تفاوت پاداش دنیوی با اخروی چیست؟

پاداش‌ دنیوی هر چند بزرگ باشند فراتر از دنیا و نعمت‌های دنیوی؛ مانند مال، سرمایه، قدرت و... نیستند. با عنایت به آیات زیادی از قرآن کریم،[1] پاداش اخروی با پاداش دنیوی قابل مقایسه نیست، همان‌گونه که دنیا با آخرت، قابل مقایسه نیست؛ چرا که ثواب و پاداش اخروی پایان ناپذیر است.[2] اما با این وجود، می‌توان با استفاده از آیات و روایات، تفاوت‌هایی را بین آن دو در نظر گرفت از جمله: 1. نعمت‌های اخروی پرتوی از کمالات روحی‏ و صفای روح اهل ایمان خواهد بود و اختصاص به شخص خاص دارد، قابل انتقال و یا صرف نظر نخواهد بود، اما نعمت‌های دنیوی اختصاص به شخص خاصی ندارد، بلکه به طور کلی آماده برای عموم شده، هر کس بتواند از آنها استفاده خواهد برد.[3] 2. نعمت‌های‏ دنیوی‏ اغلب از بین رفتنی و فنا پذیرند و نعمت‌های اخروی همه باقی و دایمی است.[4] 3. نعمت‌های‏ دنیوی برای انسان، صاف و خالص نمی‏ماند، بلکه همواره به سبب عوارض و آفات با ناخالصی همراه می‏گردد[5] اما ناخالصی در نعمت‌های اخروی به هیچ وجه راه ندارد.[6] 4. نعمت‌های‏ دنیوی‏ به مقدار لذّت آن، یا با غصه همراه است و یا غصه را به دنبال دارد. به عبارت دیگر هر لذّتی با المی باشد و هر سروری آمیخته به اندوهی است.[7] بر خلاف نعمت‌های اخروی که غصه و رنجی را به همراه ندارند.[8] 5. نعمت‌های‏ دنیوی‏ هر قدر که باشد، از آن‌جا که فانی و زوال پذیر است، ناچیز خواهد بود.[9] اما نعمت‌های بهشتی چون پاینده و دائمی است، عظیم و بزرگ است.[10]   [1] .«وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فی‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَکْبَرُ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ»؛ خداوند به مردان و زنان باایمان، باغ هایی از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش جاری است جاودانه در آن خواهند ماند و مسکن ‏های پاکیزه‏ای در بهشت های جاودان (نصیب آنها ساخته) و (خشنودی و) رضای خدا، (از همه اینها) برتر است و پیروزی بزرگ، همین است، توبه، 72؛ «انْظُرْ کَیْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلی‏ بَعْضٍ وَ لَلْآخِرَةُ أَکْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَکْبَرُ تَفْضیلا.» ببین چگونه بعضی را (در دنیا بخاطر تلاششان) بر بعضی دیگر برتری بخشیده‏ایم درجات آخرت و برتریهایش، از این هم بیشتر است، اسراء، 21. [2] .«وَ لَلْآخِرَةُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْأُولی»؛ و مسلّماً آخرت برای تو از دنیا بهتر است، ضحی، 4.  [3] . حسینی همدانی نجفی، محمد، درخشان پرتوی از اصول کافی،‏ ج 4، ص 63 - 64، چاپخانه علمیه قم، قم، چاپ اول،1363 ش. [4] . «بادروا آجالکم باعمالکم و ابتاعوا ما یبقی لکم بما یزول عنکم». تمیمی آمدی، عبد الواحد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم،‏ محقق، مصحح، درایتی، مصطفی، ص 157،‏ دفتر تبلیغات، قم، چاپ اول، 1366 ش؛ اصفهانی، مجلسی اول، محمد تقی، لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، ج 5، ص 276،‌ مؤسسه اسماعیلیان، قم، چاپ دوم، 1414 ق؛ آقا جمال خوانساری، محمد بن حسین، شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم،‏ محقق، مصحح، حسینی ارموی محدث، جلال الدین،‏ ج 3، ص 246، دانشگاه تهران، تهران، چاپ چهارم، 1366 ش. [5] . «بعوارض الآفات تتکدّر النّعم». تصنیف غرر الحکم و درر الکلم،‏ 101، ح 1760. [6] . شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏3، ص 215. [7] . «بقدر اللذّة یکون التغصیص». غرر الحکم و درر الکلم، همان. [8] . غرر الحکم و درر الکلم، همان؛ شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏3، ص 216، ج ‏1، ص 91. [9] . «کُلُ‏ فَانٍ‏ یَسِیر». غرر الحکم و درر الکلم، ص 506. [10] . شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏4، ص 526.