الکتاب
«الکتاب»، اثر عربی ابوبشر عمرو، ملقب به سیبویه است.
منظور از کتاب در آیه: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، چیست؟
شرح پرسش: سورۀ مائده آیه 110 می فرماید: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، منظور از \"کتاب\" در این آیه چیست؟ پاسخ : در این که منظور از کتاب در آیه شریفه: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ ..."،[1] چیست، مفسران احتمالات مختلفی داده اند که به برخی از آنها اشاره می شود 1. برخی می گویند: (الکتاب) کلمه عامی است که شامل تمام کتاب های آسمانی می شود. و ذکر تورات و انجیل بعد از کتاب تفصیل بعد از اجمال است.[2] 2. عده ای می گویند: مقصود از کتاب، نوشتن است: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ"، یعنی یاد کن ای عیسی چون به تو صنعت نوشتن و خط آموختیم.[3] 3. گروهی معتقدند: بدیهی است که منظور از کتاب، همان دستورات شرعی و قوانینی است که در تورات آمده است.[4] 4. بعضی نیز برآنند که منظور از "کتاب" نبوت و مراد از "حکمت" ولایت است.[5] پی نوشت: [1] مائده، 110. [2] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجمان، ج ‌7، ص 227، فراهانی، تهران، چاپ اول، 1360ش؛ طوسی، محمد بن حسن‌، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‌4، ص 55، دار احیاء التراث العربی، بیروت.‌ [3] شریف لاهیجی، محمد بن علی،‌ تفسیر شریف لاهیجی، ج ‌1، ص 723؛ دفتر نشر داد، تهران، 1373 ش‌؛ ترجمه تفسیر جوامع الجامع، مترجمان، ج ‌1، ص 361، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1377 ش؛ التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‌4، ص 55.‌ [4] مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج ‌2، ص 495، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، 1419 ق‌؛ تفسیر هدایت، مترجمان، ج ‌2، ص 422، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1377 ش.‌ [5] تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ترجمه، خانی، رضا، ریاضی، حشمت الله، ج ‌2، ص 118، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام ‌نور، تهران، 1372 ش.‌ منبع:islamquest.net
شرح پرسش: سورۀ مائده آیه 110 می فرماید: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، منظور از \"کتاب\" در این آیه چیست؟ پاسخ : در این که منظور از کتاب در آیه شریفه: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ ..."،[1] چیست، مفسران احتمالات مختلفی داده اند که به برخی از آنها اشاره می شود 1. برخی می گویند: (الکتاب) کلمه عامی است که شامل تمام کتاب های آسمانی می شود. و ذکر تورات و انجیل بعد از کتاب تفصیل بعد از اجمال است.[2] 2. عده ای می گویند: مقصود از کتاب، نوشتن است: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ"، یعنی یاد کن ای عیسی چون به تو صنعت نوشتن و خط آموختیم.[3] 3. گروهی معتقدند: بدیهی است که منظور از کتاب، همان دستورات شرعی و قوانینی است که در تورات آمده است.[4] 4. بعضی نیز برآنند که منظور از "کتاب" نبوت و مراد از "حکمت" ولایت است.[5] پی نوشت: [1] مائده، 110. [2] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجمان، ج ‌7، ص 227، فراهانی، تهران، چاپ اول، 1360ش؛ طوسی، محمد بن حسن‌، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‌4، ص 55، دار احیاء التراث العربی، بیروت.‌ [3] شریف لاهیجی، محمد بن علی،‌ تفسیر شریف لاهیجی، ج ‌1، ص 723؛ دفتر نشر داد، تهران، 1373 ش‌؛ ترجمه تفسیر جوامع الجامع، مترجمان، ج ‌1، ص 361، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1377 ش؛ التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‌4، ص 55.‌ [4] مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج ‌2، ص 495، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، 1419 ق‌؛ تفسیر هدایت، مترجمان، ج ‌2، ص 422، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1377 ش.‌ [5] تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ترجمه، خانی، رضا، ریاضی، حشمت الله، ج ‌2، ص 118، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام ‌نور، تهران، 1372 ش.‌ منبع:islamquest.net
عنوان سوال:
منظور از کتاب در آیه: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، چیست؟
پاسخ:
شرح پرسش:
سورۀ مائده آیه 110 می فرماید: \"إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإِنجِیلَ ......\"، منظور از \"کتاب\" در این آیه چیست؟
پاسخ :
در این که منظور از کتاب در آیه شریفه: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ ..."،[1] چیست، مفسران احتمالات مختلفی داده اند که به برخی از آنها اشاره می شود
1. برخی می گویند: (الکتاب) کلمه عامی است که شامل تمام کتاب های آسمانی می شود. و ذکر تورات و انجیل بعد از کتاب تفصیل بعد از اجمال است.[2]
2. عده ای می گویند: مقصود از کتاب، نوشتن است: "وَ إِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتابَ"، یعنی یاد کن ای عیسی چون به تو صنعت نوشتن و خط آموختیم.[3]
3. گروهی معتقدند: بدیهی است که منظور از کتاب، همان دستورات شرعی و قوانینی است که در تورات آمده است.[4]
4. بعضی نیز برآنند که منظور از "کتاب" نبوت و مراد از "حکمت" ولایت است.[5]
پی نوشت:
[1] مائده، 110.
[2] مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجمان، ج 7، ص 227، فراهانی، تهران، چاپ اول، 1360ش؛ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 55، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
[3] شریف لاهیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاهیجی، ج 1، ص 723؛ دفتر نشر داد، تهران، 1373 ش؛ ترجمه تفسیر جوامع الجامع، مترجمان، ج 1، ص 361، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1377 ش؛ التبیان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 55.
[4] مدرسی، سید محمد تقی، من هدی القرآن، ج 2، ص 495، دار محبی الحسین، تهران، چاپ اول، 1419 ق؛ تفسیر هدایت، مترجمان، ج 2، ص 422، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1377 ش.
[5] تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ترجمه، خانی، رضا، ریاضی، حشمت الله، ج 2، ص 118، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، 1372 ش.
منبع:islamquest.net
- [سایر] در آیه 176 سوره بقره می فرماید: الذین اختلفوا فی الکتاب منظور از کتاب، قرآن است یا تورات؟ اختلاف ایجاد کردن در کتاب یعنی چه؟
- [سایر] منظور از آیه "یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِم" چیست؟
- [سایر] منظور از "عبادت" در آیه "و ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون" چیست؟
- [سایر] منظور از قول ثقیل در آیه \"إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً\"، چیست؟
- [سایر] منظور از "ثانی عطفه"، در آیة نُه سورة حج چیست ; لطفاً توضیح دهید.
- [سایر] در آیه اول سوره یونس آمده است «تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْحَکِیمِ» این آیه چه ارتباطی با کل سوره یونس دارد؟ منظور از حکیم و حکمت چیست؟
- [سایر] منظور از سجده کردن نجم و شجر در آیه: "و النجم و الشجر یسجدان"، چیست؟
- [سایر] سلام؛ منظور از (کتاب) در آیه 2 سوره بقره کدام کتاب است؟ کتاب عینی یا کتاب غیر عینی؟
- [سایر] منظور از کتاب، و اختلاف در کتاب در آیه 176 بقره چیست؟
- [سایر] خداوند می فرماید: (اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدیثِ کِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِی...) و می فرماید: (الر کِتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ خَبیر)؛ در آیه اول، همه کتاب با وصف متشابه آمده است و در آیه دوّم، همه آیات کتاب با وصف محکم آمده است. با توجّه به این دو آیه و آیه سوم که می فرماید: (هُوَ الَّذی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ...)، چه برداشتی می توان داشت؟
- [آیت الله جوادی آملی] .در چهار سوره قرآن, آیه سجده هست: آیه 15 سوره (سجده), آیه 37 سوره (فصّلت), آیه 62 سوره (نجم) و آیه 19 سوره (علق). هر کس یکی از این چهار آیه را بخواند یا گوش فرا دهد، پس از تمام شدن آیه، فوراً باید سجده کند و اگر آن را فراموش کرده، هر وقت یادش آمد, باید سجده نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .انجام دادن نماز غُفیله بین نماز م غرب و عشاء ثواب دارد و سزاوار است از زوال سرخی طرف مغرب تأخیر نشود و کیفیت آن، این است که در رکعت اول پس از حمد، بهجای سوره این آیات خوانده شود: (وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَاتِ أَنْ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ -- فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ )انبیاء/87 و 88 (و در رکعت دوم , پس از حمد، به جای سوره این آیه خوانده شود: (وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُهَا إِلا هُوَ وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلا یَعْلَمُهَا وَلا حَبَّةٍ فِی ظُلُمَاتِ الأرْضِ وَلا رَطْبٍ وَلا یَابِسٍ إِلا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ )(انعام/59
- [آیت الله اردبیلی] (شرکت) یعنی مشارکت در اموال که به صرف مخلوط شدن دو مال با یکدیگر حاصل می‌شود و احتیاجی به صیغه ندارد و اگر بخواهند که هر دو بتوانند در مال تصرّف کنند، به صرف اجازه جواز حاصل می‌شود و اگر صیغه بخوانند و عقد شرکت منظور باشد، اختلاط و امتزاج لازم نیست. تفصیل مسأله را در کتاب (فقه الشرکه) آوردهایم.
- [آیت الله اردبیلی] دادن قرآن به دست کفار و اهل کتاب به امید هدایت آنان و به منظور مطالعه و بررسی و درک آیات آن، در صورتی که در معرض نجس شدن و هتک و اهانت نباشد و واقعا بخواهند از آن استفاده کنند، مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سوره هایی که سجده واجب دارد چهار سوره است: 1 سوره سجده (سوره 32) آیه 15. 2 سوره فصلت (سوره 41) آیه 37. 3 سوره نجم (سوره 53) آیه 62. 4 سوره علق(سوره 96) آیه 19.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اذانی که حرام است , مانند اذ ان با آواز لهوی مختصّ به مجلس گناه , نیز شنیدنی که حرام است , هرچند اذان صحیح و حلال است , مانند شنیدن مرد صدای اذان زن نامحرم را به قصد لذت, برای نماز کافی نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در بین خواندن ایه ای شک کند که ایه پیش را خوانده یا نه یا وقتی که اخر ایه را می خواند شک کند که اول ان را خوانده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکة یس و الصافات و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین خواندن آیه ای شک کند که آیه پیش از آن را خوانده یا نه و یا وقتی آخر آیه را می خواند شک کند که اول آن را خوانده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.