضرر دارد، یا در حالی که مسافر هستید قضای حاجت کردید، یا با زنان آمیزش جنسی داشتید و آب نیافتید بر روی زمین پاک تیمم کنید. روایات شیعه و برخی از روایات اهل سنت نیز (که در بحث تفصیلی به آن اشاره می نماییم) سخن ما را تأیید می نمایند.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین