تفسیر هدایت و ضلالت الهی چیست؟

خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم می فرماید: (فیضل الله من یشاء و یهدی من یشاء و هو العزیز الحکیم) (1) (خداوند هر کس را بخواهد هدایت و هر کس را بخواهد گمراه می سازد، و او شکست ناپذیر و حکیم است).
بعضی بدون در نظر گرفتن آیات دیگر قرآن، و تفسیری که آیات نسبت به یکدیگر دارند،فوراً با مشاهده چنین آیه ای زبان به اعتراض می گشایند و می گویند چگونه خداوند هر کس را بخواهد هدایت می کند و هر کسی را بخواهد گمراه می سازد؟ پس ما در این وسط چه گناهی داریم؟!
نکته مهم این است که همیشه آیات قرآن را باید در ارتباط با یکدیگر در نظر گرفت تا به مفهوم حقیقی آن آشنا شویم، و ما در این جا چند نمونه از آیات دیگر هدایت و ضلالت را برای شما بازگو می کنیم تا در کنار آیه بالا بچینید و خودتان نتیجه گیری لازم را به عمل آورید:در سوره ابراهیم می خوانیم: (و یضل الله الظالمین)(2) (خداوند ستمگران را گمراه می سازد).
در سوره غافر می خوانیم: (کذلک یضل الله من هو مسرف مرتاب)(3) (اینچنین خداوند هر اسراف کار وسوسه گر را گمراه می سازد).
و در سوره عنکبوت می خوانیم: (و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا)(4) (کسانی که در راه ما جهاد کنند آنها را به راه های روشن خویش رهبری و هدایت می کنیم)
چنان که ملاحظه می کنیم مشیّت و اراده خدا بی حساب نیست، نه بی حساب توفیق هدایت به کسی می دهد و نه بی حساب توفیقش را از کسی سلب می کند.آنها که در راه او جهاد کنند،به جنگ مشکلات بروند، با هوای نفس به مبارزه برخیزند، و در برابر دشمنان بیرونی مقاومت و سرسختی نشان دهند، خداوند وعده هدایت آنها را داده است و این عین عدالت است. و امّا آنها که (ظلم و ستم) بنیاد کنند، و در طریق اسراف و شک و تردید و ایجاد وسوسه در دل ها، گام بگذارند،خدا توفیق هدایت را از آنها سلب می کند، قلبشان بر اثر این اعمال، تاریک و ظلمانی می گردد، و توفیق رسیدن به سرمنزل سعادت نصیبشان نخواهد شد. و این است معنی گمراه ساختن پروردگار که نتیجه اعمال ما را در اختیار ما می گذارد و این نیز عین عدالت است. (5)

پی نوشت:
1. سوره ابراهیم، آیه 4
2.سوره ابراهیم،آیه 27
3. سوره غافر، آیه 34
4.سوره عنکبوت، آیه 69
5. 50 درس اصول عقائد برای جوانان،مکارم شیرازی، ص137
منبع:سایت انوار طاها