سلام؛ فرق بین ذات هویت و ذات ماهویت دقیقاً چه است؟

1. کلمه «ماهیت» به معنای «چیستی» است که در مقابل «وجود» و «هستی» می‌آید. در کلمه «ماهیت»، «ما» را «ما» ی استفهامیه دانسته و می‌‏گویند «ما هی هی؟» یا «ما هو هو؟» فلان چیز چیست؟ و سپس از عبارت (ما هی هی؟) مصدر ساخته‌‏اند به این صورت که یک «تا» ی مصدری اضافه کرده و «ماهیت» ساخته شده است.[1] بنابراین مقصود از ماهیت یا ذات ماهیت یک چیز، همان جنس و فصل، و ذات و ذاتیات یک چیز است.
2. کلمه «هویت» در واقع به معنای «هُو هُوَیت» یا «الذی به الشی‏ء هو هو» است. مقصود از آن تشخص و تحقق است؛ یعنی آن چیزی که مناط تشخص و تحقق شیء است. در این صورت باید گفت؛ واژه هویت معنای وسیع‌تری دارد که شامل ماهیت نیز می‌شود؛ زیرا هنگامی که مناط تشخص و تحقق دانسته شد، ماهیت نیز به نوعی شناخته می‌شود. به بیان دیگر، «هویت» کلمه مبهمی است که با آن هم به وجود می‌توان اشاره کرد و هم به ماهیت؛ زیرا هر هویتی تحلیل می‌شود به ماهیت و وجود، یعنی ذهن برای آن دو چیز تشخیص می‌دهد: ماهیت و وجود؛[2] با هویت می‌توان به مجموعه وجود و ماهیت چیزی اشاره کرد.
البته گاهی این دو واژه به صورت مرادف کنار هم یا به‌جای یکدیگر ذکر می‌شوند.[3]   [1] . ر. ک: مطهری، مرتضی، مجموعه ‏آثار، ج ‏8، ص 147، تهران، صدرا. [2] . همان، ج10، ص 24. [3] . همان، ج1، ص 122؛ ج 6، ص 730.