آیا در قرآن درباره تقویم طبیعی چیزی آمده است‌؟ - پرسش و پاسخ

تقویم

تقویم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: مقالات• تقویم (گاهشمار)، به معنای گاه‌شماری• تقویم قمری، گاه‌شمار تاریخ سال قمری• تقویم شمسی و قمری، گاه‌شمار تاریخ سال شمسی و قمری کتاب‌ها• تقویم‌الابدان فی‌تدبیرالانسان، کتابی در پزشکی به عربی از ابوعلی یحیی بن عیسی معروف به ابن جزله (متوفی ۴۹۳)• تقویم‌الایمان، تألیف معلم ثالث میر محمد باقر داماد (میرداماد) حکیم و فقیه سدة دهم و یازدهم (م ۱۰۴۱ ق)• تقویم‌البلدان، کتابی جغرافیایی به عربی، تألیف ابوالفداء• تقویم‌الصحة، مهمترین و معروفترین نوشته حکیم عیسوی بغدادی، مختار بن حسن بن عَبدون، مشهوربه ابن بُطْلان• تقویم‌التاریخ، کتابی مختصر در تاریخ عمومی از ابتدای عالم تا نیمه قرن یازدهم

طبیعی

طبیعی، آنچه بر حسب آفرینش ، اکثریت بر آن است.

مکارم شیرازی

ناصر مَکارِم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ش)، از مراجع تقلید شیعیان و یکی از استادان درس خارج فقه و اصول در قم. او یکی از هفت مرجع معرفی شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۳ شمسی بوده است. مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰ شمسی، نزدیک به صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده، و همچنین تفسیر نمونه، یکی از مهمترین تفاسیر معاصر از قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی وی است.

شریعت اسلام

اسلام، گرویدن به آیین آسمانی حضرت محمد صلّی اللّه علیه و آله را گویند که یکی از ادیان توحیدی و ابراهیمی است و از جامعیت خاصی نسبت به دیگر ادیان برخوردار است.از این عنوان در بیشتر باب‌های فقهی مانند طهارت، صلات، زکات، صوم، حج، جهاد، تجارت، وصیّت، نکاح، نذر، کفّارات، صید و ذباحه، شفعه، احیاء موات، لقطه، حدود و قصاص سخن رفته است.واژۀ اسلام افزون بر معنای یاد شده بر خود آیین و شریعت آسمانی آن حضرت نیز اطلاق شده است.

قران کریم

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) اصحابش قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

سوره توبه

سوره توبه از سوره‌های مدنی قرآن کریم، نهمین سوره در ترتیب کتابت و سیزدهمین در ترتیب نزول است. این سوره را به سبب کاربرد مکرر کلمه توبه با اشتقاقات مختلف آن و احکام و دو مصداق مهم از توبه پذیری خداوند، توبه نام گذاشته‌اند. همچنین در این سوره بر برائت (بیزاری) خداوند و رسول او از مشرکان و اعمال آنان تاکید شده و بدین رو، سوره برائت برخلاف سوره‌های دیگر قرآن بدون «‌بسم الله الرحمن الرحیم‌» نازل شده است. برائت از سوره‌های طوال و کثیرالاسم است و نام‌های متعددی برای آن نقل گردیده است.

سوره یونس

سوره یونس به داستان حضرت یونس اشاره کرده است و این سوره برگرفته از نام مبارک این پیامبر بزرگ خداست. از لحاظ حجم و کمیت یکی از سوره‌های متوسط است که حدود دو سوم جزء قرآن را دربر دارد و اولین سوه از سوره‌های مئون است.

سوره کهف

سوره کهف از سوره های مکی بوده و به نام و داستان اصحاب کهف اشاره می‌کند. کلمه کهف ۶ بار در قرآن به کار رفته و همه آنها در همین سوره است. از نظر حجم از سوره‌های مئون و متوسط است و در حدود نیم جزء قرآن را دربردارد. این سوره دقیقا در نیمه قرآن قرار دارد.

ایت الله

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

ماه حرام

ماه‌های حرام، ماه‌هایی که خداوند رعایت حرمت آن‌ها را بر مؤمنان واجب کرده. این ماه‌ها عبارتند از: محرم، رجب، ذی القعده و ذی‌الحجه. از زمان حضرت ابراهیم، جنگ در این ماه‌ها حرام بوده. دیه قتل در این ماه‌ها، بیش از ماه‌های دیگر است.

سال قمری

سال هجری قمری سال شماری است كه اساس آن چرخش ماه به دور زمین است و سال آغازین آن سال هجرت پیامبر اسلام (ص) است.

اسمان‌ها

آسمان در مقابل و بالای زمین قرار دارد و از آن با کلمه سماء نیز یاد می شود.

ایه‌الله

آیَت‌ُ اللّه‌، یا آیة الله‌ (نشانه خداوند )، عنوانی‌ عام‌ برای‌ فقها و مراجع‌ طراز اول‌ و دوم‌ شیعه ‌ از اوایل‌ سده ۱۴ق‌/۲۰م‌ است.

سال شمسی

مدت يك بار حركت انتقالی زمين به دور خورشيد است كه ۳۶۵ روز و چند ساعت می‌باشد. (از اول فروردين تا آخر اسفند)

جغرافیا

جغرافیا: مباحث مربوط به جغرافیای طبیعی و انسانی در قرآن می باشد.

روشنایی

روشنايى نور، روشنى، مقابل تاريکى را روشناي مي گويند.از آن به مناسبت در باب طهارت و صلح سخن گفته ‌اند.

خورشید

خورشید به معنای آفتاب است. از آن در بابهای طهارت، صلات و نکاح سخن رفته است.

تاریکی

تاریکى ضد روشنایی است و از آن به مناسبت در بابهاى صلات، صوم و تجارت سخن رفته است.

واقعیت

واقعیت در فارسی به معنای اصالت داشتن واقع و عبارتست از آنچه حصول دارد. معادل این واژه در زبان فرانسوی ؛ Realisme در زبان انگلیسی ؛ Realism است و معادل لاتین ان نیز عبارتست ازRealismus. واقعی منسوب به واقع و مترادف امر وجودی، حقیقی، بالفعل و در مقابل امور خیالی و وهمی است. این واژه، عموما صفت اشیای واقعی قرار می‌گیرد؛ مثلا می‌گویند واقعیت تفکر ، یعنی مطابقت آن با واقع. [۱]

محاسبه

مُحاسبه یا مُحاسبه نَفْس، رسیدگی شخصی اعمال شبانه‌روز و محاسبه اعمال نیک و بد است. محاسبه بعد از مشارطه و مراقبه صورت می‌گیرد. اساتید اخلاق و عرفان با استناد به روایات، تأکید بسیاری بر محاسبه دارند.

افزایش

زیاده معنای اعمی دارد که هم به معنی نما در فقه وهم غیر آن استعمال شده است.

بیهوده

از جمله رذایل اخلاقی که در قرآن کریم بدان پرداخته شده است سخن یا عمل «لغو» است.

شیرازی

شیرازی، صفتِ نسبت به شهر شیراز است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

اصحاب

صَحابَه به مسلمانانی گفته می‌شود که پیامبر اکرم(ص) را ملاقات کرده‌اند و تا پایان عمر به او ایمان داشته‌اند. شمار صحابه پیامبر (ص) را بیش از ۱۰۰ هزار نفر دانسته‌اند. بنابر نظریه رسمی اهل سنت، همه صحابه عادل بوده‌اند و چنانچه عملی خلاف عدالت از آنان سر زده باشد، به سبب خطای در اجتهاد بوده است، ولی از نظرگاه شیعه، صحابه از این لحاظ با دیگر مسلمانان فرقی ندارند و عدالت هر یک از آنها باید به طریق معتبر ثابت شود. برای زنان نیز تعبیر صحابیات به کار رفته است.

تفسیر

تفسیر از دانش‌های مرتبط با قرآن کریم است که تعریف‌های متعددی از آن ارائه شده، مانند «بيان معانى آيات قرآنى و كشف مقاصد و مداليل آن». واژه تفسیر همچنین برای اشاره به کتاب‌های حاوی تفسیر قرآن به کار می‌رود.

تاریخ

زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

ترکیب

ترکیب، از اصطلاحات علم منطق بوده و به کنار هم قرار گرفتن چند لفظ به صورت مجموعه واحد با افاده معنایی غیر از معنای مفردات، اطلاق می‌گردد.

تقسیم

تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آن‌ها است.

تقویم

تقویم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: مقالات• تقویم (گاهشمار)، به معنای گاه‌شماری• تقویم قمری، گاه‌شمار تاریخ سال قمری• تقویم شمسی و قمری، گاه‌شمار تاریخ سال شمسی و قمری کتاب‌ها• تقویم‌الابدان فی‌تدبیرالانسان، کتابی در پزشکی به عربی از ابوعلی یحیی بن عیسی معروف به ابن جزله (متوفی ۴۹۳)• تقویم‌الایمان، تألیف معلم ثالث میر محمد باقر داماد (میرداماد) حکیم و فقیه سدة دهم و یازدهم (م ۱۰۴۱ ق)• تقویم‌البلدان، کتابی جغرافیایی به عربی، تألیف ابوالفداء• تقویم‌الصحة، مهمترین و معروفترین نوشته حکیم عیسوی بغدادی، مختار بن حسن بن عَبدون، مشهوربه ابن بُطْلان• تقویم‌التاریخ، کتابی مختصر در تاریخ عمومی از ابتدای عالم تا نیمه قرن یازدهم

اشاره

حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.

شریعت

شَریعت به معنی آنچه خداوند متعال براى بندگان خود وضع و تشریع کرده است، می باشد. به شریعت، شَرع، شریعت الهی، شریعت مُنزِلِه و قانون الهی نیز گفته می شود.

زندگی

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

عقیده

اعتقاد به معنی باور قلبی داشتن است. از این عنوان به مناسبت در باب های طهارت و زکات و نیز در اصول فقه سخن رفته است.

طبیعی

طبیعی، آنچه بر حسب آفرینش ، اکثریت بر آن است.

ظاهر

ظاهر، مقابل باطن؛ بخش آشکار یا بیرونی از هر چیز یا هر شخص؛ از الفاظ فتوا آنچه بر حسب لغت از لفظ فهمیده می‌شود؛ و همچنین در مقابل نصّ است.

عالم

عالم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • عالم (جهان)، عالَم (جهان) به معنای عام عبارت است از تمامی موجود در زمان و مکان• عالم (دانشمند)، به معنی دانشمند

جاهل

به کسی که نسبت به یک مطلبی علم و آگاهی نداشته باشد جاهل می گویند و از آنجا که علم از شرایط عمومی تکلیف است؛ جاهل در ادبیات دینی تعریف خاصی پیدا میکند.

تذکر

تذکر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • تذکر (فقه)، همسان شدن زن با مرد در رفتار جنسی، در مقابل تخنث• تذکر (فلسفه)، اصطلاحی فلسفی در مبحث شناخت

زمین

زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.

مطلق

لفظ شامل تمام افراد یک ماهیت را مطلق گویند.

زنده

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

نیاز

حاجت‌ در نیاز و احتیاج استعمال شده است.از اين عنوان در بسياری ابواب فقهی از قبيل طهارت، صلات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، دین و نکاح سخن رفته است.

هلال

قطر ماه در دهه شب اول و آخر ماه

یونس

یونس ممکن اشاره به معانی ذیل باشد: قرآن• سوره یونس، دهمین سوره از سوره‌های قرآن کریم• حضرت یونس، از پیامبران بنی اسرائیل اعلام و اشخاص• یونس کوچک خان جنگلی، از علما و مبارزان معاصر شیعه

اثار

اثر به معنی باقی مانده از چیزی و نتیجه شی‌ء است. از اثر به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات و صید و ذباحه بحث شده است.

اسرا

اِسْراء، هفدهمین‌ سوره قرآن‌ مجید، دارای‌ ۲ رکوع‌، ۱۱۱ آیه می‌باشد. از آن به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

مفید

محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مُفید (۳۳۶یا ۳۳۸- ۴۱۳ق) متکلم، فقیه و تاریخ‌نگار نامدار امامیه در قرن ۴ و ۵ قمری. او را از احیاکنندگان و مروجان فرهنگ شیعی و فقه امامیه دانسته‌اند.

توقف

توقف به ترک فتوا یا ترک عمل به دلیل فقهی اطلاق می‌شود.

قمری

سال هجری قمری سال شماری است كه اساس آن چرخش ماه به دور زمین است و سال آغازین آن سال هجرت پیامبر اسلام (ص) است.

شمسی

تقویم هجری خورشیدی یا هجری شمسی، سال‌شماری که در برخی از کشورهای مسلمان از جمله ایران و افغانستان به کار می‌رود. مبدأ این سال‌شمار، هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینه است و تعداد روزها و ماه‌های آن بر اساس چرخش زمین به دور خورشید محاسبه می‌شود. هجرت پیامبر در حدود ۲۳ شهریور سال اول هجری خورشیدی (اول ربیع الاول سال ۱۴ بعثت یعنی آغازین سال هجری قمری) اتفاق افتاد.

الهی

اللّه، اسم خاصی که بر ذات دارای جمیع اوصاف کمالی خداوند اطلاق می‌شود. این واژه که مشهورترین اسم خداوند است، در اصل عربی است و احکام خاصی دارد؛ مانند ممنوعیت لمس کردن لفظ نوشته شده آن بدون طهارت. از جمله مهمترین خصوصیات این واژه می‌توان به قرار گرفتن در کلمه توحید و شهادت به توحید و ممنوعیت استفاده از آن برای غیر خداوند اشاره کرد.

توبه

توبه به معنای بازگشت بنده به سوی خدا، یکی از اصطلاحات پرتکرار در قرآن و روایات است. در ۶۹ آیه قرآن به موضوع توبه پرداخته شده و با بیان محبت الهی نسبت به توبه‌کنندگان، مردم را به توبه نصوح دعوت می‌کند. در احادیث نیز جایگاه و اهمیت توبه مورد تأکید قرار گرفته و از تأخیر آن نهی شده است. در بخش دیگری از احادیث، با تقسیم گناهان به حق اللهی و حق الناسی راه‌های توبه از اقسام گناهان بیان شده است.

سوره

سوره در اصطلاح قطعه ای از قرآن است که از انسجام محتوایی برخوردار بوده و دارای مطلع و مقطع است. قرآن کریم ۱۱۴ سوره دارد که اول آن فاتحه و آخر آن سوره ناس است.

کتاب

قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.

جنگ

جنگ به ضّم جیم، در اصل کلمه‌ی چینی است و به معنای کشتی‌های بادبان‌دار است.

اخر

آخِر، واژه‌ای عربی به معنی انجام، سرانجام، بازپسین، پسین، واپسین، فرجام و کران است.

سال

سال به سال قمری و شمسی تقسیم می‌شود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه می‌باشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.

نور

نور ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نور، بيست و چهارمين سوره قرآن کریم و از سوره‌های مدنی• آیه نور، آیه ۳۵ نور، مشتمل بر اطلاق نور آسمان و زمین بر خداوند سبحان• آیه ۶ نور، آیه ۰۰۶ نور یا آیه لعان به آیه ۶ نور، در باره اجرای نفرین خاص بین زن و شوهر کاربردهای دیگر• نور (مفهوم)، به معنای روشنایی و اطلاق شده بر معانی مختلف در متون دینی

کهف

سوره اصحاب کهف هیجدهمین سوره قرآن کریم می باشد.

ماه

قمر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره قمر، پنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت• شمس و قمر، سیاره آسمانی در حال گردش به دور کره زمین• شق القمر، یکی از معجزات پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)

عبث

در فلسفه اسلامی ، هر چیزی (غیر از ذات واجب بالذات) دارای علل مختلفی می‌تواند باشد. این علل، به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: ۱) علل ماهیت یا علل قوام؛ ۲) علل وجود. علل ماهیت یک چیز، عبارتند از ماده (علت مادی) و صورت (علت صوری) و علل وجود آن عبارتند از علت فاعلی (علت هستی بخش = معطی وجود) و غایت (علت غایی).

عدد

مصداق کمّ منفصل را عدد می‌گویند.

عرف

ـــ عُرف، شیوه متعارف و پذیرفته شده نزد همه یا گروهی از مردم می باشد. ـــ شیوه مستمر میان همه یا بیشتر مردم یا گروه خاص را عرف گویند.

شب

شب زمان بین غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق و مقابل روز هست؛ و از احکام آن در بابهای زیادی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، نکاح، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.