وفاداری زوجین به یکدیگر از نگاه اسلام در دو جنبه محدود و گسترده قابل بررسی است: الف. جنبه محدود آن تنها به آن بخش از وفاداری مرتبط است که در صورت نقض، از راه فقهی و حقوقی و از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری است؛ اموری مانند نفقه و تمکین. ب. در نگاهی گسترده‌تر هرآنچه خلاف شرع نبوده و از لحاظ عرفی، اخلاق و رفتاری نیک به شمار ‌آید، دین اسلام در دستوری کلی توصیه کرده که زوجین به مراعات آنها پایبند باشند و البته بیشتر این موارد در صورت نقض، از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری نیست. در قرآن کریم درباره رفتار زوجین با یکدیگر توصیه می‌کند که: «با یکدیگر رفتاری شایسته داشته باشید».[1] و نیز در ارتباط با رفتار شوهر نسبت به همسر می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! برای شما حلال نیست که از زنان، از روی اکراه [و ایجاد ناراحتی برای آنها،] ارث ببرید! و آنان را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها داده‌اید [از مهر]، تملک کنید! مگر این‌که آنها عمل زشت آشکاری انجام دهند. و با آنان، بطور شایسته رفتار کنید! و اگر از آنها، [به جهتی] کراهت داشتید، [فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!] چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد، و خداوند خیر فراوانی در آن قرار می‌دهد».[2] برای آگاهی بیشتر درباره حقوق و وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر، نمایه‌های زیر را مطالعه کنید: «وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر»، سؤال 850 «راه تفاهم زن و شوهر»، سؤال 8725 «زن و اجازه شوهر در خروج از منزل»، سؤال 46215 «قرآن و محبت زن و شوهر نسبت به یکدیگر»، سؤال 48704 [1] . طلاق، 6. [2] . نساء، 19.
وفاداری زوجین به یکدیگر از نگاه اسلام در دو جنبه محدود و گسترده قابل بررسی است:
الف. جنبه محدود آن تنها به آن بخش از وفاداری مرتبط است که در صورت نقض، از راه فقهی و حقوقی و از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری است؛ اموری مانند نفقه و تمکین.
ب. در نگاهی گستردهتر هرآنچه خلاف شرع نبوده و از لحاظ عرفی، اخلاق و رفتاری نیک به شمار آید، دین اسلام در دستوری کلی توصیه کرده که زوجین به مراعات آنها پایبند باشند و البته بیشتر این موارد در صورت نقض، از طریق مراجع قضایی قابل پیگیری نیست. در قرآن کریم درباره رفتار زوجین با یکدیگر توصیه میکند که: «با یکدیگر رفتاری شایسته داشته باشید».[1]
و نیز در ارتباط با رفتار شوهر نسبت به همسر میفرماید:
«ای کسانی که ایمان آوردهاید! برای شما حلال نیست که از زنان، از روی اکراه [و ایجاد ناراحتی برای آنها،] ارث ببرید! و آنان را تحت فشار قرار ندهید که قسمتی از آنچه را به آنها دادهاید [از مهر]، تملک کنید! مگر اینکه آنها عمل زشت آشکاری انجام دهند. و با آنان، بطور شایسته رفتار کنید! و اگر از آنها، [به جهتی] کراهت داشتید، [فوراً تصمیم به جدایی نگیرید!] چه بسا چیزی خوشایند شما نباشد، و خداوند خیر فراوانی در آن قرار میدهد».[2]
برای آگاهی بیشتر درباره حقوق و وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر، نمایههای زیر را مطالعه کنید:
«وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر»، سؤال 850
«راه تفاهم زن و شوهر»، سؤال 8725
«زن و اجازه شوهر در خروج از منزل»، سؤال 46215
«قرآن و محبت زن و شوهر نسبت به یکدیگر»، سؤال 48704 [1] . طلاق، 6. [2] . نساء، 19.
- [سایر] آیا در ایران قبل از اسلام آزادی مذهبی وجود داشته و حقوق اقلیّت ها رعایت می شده است؟
- [سایر] شبهه: الحاق ایران به اعلامیه جهانی حقوق بشر ، به معنای پذیرش حقوق بشر غربی است.
- [سایر] جایگاه فقه در حقوق ایران کجاست؟
- [سایر] آیا الحاق ایران به اعلامیه جهانی حقوق بشر به معنای پذیرش حقوق بشر غربی نیست؟
- [سایر] تعریف آزادی بیان در دین اسلام چیست؟
- [سایر] آیا در حکومت ولایت فقیه ، حقوق اجتماعی غیر مسلمانان مانند حقوق مسلمانان است؟
- [سایر] در اسلام حقوق مردم مقدم است یا حقوق حاکم؟
- [سایر] شبهه: در ایران توجهی به حقوق بشر نمی گردد.
- [سایر] تعریف نماز در سایر ادیان (غیر اسلام) چیست؟
- [سایر] آیا از نظر اسلام حقوق کافر و مسلمان یکسان است؟
- [آیت الله جوادی آملی] .کافری که حقوق مالی مانند زکات و کفّارات بر عهده دارد، پس از مسلمان شدن، بر او واجب نیست که حقوق گذشته را پرداخت کند و همچنین است حقوق غیر مالی مانند نماز و روزه که پس از مسلمان شدن قضای آن ها واجب نیست؛ ولی بدهکاری هایی که حق الناس است و شارع مقدّس هم آن را امضاء کرده، اگر در حال کفر بر عهده او بود ه است ، پس از تشرف به اسلام، باید آنها را بپردازد. نصاب معدن
- [آیت الله اردبیلی] بر مسلمانان لازم است روابط اجتماعی خود را از اموری همچون غیبت، تهمت، حسد، تکبّر، تجسّس، دروغ، تملّق، خدعه و مکر، رشوه، سوء ظن، فتنهانگیزی، خیانت، نفاق، استهزا، تضییع حقوق یکدیگر و ظلم و از هرگونه معصیت پاک گردانند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هیچ فرد مسلمانی نمی تواند به عنوان دستور مافوق، فرمان غیر شرعی او را اجرا نماید و او را در جلو گیری از شعائر اسلام و غصب حقوق و آزادی های مشروعه و کارهای ضد اسلامی، کمک و یاری نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .در این زمان که نظام جمهوری اسلامی ایران با کشورهای شرق و غرب و دولت های کفّار حربی , معاهده و پیمان عدم تعرّض و تجاوز بسته است، سرقت و نیرنگ و عدم وفا به تعهّد نسبت به حقوق و اموال کفّار حربی, جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] زمینهای آبادی که در صدر اسلام با جنگ به دست مسلمین افتاده، قابل خرید و فروش نیست ولی در این زمان که معلوم نیست آیا این زمینها (در ایران و عراق و ...) در صدر اسلام آباد بوده یا نه، ملک کسانی است که زمین در تصرّف آنهاست و خرید و فروش و سایر تصرّفات در آن جایز است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر شخصی گنجی یافت و می داند که متعلق به مسلمان است و مالک آن یا ورثه او موجودند, ولی آنان را نمیشناسد، این مال, حکم گنج را ندارد، بلکه مجهول المالک است و باید آن را تعریف و اعلان نماید و اگر مالک آن به دست نیامد, آن را به حاکم شرع تحویل دهد.
- [آیت الله اردبیلی] تمایل فکری و عملی به فاسدان و ستمگران و خود را به شکل آنها در آوردن و حمایت از آنان در انجام گناه و تجاوز به حقوق دیگران و کار کردن و فعالیّت در دستگاه دولتهای کافر یا ظالم، اگر موجب حمایت از کفر و ظلم و اعانت به کافر یا ظالم باشد، حرام است، مگر این که در شرایط ویژهای برای پشتیبانی از اسلام و مسلمانان و با اجازه حاکم جامع شرایط باشد.
- [آیت الله اردبیلی] بعید نیست گفته شود حقوق زن و شوهر در برابر یکدیگر است، بنابر این زمانی که یکی از آنان بدون عذر موجّه از ادای حقّ دیگری امتناع مینماید، دیگری نیز بتواند از ادای حقوق او امتناع نماید.
- [آیت الله مظاهری] کسی که اجیر شده برای کاری، مثل کارمندان ادارهها و شرکتها و کارخانجات، اگر کم کاری کند یا اصلاً کار نکند، حقّ گرفتن تمام حقوق را ندارد و اگر تمام حقوق را بگیرد به همان نسبتی که کمکاری کرده غصباست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسانی که متدین و ملتزم به احکام اسلام نیستند و اهل نماز و روزه و وظایف شرعیه نمی باشند لیاقت عهده داری مشاغل اجتماعی اسلامی و مناصب عمومی را ندارند و اگر عهده دار شوند، غاصب و متجاوز به حقوق عمومی شناخته می شوند.