سلام علیکم، طبق آیه 59 سوره مبارکه احزاب؛ چرا خداوند به پیامبر اکرم(ص) فرموده است به همسران و دخترانت و به زنان مؤمن بگو که حجاب خود را رعایت کنند، ولی اسمی از دختران مؤمن نبرده است؟
«نسوه» و «نساء» و «نسوان» جمع مرئه است از غیر لفظش، مثل «قوم» در جمع «مرء». طبرسی در مجمع البیان[1] ذیل آیه «یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ»[2] می­گوید: جایز است نساء به زنان و دختر بچه‏ها اطلاق شود، مثل ابناء؛ از این رو، در باره‌ی قتل پسران بنی اسرائیل به دست فرعونیان که لفظ نساء آمده، مراد از آن دختر بچّه‏ها است.[3] این واژه در قرآن کریم در بیشتر موارد شامل زنان و دختران می­شود، مگر این­که قیدی بیاید که آن را محدود در زنان کند. در این­جا به چند نمونه اشاره می­شود: «ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، همان که شما را از تنی یگانه آفرید و از (سرشت) او همسرش را پدید آورد و از آن دو، مردان و زنان بسیار (در جهان) پراکند».[4] «و آن‌گاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد».[5] «از زنانی که می‏پسندید، دو دو، و سه سه، و چهار چهار همسر گیرید و اگر بیم دارید که داد نورزید یک زن را...».[6] بدیهی است که در این موارد منظور جنس زن است که هم شامل زنان و هم دختران خواهد شد. برتری مریم(س) بر زنان عالم به یقین برتری بر زنان و دختران عالم است، نه فقط زنان تنها. این­گونه است موارد دیگر. بنابر این، نساء به صورت مطلق شامل زنان و دختران می‌شود، اما در آیه 59 سوره احزاب، چون نساء اضافه به «نبی» شده، منظور از آن زنان پیامبر است؛ از این رو، به خصوصه «بنات» را هم بیان کرده است. نتیجه این‌که: واژه نساء(زنان) در قرآن کریم هم شامل ازواج(زنان) و هم شامل بنات(دختران) می‌شود.   [1] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، ج 1، ص 227، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش، «فرزندانتان را کشته و زنانتان را نگاه میداشتند تا خدمت‌گزاری آنان کنند و کنیز باشند و منظور از «نساء» (زنان) اعمّ از دختر و زن می‌باشند؛ زیرا فرعونیان هر دو دسته را زنده نگاه می‌داشتند و کلمه «نساء» بر دختران «حقیقة» یا از باب «غلبه» اطلاق شده است». [2] . بقره، 49.   [3] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 7، ص 59، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371ش. [4] . نساء، 1. [5] . آل عمران، 42. [6] . نساء، 3.  
عنوان سوال:

سلام علیکم، طبق آیه 59 سوره مبارکه احزاب؛ چرا خداوند به پیامبر اکرم(ص) فرموده است به همسران و دخترانت و به زنان مؤمن بگو که حجاب خود را رعایت کنند، ولی اسمی از دختران مؤمن نبرده است؟


پاسخ:

«نسوه» و «نساء» و «نسوان» جمع مرئه است از غیر لفظش، مثل «قوم» در جمع «مرء». طبرسی در مجمع البیان[1] ذیل آیه «یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ»[2] می­گوید: جایز است نساء به زنان و دختر بچه‏ها اطلاق شود، مثل ابناء؛ از این رو، در باره‌ی قتل پسران بنی اسرائیل به دست فرعونیان که لفظ نساء آمده، مراد از آن دختر بچّه‏ها است.[3] این واژه در قرآن کریم در بیشتر موارد شامل زنان و دختران می­شود، مگر این­که قیدی بیاید که آن را محدود در زنان کند. در این­جا به چند نمونه اشاره می­شود: «ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، همان که شما را از تنی یگانه آفرید و از (سرشت) او همسرش را پدید آورد و از آن دو، مردان و زنان بسیار (در جهان) پراکند».[4] «و آن‌گاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد».[5] «از زنانی که می‏پسندید، دو دو، و سه سه، و چهار چهار همسر گیرید و اگر بیم دارید که داد نورزید یک زن را...».[6] بدیهی است که در این موارد منظور جنس زن است که هم شامل زنان و هم دختران خواهد شد. برتری مریم(س) بر زنان عالم به یقین برتری بر زنان و دختران عالم است، نه فقط زنان تنها. این­گونه است موارد دیگر. بنابر این، نساء به صورت مطلق شامل زنان و دختران می‌شود، اما در آیه 59 سوره احزاب، چون نساء اضافه به «نبی» شده، منظور از آن زنان پیامبر است؛ از این رو، به خصوصه «بنات» را هم بیان کرده است. نتیجه این‌که: واژه نساء(زنان) در قرآن کریم هم شامل ازواج(زنان) و هم شامل بنات(دختران) می‌شود.   [1] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، ج 1، ص 227، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش، «فرزندانتان را کشته و زنانتان را نگاه میداشتند تا خدمت‌گزاری آنان کنند و کنیز باشند و منظور از «نساء» (زنان) اعمّ از دختر و زن می‌باشند؛ زیرا فرعونیان هر دو دسته را زنده نگاه می‌داشتند و کلمه «نساء» بر دختران «حقیقة» یا از باب «غلبه» اطلاق شده است». [2] . بقره، 49.   [3] . قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، ج 7، ص 59، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371ش. [4] . نساء، 1. [5] . آل عمران، 42. [6] . نساء، 3.  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین