(نَجَس)(به فتح جیم) با (نَجِس)(به کسر جیم) چه فرقی دارد؟ چرا در قرآن برای مشرکان کلمه (نجِس) به‌کار برده شده است؟
واژه «نجس» در لغت عرب به پنج گونه استعمال شده است: 1. نَجَس، به فتح  نون و جیم 2. نَجِس، به فتح نون و کسر جیم 3. نَجُس به فتح نون و ضمّ جیم 4. نَجْسُ، به فتح نون و سکون جیم 5. نِجْس به کسر نون و سکون جیم. معنای آن پلیدی و ضد پاکی  است و گفته می‌شود لباسش نجس شد؛ یعنی ناپاک شد.[1] راغب در مفردات گفته است: نجاست به معنای پلیدی است و آن بر دو قسم است: قسمی از آن با حواس ظاهری قابل درک است و قسم دیگر آن پلیدی باطنی است که خدا در قرآن مشرکان را مورد خطاب قرار داده و فرموده است: «إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَس‏»؛[2] ای مؤمنان! مشرکان پلیدند.[3] همچنین گفته شده بدین جهت برای مشرکان از واژه «نَجَس»(به فتح جیم) استفاده شده که؛ لغت «نَجَس» در اصل، مصدر است و در این مورد از باب مبالغه در معنای وصفی استعمال شده است، اما این مبالغه در معنای وصفی «نَجِس»(به کسر جیم) وجود ندارد. درباره طهارت ظاهری و باطنی کافران باید گفت؛ آنها طهارت ظاهری ندارند؛ زیرا از پلیدی‌ها و کثافاتی که از نجاسات شرعی فقهی است دوری نمی‌گزینند و نجاست باطنی آنان به این دلیل است که قلوب آنان به سبب عقائد نادرست تیره است و از توحید و معارف حقّ منحرف و چشمانشان از انوار خدای عزّ و جلّ دور است.[4]   [1] . واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق و مصحح: شیری، علی، ج 9، ص 4، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ اول، 1414ق.‌ [2] . توبه، 28. [3] . حسین بن محمد، راغب اصفهانی، معجم مفردات ألفاظ القرآن‏، ص 791، دار العلم، الدار الشامیة، دمشق، بیروت، 1412ق. [4] . مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 12، ص 37، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360ش.
عنوان سوال:

(نَجَس)(به فتح جیم) با (نَجِس)(به کسر جیم) چه فرقی دارد؟ چرا در قرآن برای مشرکان کلمه (نجِس) به‌کار برده شده است؟


پاسخ:

واژه «نجس» در لغت عرب به پنج گونه استعمال شده است: 1. نَجَس، به فتح  نون و جیم 2. نَجِس، به فتح نون و کسر جیم 3. نَجُس به فتح نون و ضمّ جیم 4. نَجْسُ، به فتح نون و سکون جیم 5. نِجْس به کسر نون و سکون جیم. معنای آن پلیدی و ضد پاکی  است و گفته می‌شود لباسش نجس شد؛ یعنی ناپاک شد.[1]
راغب در مفردات گفته است: نجاست به معنای پلیدی است و آن بر دو قسم است: قسمی از آن با حواس ظاهری قابل درک است و قسم دیگر آن پلیدی باطنی است که خدا در قرآن مشرکان را مورد خطاب قرار داده و فرموده است: «إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَس‏»؛[2] ای مؤمنان! مشرکان پلیدند.[3]
همچنین گفته شده بدین جهت برای مشرکان از واژه «نَجَس»(به فتح جیم) استفاده شده که؛ لغت «نَجَس» در اصل، مصدر است و در این مورد از باب مبالغه در معنای وصفی استعمال شده است، اما این مبالغه در معنای وصفی «نَجِس»(به کسر جیم) وجود ندارد.
درباره طهارت ظاهری و باطنی کافران باید گفت؛ آنها طهارت ظاهری ندارند؛ زیرا از پلیدی‌ها و کثافاتی که از نجاسات شرعی فقهی است دوری نمی‌گزینند و نجاست باطنی آنان به این دلیل است که قلوب آنان به سبب عقائد نادرست تیره است و از توحید و معارف حقّ منحرف و چشمانشان از انوار خدای عزّ و جلّ دور است.[4]   [1] . واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق و مصحح: شیری، علی، ج 9، ص 4، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ اول، 1414ق.‌ [2] . توبه، 28. [3] . حسین بن محمد، راغب اصفهانی، معجم مفردات ألفاظ القرآن‏، ص 791، دار العلم، الدار الشامیة، دمشق، بیروت، 1412ق. [4] . مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 12، ص 37، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360ش.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین