منظور از ملاقات با پروردگار و یا لقاءاللّه در آیات قرآن چیست؟

تعبیر به لقاءاللّه در قرآن مجید آمده است و چه بسا به معنی حضور در صحنه قیامت و مشاهده آثار عظمت و قدرت خدا میباشد. چنان که در قرآن مجید میخوانیم:
(الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ أَنَّهُمْ إِلَیْهِ راجِعُونَ)1.
بدیهی است منظور از لقاء و ملاقات خداوند ملاقات حسی، مانند ملاقات افراد بشر با یکدیگر نیست، چه اینکه خداوند نه جسم است و نه رنگ و مکان دارد که با چشم ظاهر دیده شود، بلکه منظور یا مشاهده آثار قدرت او در صحنه قیامت و پاداش ها و کیفرها و نعمتها و عذاب های او است، چنان که گروهی از مفسران گفته اند. یا به معنی یک نوع شهود باطنی و قلبی است، زیرا انسان گاه به جایی میرسد که گویی خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده میکند، به طوری که هیچ گونه شک و تردیدی برای او باقی نمیماند.
این حالت ممکن است بر اثر پاکی و تقوا و عبادت و تهذیب نفس در این دنیا برای گروهی پیدا شود، چنان که در نهج البلاغه میخوانیم: یکی از یاران امام علی علیه السلام به نام ذعلب یمانی از امام علیه السلام پرسید (هل رایت ربک): آیا خدای خود را دیده ای؟!
امام علیه السلام فرمود: (اَفاعبد ما لا اری؟!)؛ آیا خدایی را که نبینم پرستش کنم؟! و هنگامی که او توضیح بیشتر خواست امام اضافه کرد: (لا تدرکه العیون بمشاهدة العیان و لکن تدرکه القلوب بحقائق الایمان).
چشم های ظاهر هرگز او را مشاهده نکنند، بلکه قلب ها به وسیله نور ایمان او را درک مینمایند.2
آثار عظمت و قدرت خدا در آنجا آن چنان آشکار است که برای هر کوردلی هم نمایان است. در آیه دیگر میخوانیم:
(فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً)3؛
(پس هر کس به لقای پروردگارش امید دارد باید کاری شایسته انجام دهد).
لقای پروردگار، که همان مشاهده باطنی ذات پاک او با چشم دل و بصیرت درون است، گرچه در این دنیا هم برای مونان راستین امکان پذیر است اما از آنجا که این مسئله در قیامت به خاطر مشاهده آثار بیشتر و روشن تر و صریح تر جنبه همگانی و عمومی پیدا میکند، این تعبیر در لسان قرآن معمولاً در مورد روز قیامت به کار رفته است.
پی نوشت:
1. بقره 2، آیه 46.
2. نهج البلاغه، عبده، خطبه 177.
3. کهف 18، آیه 110.
منبع: www.porseman.org