قرآن کریم از پیامبران الهی نقل میکند که به قوم خویش می‌گفتند: سخن ما را بسنجیند، اگر بهتر از سخن پیشینیان شما بود، آنگاه بپذیرید. هر کسی، در هر رشته‌ای_ خواه تابع، خواه متبوع_ باید محقّق باشد. قرآن به افراد تابع هم می‌گوید: در تبعیتتان باید اهل تحقیق باشید. (وَ مَن النّاس ِمَن یُجادِل فِی الله بِغَیر عِلمٍ وَ یتَّبع کُلَّ شَیطانٍ مَرید) حج/3. بعضی از مردم جاهلانه، درباره جهان بینی و خداشناسی جدال می‌کنند؛ از این رو یک تابع کور هستند و از هر شیطان متمرّدی اطاعت می‌کنند.
کسی که از عقل و وحی اطاعت نکرد، ناچار از هوس پیروی میکند، چون انسان ناچار است مکتبی را بپذیرد تا قانون زندگی فردی و اجتماعی خود را بر اساس جهان بینی آن مکتب تنظیم کند و اگر کسی خودش اهل تحقیق نبود و در انتخاب راهنما و متبوع نیز محقّّق نبود، قهراً از هر مدّعی هدایت، پیروی میکند؛ چون نمی‌داند از چه کسی تقلید کند و معیار لازم پیروی را نمی‌شناسد. و از آن جهت که مدّعیان دروغین فراوانند یک مقلّد جاهل به دام هر متمرّدی خواهد افتاد.
در سوره حج نیز به کسانی که متبوع و مطاع عوامند و با سوء استفاده از جهل عوام، راهنما و هادی آنان شدهاند، می‌فرماید: (وَ مَن النّاسِ مَن یُجادِل فِی الله بِغَیر عِلمٍ وَ لا هُدیً وَلا کِتابٍ مُنیر ثانِی عِطْفه لِیُضلَّ عَن سَبِیل اللهِ لَهُ فِی الدُّنیا خِزیٌ وَ نُذیقه یَوم القیمَه عَذابَ الحَریق) حج/8-9؛ بعضی از مردم جاهلانه درباره خدا جدال می‌کنند و چون داعیه رهبری دیگران را دارند، و از خطر جاه طلبی مصون نیستند، بدون برهان عقلی یا نقلی، بر این کار اصرار می‌ورزند.
eporsesh.com
