کسی که در چنگال آرزوهای دراز و هوای نفس گرفتار باشد هر بهانه واهی را دست آویز قرار داده از جهاد با دشمن می گریزد؛ گاهی هوای گرم فصل تابستان را مساعد نمی بیند و زمانی هوای سرد فصل زمستان را نامساعد تشخیص می دهد و گاهی می گوید زندگی فلج و اقتصاد بیمار است؛ (فرح المُخلَّفون بمعقدهم خِلاف رسول الله وکرهوا اَن یُجادلوا بأموالهم وأَنفُسِهم فی سبیل الله وقالوا لا تنفروا فی الحَرِّ قُل نارُ جهنّم أَشدُّ حَرّاَ لوکانوا یَفقهون) توبه/81؛ [آنان که خوشحالند که از حکم جهاد در خدمت رسول خدا(ص) تخلف ورزیدند و مجاهدت به مال و جانشان در راه خدا بر آنان سخت ناگوار بود و مؤمنان را هم از جهاد منع کرده و به آنان می گفتند: شما در این هوای سوزان از وطن خود بیرون نروید، آنان را بگو آتش دوزخ بسیار سوزان تر از هوای گرم است، اگر می فهمیدید؛ یعنی کسی که به یاد قیامت است، حرارت‌ها و سایر دشواری‌های دنیا برای او قابل تحمّل است.
امیر مؤمنان(ع) هنگامی که سپاهیانش را به جبهه حق علیه باطل دعوت می کرد گروهی می گفتند: اکنون هوا سرد است، صبر کنید تا هوا گرم شود و گاهی می گفتند: اکنون هوا گرم است، در تابستان چه جای نبرد و پیکار است؟ حضرت علی(ع) فرمود: شما که با این بهانه‌ها از شرکت در جبهه حق علیه باطل خودداری می کنید و با حرارت و برودت دنیا نمی‌توانید صبر کنید با حرارت قیامت چه می کنید؟! (نهج البلاغه، خطبة 27)
خداوند با ذکر این آیه، مومنان را به جهاد تشویق و به آنان وعده پاداش نیکو داد و در یک داد و ستد، رستگاری را از آنان دانست که از جهاد استقبال می کنند: (إِنَّ الله إشْتَری مِن المُؤمنین أَنفُسهم وأموالَهُم بِأَنّ لَهُم الجَنّة یُقاتلون فی سَبیل الله فیَقتلون ویُقتلون وَعداً عَلیه حَقّاً فی التّوراةِ والإنجیل والقُران ومَن أوفی بِعَهدِه مِن الله فَاسْتَبْشروا بَبَیعکم الّذی بایعتُم به و ذلک هو الفوز العظیم التّائبون العابِدوُن الحامِدوُن السّائِحوُن الرّاکِعوُن السّاجِدوُن الامروُن بِالمَعروف و النّاهونَ عَنِ المنکر والحافظون لِحُدود الله وبشّر المؤمنین) توبه/111112؛ [خدا جان و مال اهل ایمان را به بهای بهشت خریده است. همان کسانی که در راه خدا می جنگند ومی کشند و کشته می شوند. این وعده قطعی است بر خدا و عهدی است که در تورات و انجیل و قرآن یاد فرموده و از خدا با وفاتر به عهد خود کیست؟ ای اهل ایمان شما به خود در این معامله بشارت دهید که این معاهدة با خدا، به حقیقت، سعادت و پیروزی بزرگی است. بدانید که تائبان، پرستندگان، سپاس گزاران، روزه داران، نماز با خضوع گزاران، امر به معروف و نهی از منکر کنندگان، نگهبانان حدود الهی و مؤمنان را، ای رسول ما به هر ثواب و سعادت، بشارت ده].
ویژگی‌های یاد شده همه از اوصاف کسانی است که جان و اموال خود را در راه خدا فروختند و جهادگر راه او به شمار آمدند. اینان در حقیقت، تشنگان آب زلال زندگانی جاودانه اند که در راه او این گونه بسیج می شوند و از محدودة طبیعت می گذرند. بنابراین، یاد معاد برنامه‌های پیکار، خون ریختن در میدان نبرد و شهید شدن در راه خدا را تبیین می کند و حق تعالی پاداش شایسته به نیکوکاران عنایت خواهد فرمود: (إِنَّ الله لا یُضیعُ أجر المحسنین) توبه/120
گفتنی است که، از نظر قرآن یاد قیامت تنها با جهاد بدنی تحقق نمی پذیرد، بلکه لازم است گروهی، جهادگر سنگر فرهنگی باشند، تا از این طریق مردم را با معارف دینی آشنا سازند: (وما کان المؤمنونَ لِیَنفروا کافّةً فلولا نَفَرَ مِن کُلّ فِرقةٍ منهم طائفة لیتفقّهوا فی الدّین ولینذروا قومهم إذا رَجَعُوا إلیهم لَعلّهم یَحذَرُون) توبه/122؛ نباید همه به جبهه‌ها کوچ کنند، باید گروهی به مراکز فرهنگی و مکتبی بروند و وظیفه این گروه مانند وظیفه مرزداران است. مرزبانان در حفظ مرزها می کوشند و اینان موظفند مرز عقیده مردم را از دشمنان مکتب پاک نگه داشته، و آن را به نسل آینده بسپارند و به قوم خود بیاموزند، باشد که مردم خدا ترس شده، از نافرمانی او حذر کنند. بنابراین، آغاز و انجام جبهه‌های نبرد با یاد معاد آمیخته است و جبهه و پشت جبهه را یاد قیامت حفظ می کند. آن کس که به فکر قیامت نیست نه اهل جبهه و جهاد است و نه اهل پشتیبانی از آن. پس انسان مجاهد است که با شرکت در این داد و ستد سود آور، در قیامت وارد بهشت می گردد. از این رو به سوی این هدف والا می شتابد؛ زیرا هم خود را پاک کرده و هم در اصلاح جامعه کوشیده و هم قانون خدا را حفظ و حراست کرده است.
www.eporsesh.com
