«ترجمه»؛ در لغت به معنای روشن کردن و توضیح دادن است و در اصطلاح، برگرداندن کلامی از زبانی به زبان دیگر است. شیوه‌های ترجمه عبارت‌اند از: ترجمه تحت اللفظی یا همگام، ترجمه آزاد و ترجمه تفسیری.
تفسیر در لغت به معنای روشنی و روشنگری، پرده برداشتن، کشف کردن، توضیح دادن و آشکار کردن است. برای معنای اصطلاحی تفسیر، تعاریف متعددی ارائه شده است؛ مانند این‌که علامه طباطبایی در تعریف تفسیر می‌گوید: «تفسیر، عبارت است از روشن کردن معانی آیات قرآن و کشف مراد و مدلول آنها».
ترجمه هرچه باشد، تحت اللفظی یا آزاد، یا تفسیری با تفسیر متفاوت است؛ از جمله تفاوت‌ها این است:
1. هیئت ترجمه، هیئتی مستقل است که جانشین متن اصلی شده و ما را از آن بی‌نیاز می‌سازد.
2. در ترجمه نباید از موضوعی به موضوع دیگر رفت. اما این کار در تفسیر نه تنها جایز، بلکه گاهی لازم است؛ زیرا اصل در در ترجمه این است که، عبارت مترجم باید مطابق با متن اصل و حاکی از آن باشد.
بنابراین، شرط امانت آن است که به دقت و بی‌کم و کاست مساوی متن اصلی باشد. حتی اگر به فرض خطایی در متن اصل وجود داشت، لازم است که این خطا عیناً در ترجمه تکرار شود، و این برخلاف تفسیر است که در آن، اصل بر شرح و توضیح متن اصلی است. و این توضیح و روشنگری ایجاب می‌کند که مفسّر برای شرح متن اصلی و یا تبیین موضوع برای مخاطب و به میزان حاجت و نیاز وی به ذکر مسائل مختلف بپردازد.
