اسرائیلیات چیست؟ آیا این روایات معتبر هستند؟
دانشمندان اسلامی، واژه‏ی «اسرائیلیات» را بر تمامی عقاید غیر اسلامی به‏ویژه آن دسته از عقاید و افسانه‏هایی که یهود و نصارا از قرن اوّل هجری وارد دین اسلام کرده‏اند، اطلاق نموده‏اند. این کلمه در ظاهر اشاره به روایت‌هایی دارد که از یهودیان وارد شده است. اما در واقع این اصطلاح هم یهودیان و هم غیر یهودیانی که مسلمان نیستند را در بر می‌گیرد و تنها از باب این‌که بیشتر این گفتارها و روایات از یهودیان می‌باشد؛ لذا به اسرائیلیات معروف شده است. «اسرائیلیات» را می‌توان در روایات با موضوعات این‌چنینی جست‌وجو کرد: روایات تاریخی، که اغلب برای تکمیل اطّلاعات مجملی به‏کار می‏رود که در کتاب وحیانی راجع به شخصیت‏های کتاب مقدس، به‏ویژه پیامبران بیان شده است. روایات آموزنده‏ی اخلاقی که بیشتر در قالب تاریخ بنی اسرائیل قرار می‏گیرد. افسانه‏های مربوط به عقاید و رسوم باستانی که بدون دلیل، آشکارا از منابع یهودی گرفته شده است‏. همچنین این نوع از روایات را نمی‌توان بدون تحقیق و بررسی رد کرد. اسرائیلیات را براساس صدق و کذب آنها می‌توان این‌گونه تقسیم کرد: 1. روایاتی که صحّت و درستی آنها معلوم است و شواهدی بر صدق آنها وجود دارد. 2. روایاتی که کذب و نادرستی آنها معلوم است و شواهدی بر نادرستی آنها موجود است. 3. روایاتی که نه دلیلی بر درستی و نه دلیلی بر کذب آنها در دست نیست. براساس این تقسیم به راحتی می‌توان حکم آنها را نیز دریافت. یقیناً پذیرش قسم اول نه تنها هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه وجود ادله و قرائن، ما را ملزم به پذیرش آنها می‌کند. به همین ترتیب رد و انکار قسم دوم نیز کاملاً عقلانی و مورد تأیید می‌باشد. اما در مقابل قسم سوم باید جانب احتیاط را مقدم داشت و اگر ضرورتی ایجاد نکرد از پذیرش یا رد آن پرهیز کنیم.  
عنوان سوال:

اسرائیلیات چیست؟ آیا این روایات معتبر هستند؟


پاسخ:

دانشمندان اسلامی، واژه‏ی «اسرائیلیات» را بر تمامی عقاید غیر اسلامی به‏ویژه آن دسته از عقاید و افسانه‏هایی که یهود و نصارا از قرن اوّل هجری وارد دین اسلام کرده‏اند، اطلاق نموده‏اند.
این کلمه در ظاهر اشاره به روایت‌هایی دارد که از یهودیان وارد شده است. اما در واقع این اصطلاح هم یهودیان و هم غیر یهودیانی که مسلمان نیستند را در بر می‌گیرد و تنها از باب این‌که بیشتر این گفتارها و روایات از یهودیان می‌باشد؛ لذا به اسرائیلیات معروف شده است.
«اسرائیلیات» را می‌توان در روایات با موضوعات این‌چنینی جست‌وجو کرد: روایات تاریخی، که اغلب برای تکمیل اطّلاعات مجملی به‏کار می‏رود که در کتاب وحیانی راجع به شخصیت‏های کتاب مقدس، به‏ویژه پیامبران بیان شده است. روایات آموزنده‏ی اخلاقی که بیشتر در قالب تاریخ بنی اسرائیل قرار می‏گیرد. افسانه‏های مربوط به عقاید و رسوم باستانی که بدون دلیل، آشکارا از منابع یهودی گرفته شده است‏.
همچنین این نوع از روایات را نمی‌توان بدون تحقیق و بررسی رد کرد. اسرائیلیات را براساس صدق و کذب آنها می‌توان این‌گونه تقسیم کرد:
1. روایاتی که صحّت و درستی آنها معلوم است و شواهدی بر صدق آنها وجود دارد.
2. روایاتی که کذب و نادرستی آنها معلوم است و شواهدی بر نادرستی آنها موجود است.
3. روایاتی که نه دلیلی بر درستی و نه دلیلی بر کذب آنها در دست نیست.
براساس این تقسیم به راحتی می‌توان حکم آنها را نیز دریافت. یقیناً پذیرش قسم اول نه تنها هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه وجود ادله و قرائن، ما را ملزم به پذیرش آنها می‌کند. به همین ترتیب رد و انکار قسم دوم نیز کاملاً عقلانی و مورد تأیید می‌باشد. اما در مقابل قسم سوم باید جانب احتیاط را مقدم داشت و اگر ضرورتی ایجاد نکرد از پذیرش یا رد آن پرهیز کنیم.
 





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین