پیامبران الهی
پیامبران به برگزیدگان الهی و صاحبان منصب نبوت می‌گویند و از این عنوان در بابهای طهارت، صلات، صوم، تجارت، نکاح و حدود سخن گفته شده است.
چرا محل بعثت همه پیامبران الهی شرق خاورمیانه بوده است؟
در مورد این سوال باید یادآور شویم که تمام پیامبران در منطقه یک منطقه خاص یا به عبارت بهتر از فلسطین تا عربستان نبوده اند و ما تعداد زیادی پیامبر را داریم که در ایران و منطقه شمال آفریقا و حتی اروپا و در دیگر نقاط دنیا ظهور کرده اند، هر چند که تعداد زیادی از پیامبران در منطقه خاور میانه مبعوث شده اندکه این هم با هدف نهایی مبعوث کردن رسُل که هدایت انسانها است منافاتی ندارد زیرا دینی را که پیامبری می‌آورد برای دیگر اقوام هم هست و به همه عالَم عرضه می‌شود مثلا خداوند متعال در مورد قرآن میفرماید: (قران برای عالَم انذار دهنده است) (1) و اگر کسی دنبال حق است، به محض برخورد با او، آن را می‌پذیرد، حال می خواهد از هر منطقه و سرزمینی باشد، چون دینی که خداوند می‌آورد بر حقیقت انسانیت و فطرت او مطابقت دارد. آنچه مهم است جهانی بودن زبان دینی است که پیامبر می‌آورد. مطلب دیگر (که در پاسخ به این سؤال که چرا پیامبران بیشتر از این مناطق ظهور می‌کردند و چرا در میان اقوام دیگر ظهور نکردند)، این است که باید گفت (ممکن است در آن قسمت‌ها جمعیتی نبوده و یا اگر بوده ما دلیلی نداریم که خداوند برای آنها انبیایی نفرستاده است چون از همه انبیایی که آمار و نامشان در جوامع روایی ما هست تنها نام بعضی در قرآن ذکر شده است (2)شاید در میان آن اقوام نیز انبیایی بوده‌اند که در قرآن قصه آنان نیامده است و اگر هم پیامبر اولوالعزمی در میان آن اقوام نبوده، شاید به خاطر کم بودن جمعیت آن منطقه در آن زمان باشد).(3) (گروهی از عارفان و حکیمان به استناد برخی از تواریخ، حضرت ادریس را همان هرمس پنداشتند، هم چنان که حضرت شیث را همان آغاثا ذیمون دانستند و عده‌ای شاید بر اثر همین هرمس و آغاثاذیمون و فیثاغورس، مانند آنها مثل ارسطو... را از انبیا دانستند). (4) که اینان از اقوام دیگری هستند و از خاورمیانه برنخواسته‌اند. همچنین (یکی از لوازم نبوت عامه این است که هیچ مردمی بدون راهنما نیستند و ممکن نیست، خداوند ملتی را بدون راهنما رها کند، زیرا خدا مربّی، مدبر انسان است و انسان مسافری است که عوالمی را پشت سر گذاشته و عوالمی را در پیش روی دارد. از این رو امکان ندارد جمعیتی در منطقه‌ای زندگی کند و خداوند برای آنها راهنما نفرستد). (5 )، حضرت آیة الله جوادی آملی در این ضمینه در جای دیگر می فرماید:بالاخره خداوند یا خود پیامبر یا اوصیای او یا کتاب او را برای دیگران ارسال می کند. (6) از طرفی دیگر مرکز نبوت و رسالت انبیا یک روستا و یا یک منطقه کوچک و محدود نبود... و صدای انبیا همیشه از مراکز کشورها برخاسته است، زیرا وظیفه آنان ابلاغ پیام الهی به همه مردم آن منطقه است و این رسالت بدون شهرتِ دعوت و شیوعِ دعوی حاصل نمی‌شود و آن شهرت و این شیوع باید ازمرکز جمعیت و هسته مرکزی اجتماع توده‌ها شکل یابد. (7) در زمان‌های قدیم، بعضی اقوام مانند سرخ‌پوست‌ها در گوشه‌ای گنگ از دنیا زندگی می‌کردند که کسی از آنان خبری نداشت و آنها هم از کسی خبری نداشتند. حال اگر پیامبری در میان آنان بیاید امّا در مرکز کشور نیاید دعوت او عمومی نخواهد شد و صدای او به گوش جهانیان نمی‌رسد. چنان که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله هنگام رسالت به کشورهایی مانند: روم و ایران نامه نوشت و آنان را دعوت به دین اسلام کرد و (خود پیامبر صلّی الله علیه و آله می‌فرمودند: که من اختصاص به قوم خاصی ندارم، من برای سیاه پوست و زردپوست و سفید پوست مبعوث شده‌ام) (8). و همین باعث می‌شود که صعیب از روم و سلمان از ایران دور پیامبر صلّی الله علیه و آله جمع شوند. در آخر به این نکته باید اشاره شود که نبوت انبیا دو گونه بوده است. بعضی از انبیاء برای قوم خاصی مبعوث می‌شدند مثل حضرت موسی علیه السّلام که برای قوم بنی اسراییل مبعوث شده بود(9) و دعوت خویش را فقط در قوم بنی‌اسراییل گسترش داد (10) و بعضی دیگر از انبیا مثل پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله دعوتش فراگیر و جهان شمول بود و برای تمام مردم مبعوث گردیده بود. (11) لذا شاید در یک زمان چند پیامبر با هم برای چند قوم مبعوث می‌شدند و در جوامع روایی و قرآن نام بعضی از آنها برده شده است، ولی بخاطر دلایلی به بعضی دیگر اشاره نشده است و این عدم ذکر نام آنان دلیل بر عدم وجود آنان نیست. در پایان کلامی را از حضرت آیة الله مکارم شیرازی نقل می کنیم که ایشان در پاسخ به این سوال اینگونه جواب داده اند: با توجه به وضع پیدایش جوامع بشری، و ظهور تمدّن انسانی، این مسئله جای شگفتی نیست که اکثر پیامبران در منطقه خاور میانه بوده اند، زیرا مورخان بزرگ جهان تصریح می کنند که مشرق زمین مخصوصاً شرق میانه، گهواره تمدن انسانی است و منطقه ای که به نام هلال خصیب است(هلال خصیب یعنی هلال پر برکت که اشاره به منطقه ای است که از دره نیل شروع می شود و تا مسیر دجله و فرات و اروند رود ادامه پیدا می‌کند زادگاه تمدن های بزرگ جهان است). تمدن مصر باستان که قدیمی ترین تمدّن شناخته شده جهان است، تمدّن بابل در عراق، تمدن یمن در جنوب حجاز، همچنین تمدّن ایران و شامات، همه نمونه تمدن های معروف بشری هستند ... قدمت تمدن انسانی دراین مناطق به هفت هزار سال یا بیشتر باز می گردد. از سوی دیگر، رابطه نزدیکی میان تمدن انسانی و ظهور پیامبران بزرگ است، زیرا انسان های متمدن نیاز زیادی به آیین های الهی دارند، تا هم قوانین حقوقی و اجتماعی را تضمین کرده، جلو تعدیات و مفاسد را بگیرد، و هم فطرت الهی آن ها را شکوفا سازد. به همین دلیل می گویم نیاز بشر امروز مخصوصاً کشورهایی که از تمدن و صنعت سهم بیشتری دارند، به مذهب، از هر زمین بیشتر است. اقوام وحشی و یا نیمه وحشی، آمادگی زیادی، برای پذیرش مذاهب ندارند، و اگر مذهب را پذیرا شوند، قدرت نشر آن را ندارند. (12). پی نوشتها: 1. سوره فرقان، آیه 1 2. سوره غافر، آیه 78 3. سیره پیامبران در قرآن، ص 49، جوادی آملی، چ دوّم، نشر اسراء 4. همان، ص236 5. سوره فاطر، آیه 24 6. سیره پیامبران در قرآن، ص 48 7. همان، ص 47 8. بحار الانوار، ج 16، ص 323، به نقل از دین شناسی، جوادی آملی 9. سوره صف، آیه 5 10. مفاهیم قرآن، جعفر سبحانی، ج 3، ص 78، چ چهارم، مؤسسه امام صادق علیه السّلام 11. سوره اعراف، آیه 158 12. پیام قرآن، ج 7، ص 397 – 368 منبع:سایت انوار طاها
در مورد این سوال باید یادآور شویم که تمام پیامبران در منطقه یک منطقه خاص یا به عبارت بهتر از فلسطین تا عربستان نبوده اند و ما تعداد زیادی پیامبر را داریم که در ایران و منطقه شمال آفریقا و حتی اروپا و در دیگر نقاط دنیا ظهور کرده اند، هر چند که تعداد زیادی از پیامبران در منطقه خاور میانه مبعوث شده اندکه این هم با هدف نهایی مبعوث کردن رسُل که هدایت انسانها است منافاتی ندارد زیرا دینی را که پیامبری می‌آورد برای دیگر اقوام هم هست و به همه عالَم عرضه می‌شود مثلا خداوند متعال در مورد قرآن میفرماید: (قران برای عالَم انذار دهنده است) (1) و اگر کسی دنبال حق است، به محض برخورد با او، آن را می‌پذیرد، حال می خواهد از هر منطقه و سرزمینی باشد، چون دینی که خداوند می‌آورد بر حقیقت انسانیت و فطرت او مطابقت دارد. آنچه مهم است جهانی بودن زبان دینی است که پیامبر می‌آورد. مطلب دیگر (که در پاسخ به این سؤال که چرا پیامبران بیشتر از این مناطق ظهور می‌کردند و چرا در میان اقوام دیگر ظهور نکردند)، این است که باید گفت (ممکن است در آن قسمت‌ها جمعیتی نبوده و یا اگر بوده ما دلیلی نداریم که خداوند برای آنها انبیایی نفرستاده است چون از همه انبیایی که آمار و نامشان در جوامع روایی ما هست تنها نام بعضی در قرآن ذکر شده است (2)شاید در میان آن اقوام نیز انبیایی بوده‌اند که در قرآن قصه آنان نیامده است و اگر هم پیامبر اولوالعزمی در میان آن اقوام نبوده، شاید به خاطر کم بودن جمعیت آن منطقه در آن زمان باشد).(3) (گروهی از عارفان و حکیمان به استناد برخی از تواریخ، حضرت ادریس را همان هرمس پنداشتند، هم چنان که حضرت شیث را همان آغاثا ذیمون دانستند و عده‌ای شاید بر اثر همین هرمس و آغاثاذیمون و فیثاغورس، مانند آنها مثل ارسطو... را از انبیا دانستند). (4) که اینان از اقوام دیگری هستند و از خاورمیانه برنخواسته‌اند. همچنین (یکی از لوازم نبوت عامه این است که هیچ مردمی بدون راهنما نیستند و ممکن نیست، خداوند ملتی را بدون راهنما رها کند، زیرا خدا مربّی، مدبر انسان است و انسان مسافری است که عوالمی را پشت سر گذاشته و عوالمی را در پیش روی دارد. از این رو امکان ندارد جمعیتی در منطقه‌ای زندگی کند و خداوند برای آنها راهنما نفرستد). (5 )، حضرت آیة الله جوادی آملی در این ضمینه در جای دیگر می فرماید:بالاخره خداوند یا خود پیامبر یا اوصیای او یا کتاب او را برای دیگران ارسال می کند. (6) از طرفی دیگر مرکز نبوت و رسالت انبیا یک روستا و یا یک منطقه کوچک و محدود نبود... و صدای انبیا همیشه از مراکز کشورها برخاسته است، زیرا وظیفه آنان ابلاغ پیام الهی به همه مردم آن منطقه است و این رسالت بدون شهرتِ دعوت و شیوعِ دعوی حاصل نمی‌شود و آن شهرت و این شیوع باید ازمرکز جمعیت و هسته مرکزی اجتماع توده‌ها شکل یابد. (7) در زمان‌های قدیم، بعضی اقوام مانند سرخ‌پوست‌ها در گوشه‌ای گنگ از دنیا زندگی می‌کردند که کسی از آنان خبری نداشت و آنها هم از کسی خبری نداشتند. حال اگر پیامبری در میان آنان بیاید امّا در مرکز کشور نیاید دعوت او عمومی نخواهد شد و صدای او به گوش جهانیان نمی‌رسد. چنان که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله هنگام رسالت به کشورهایی مانند: روم و ایران نامه نوشت و آنان را دعوت به دین اسلام کرد و (خود پیامبر صلّی الله علیه و آله می‌فرمودند: که من اختصاص به قوم خاصی ندارم، من برای سیاه پوست و زردپوست و سفید پوست مبعوث شده‌ام) (8). و همین باعث می‌شود که صعیب از روم و سلمان از ایران دور پیامبر صلّی الله علیه و آله جمع شوند. در آخر به این نکته باید اشاره شود که نبوت انبیا دو گونه بوده است. بعضی از انبیاء برای قوم خاصی مبعوث می‌شدند مثل حضرت موسی علیه السّلام که برای قوم بنی اسراییل مبعوث شده بود(9) و دعوت خویش را فقط در قوم بنی‌اسراییل گسترش داد (10) و بعضی دیگر از انبیا مثل پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله دعوتش فراگیر و جهان شمول بود و برای تمام مردم مبعوث گردیده بود. (11) لذا شاید در یک زمان چند پیامبر با هم برای چند قوم مبعوث می‌شدند و در جوامع روایی و قرآن نام بعضی از آنها برده شده است، ولی بخاطر دلایلی به بعضی دیگر اشاره نشده است و این عدم ذکر نام آنان دلیل بر عدم وجود آنان نیست. در پایان کلامی را از حضرت آیة الله مکارم شیرازی نقل می کنیم که ایشان در پاسخ به این سوال اینگونه جواب داده اند: با توجه به وضع پیدایش جوامع بشری، و ظهور تمدّن انسانی، این مسئله جای شگفتی نیست که اکثر پیامبران در منطقه خاور میانه بوده اند، زیرا مورخان بزرگ جهان تصریح می کنند که مشرق زمین مخصوصاً شرق میانه، گهواره تمدن انسانی است و منطقه ای که به نام هلال خصیب است(هلال خصیب یعنی هلال پر برکت که اشاره به منطقه ای است که از دره نیل شروع می شود و تا مسیر دجله و فرات و اروند رود ادامه پیدا می‌کند زادگاه تمدن های بزرگ جهان است). تمدن مصر باستان که قدیمی ترین تمدّن شناخته شده جهان است، تمدّن بابل در عراق، تمدن یمن در جنوب حجاز، همچنین تمدّن ایران و شامات، همه نمونه تمدن های معروف بشری هستند ... قدمت تمدن انسانی دراین مناطق به هفت هزار سال یا بیشتر باز می گردد. از سوی دیگر، رابطه نزدیکی میان تمدن انسانی و ظهور پیامبران بزرگ است، زیرا انسان های متمدن نیاز زیادی به آیین های الهی دارند، تا هم قوانین حقوقی و اجتماعی را تضمین کرده، جلو تعدیات و مفاسد را بگیرد، و هم فطرت الهی آن ها را شکوفا سازد. به همین دلیل می گویم نیاز بشر امروز مخصوصاً کشورهایی که از تمدن و صنعت سهم بیشتری دارند، به مذهب، از هر زمین بیشتر است. اقوام وحشی و یا نیمه وحشی، آمادگی زیادی، برای پذیرش مذاهب ندارند، و اگر مذهب را پذیرا شوند، قدرت نشر آن را ندارند. (12). پی نوشتها: 1. سوره فرقان، آیه 1 2. سوره غافر، آیه 78 3. سیره پیامبران در قرآن، ص 49، جوادی آملی، چ دوّم، نشر اسراء 4. همان، ص236 5. سوره فاطر، آیه 24 6. سیره پیامبران در قرآن، ص 48 7. همان، ص 47 8. بحار الانوار، ج 16، ص 323، به نقل از دین شناسی، جوادی آملی 9. سوره صف، آیه 5 10. مفاهیم قرآن، جعفر سبحانی، ج 3، ص 78، چ چهارم، مؤسسه امام صادق علیه السّلام 11. سوره اعراف، آیه 158 12. پیام قرآن، ج 7، ص 397 – 368 منبع:سایت انوار طاها
پاسخ:
در مورد این سوال باید یادآور شویم که تمام پیامبران در منطقه یک منطقه خاص یا به عبارت بهتر از فلسطین تا عربستان نبوده اند و ما تعداد زیادی پیامبر را داریم که در ایران و منطقه شمال آفریقا و حتی اروپا و در دیگر نقاط دنیا ظهور کرده اند، هر چند که تعداد زیادی از پیامبران در منطقه خاور میانه مبعوث شده اندکه این هم با هدف نهایی مبعوث کردن رسُل که هدایت انسانها است منافاتی ندارد زیرا دینی را که پیامبری می‌آورد برای دیگر اقوام هم هست و به همه عالَم عرضه می‌شود مثلا خداوند متعال در مورد قرآن میفرماید: (قران برای عالَم انذار دهنده است) (1) و اگر کسی دنبال حق است، به محض برخورد با او، آن را می‌پذیرد، حال می خواهد از هر منطقه و سرزمینی باشد، چون دینی که خداوند می‌آورد بر حقیقت انسانیت و فطرت او مطابقت دارد. آنچه مهم است جهانی بودن زبان دینی است که پیامبر می‌آورد.
مطلب دیگر (که در پاسخ به این سؤال که چرا پیامبران بیشتر از این مناطق ظهور می‌کردند و چرا در میان اقوام دیگر ظهور نکردند)، این است که باید گفت (ممکن است در آن قسمت‌ها جمعیتی نبوده و یا اگر بوده ما دلیلی نداریم که خداوند برای آنها انبیایی نفرستاده است چون از همه انبیایی که آمار و نامشان در جوامع روایی ما هست تنها نام بعضی در قرآن ذکر شده است (2)شاید در میان آن اقوام نیز انبیایی بوده‌اند که در قرآن قصه آنان نیامده است و اگر هم پیامبر اولوالعزمی در میان آن اقوام نبوده، شاید به خاطر کم بودن جمعیت آن منطقه در آن زمان باشد).(3) (گروهی از عارفان و حکیمان به استناد برخی از تواریخ، حضرت ادریس را همان هرمس پنداشتند، هم چنان که حضرت شیث را همان آغاثا ذیمون دانستند و عده‌ای شاید بر اثر همین هرمس و آغاثاذیمون و فیثاغورس، مانند آنها مثل ارسطو... را از انبیا دانستند). (4) که اینان از اقوام دیگری هستند و از خاورمیانه برنخواسته‌اند.
همچنین (یکی از لوازم نبوت عامه این است که هیچ مردمی بدون راهنما نیستند و ممکن نیست، خداوند ملتی را بدون راهنما رها کند، زیرا خدا مربّی، مدبر انسان است و انسان مسافری است که عوالمی را پشت سر گذاشته و عوالمی را در پیش روی دارد. از این رو امکان ندارد جمعیتی در منطقه‌ای زندگی کند و خداوند برای آنها راهنما نفرستد). (5 )، حضرت آیة الله جوادی آملی در این ضمینه در جای دیگر می فرماید:بالاخره خداوند یا خود پیامبر یا اوصیای او یا کتاب او را برای دیگران ارسال می کند. (6) از طرفی دیگر مرکز نبوت و رسالت انبیا یک روستا و یا یک منطقه کوچک و محدود نبود... و صدای انبیا همیشه از مراکز کشورها برخاسته است، زیرا وظیفه آنان ابلاغ پیام الهی به همه مردم آن منطقه است و این رسالت بدون شهرتِ دعوت و شیوعِ دعوی حاصل نمی‌شود و آن شهرت و این شیوع باید ازمرکز جمعیت و هسته مرکزی اجتماع توده‌ها شکل یابد. (7) در زمان‌های قدیم، بعضی اقوام مانند سرخ‌پوست‌ها در گوشه‌ای گنگ از دنیا زندگی می‌کردند که کسی از آنان خبری نداشت و آنها هم از کسی خبری نداشتند. حال اگر پیامبری در میان آنان بیاید امّا در مرکز کشور نیاید دعوت او عمومی نخواهد شد و صدای او به گوش جهانیان نمی‌رسد. چنان که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله هنگام رسالت به کشورهایی مانند: روم و ایران نامه نوشت و آنان را دعوت به دین اسلام کرد و (خود پیامبر صلّی الله علیه و آله می‌فرمودند: که من اختصاص به قوم خاصی ندارم، من برای سیاه پوست و زردپوست و سفید پوست مبعوث شده‌ام) (8). و همین باعث می‌شود که صعیب از روم و سلمان از ایران دور پیامبر صلّی الله علیه و آله جمع شوند. در آخر به این نکته باید اشاره شود که نبوت انبیا دو گونه بوده است. بعضی از انبیاء برای قوم خاصی مبعوث می‌شدند مثل حضرت موسی علیه السّلام که برای قوم بنی اسراییل مبعوث شده بود(9) و دعوت خویش را فقط در قوم بنی‌اسراییل گسترش داد (10) و بعضی دیگر از انبیا مثل پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله دعوتش فراگیر و جهان شمول بود و برای تمام مردم مبعوث گردیده بود. (11) لذا شاید در یک زمان چند پیامبر با هم برای چند قوم مبعوث می‌شدند و در جوامع روایی و قرآن نام بعضی از آنها برده شده است، ولی بخاطر دلایلی به بعضی دیگر اشاره نشده است و این عدم ذکر نام آنان دلیل بر عدم وجود آنان نیست.
در پایان کلامی را از حضرت آیة الله مکارم شیرازی نقل می کنیم که ایشان در پاسخ به این سوال اینگونه جواب داده اند: با توجه به وضع پیدایش جوامع بشری، و ظهور تمدّن انسانی، این مسئله جای شگفتی نیست که اکثر پیامبران در منطقه خاور میانه بوده اند، زیرا مورخان بزرگ جهان تصریح می کنند که مشرق زمین مخصوصاً شرق میانه، گهواره تمدن انسانی است و منطقه ای که به نام هلال خصیب است(هلال خصیب یعنی هلال پر برکت که اشاره به منطقه ای است که از دره نیل شروع می شود و تا مسیر دجله و فرات و اروند رود ادامه پیدا می‌کند زادگاه تمدن های بزرگ جهان است).
تمدن مصر باستان که قدیمی ترین تمدّن شناخته شده جهان است، تمدّن بابل در عراق، تمدن یمن در جنوب حجاز، همچنین تمدّن ایران و شامات، همه نمونه تمدن های معروف بشری هستند ... قدمت تمدن انسانی دراین مناطق به هفت هزار سال یا بیشتر باز می گردد.
از سوی دیگر، رابطه نزدیکی میان تمدن انسانی و ظهور پیامبران بزرگ است، زیرا انسان های متمدن نیاز زیادی به آیین های الهی دارند، تا هم قوانین حقوقی و اجتماعی را تضمین کرده، جلو تعدیات و مفاسد را بگیرد، و هم فطرت الهی آن ها را شکوفا سازد.
به همین دلیل می گویم نیاز بشر امروز مخصوصاً کشورهایی که از تمدن و صنعت سهم بیشتری دارند، به مذهب، از هر زمین بیشتر است.
اقوام وحشی و یا نیمه وحشی، آمادگی زیادی، برای پذیرش مذاهب ندارند، و اگر مذهب را پذیرا شوند، قدرت نشر آن را ندارند. (12).
پی نوشتها:
1. سوره فرقان، آیه 1
2. سوره غافر، آیه 78
3. سیره پیامبران در قرآن، ص 49، جوادی آملی، چ دوّم، نشر اسراء
4. همان، ص236
5. سوره فاطر، آیه 24
6. سیره پیامبران در قرآن، ص 48
7. همان، ص 47
8. بحار الانوار، ج 16، ص 323، به نقل از دین شناسی، جوادی آملی
9. سوره صف، آیه 5
10. مفاهیم قرآن، جعفر سبحانی، ج 3، ص 78، چ چهارم، مؤسسه امام صادق علیه السّلام
11. سوره اعراف، آیه 158
12. پیام قرآن، ج 7، ص 397 – 368
منبع:سایت انوار طاها
- [سایر] چرا همه پیامبران در منطقه خاورمیانه ظهور کرده اند؟
- [سایر] چراتمام پیامبران درمنطقه ی خاورمیانه ظهور کرده اند؟
- [سایر] فواید بعثت پیامبران چیست؟
- [سایر] چرا خداوند پیامبران را تنها بر قسمتی از جهان (خاورمیانه) مبعوث کرده است؟
- [سایر] فلسفه بعثت پیامبران با استناد به روایات چیست؟
- [سایر] قرآن چگونه لزوم بعثت پیامبران را از جهت «تعلیم کتاب و حکمت» اثبات می‌کند؟
- [سایر] چرا پیامبران الهی آزمایش شدند؟
- [سایر] قرآن و احادیث چگونه لزوم بعثت پیامبران را از جهت «تثبیت و تکمیل توحید» اثبات می‌کنند؟
- [سایر] توضیحات کامل را در مورد علم الهی پیامبران ارائه فرمائید.
- [سایر] چرا پیامبران در منطق خاورمیانه و بین النهرین ظهور کردند. آیا سایر مناطق کره ی زمین نیاز به هدایت نداشتند؟ مثلا برای سرخپوستهای آمریکا؟ اگر ملاک فزونی جمعیت در منطقه خاورمیانه بوده باشد آیا در نظام عدل خدا نقصی وارد نمی آید؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی یکی از واجبات الهی را با توجّه به واجب بودن آن ترک کند یا یکی از محرّمات الهی را مرتکب شود حاکم شرع به هر اندازه که صلاح بداند دستور میدهد برای ادب کردن، او را تازیانه بزنند.
- [آیت الله بهجت] قصد اقامت در دو محل نزدیک به هم در صورتی که یک محل حساب نشود و به حد مسافت شرعی هم نرسد صحیح نیست، مگر اینکه با تعدد محل، اقامت واحده محسوب شود، ولی اگر شخص در یک محل قصد اقامت کند و شبها و قسمت عمده روز را در آن محل که قصد اقامت کرده بماند و برای انجام کاری که در محل دیگر دارد مقداری از روز را به آن محل برود بهطوریکه به اقامت او در محل اول ضرری نزند، و سپس به محل اقامت برگردد مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی از مستأجر سابق که مدّت اجارهاش گذشته است آن محل را اجاره کند، اجارهاش صحیح نیست و توقّف او در محل حرام و غصب است، مگر به اجازه صاحب محل و اگر به محل خسارت وارد شود یا تلف شود، ضامن است و مادامی که توقّف نموده است، باید اجرةالمثل را به صاحب محلّ بپردازد.
- [امام خمینی] اگر کسی از مستأجر سابق که مدت اجارهاش گذشته است، آن محل را اجاره کند، اجارهاش صحیح نیست. مگر به اجازه صاحب محل، و توقفش در محل حرام و غصب است، و اگر به محل خسارت وارد شود یا تلف شود، موجب ضمان است برای این شخص، و مادامی که توقف نموده است، باید مثل مال الاجاره را به صاحب محل بپردازد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست در موقع نیت معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل از وضو، همین اندازه که قصد اطاعت امر الهی را دارد کافی است، حتی اگر یکی را به جای دیگری نیت کند اما قصد او اطاعت امر واقعی الهی باشد صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .در این زمان که نظام جمهوری اسلامی ایران با کشورهای شرق و غرب و دولت های کفّار حربی , معاهده و پیمان عدم تعرّض و تجاوز بسته است، سرقت و نیرنگ و عدم وفا به تعهّد نسبت به حقوق و اموال کفّار حربی, جایز نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر در شهری ماه دیده شد، در صورتی برای ساکنین شهر دیگر مفید است که یقین یا اطمینان بکنند اگر در آسمان یا زمین مانعی نبود در آنجا هم ماه دیده می‌‌شد، چه در شرق باشد یا در غرب، ولی اگر به این مطلب یقین نداشته باشند نمیتوانند به دیدن ماه در شهر دیگر اکتفا کنند.
- [آیت الله سیستانی] اگر زن بگوید حائضم یا از حیض پاک شده‌ام ، چنانچه محل اتهام نباشد باید حرف او را قبول کرد ، ولی اگر محل اتهام باشد قبول حرف او محل اشکال است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخصی در یک محل ملکی داشته باشد، چنانچه آن جا را محلّ زندگی خود قرار نداده باشد و عرفا در آن محل مسافر محسوب شود، باید نماز خود را در آن جا شکسته بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان لازم نیست کفاره را فوراً ادا کند، ولی نباید آن را به قدری به تأخیر بیندازد که بگویند در انجام دستور الهی، کوتاهی و مسامحه کرده است.