تأثیر متقابل عبودیت و یاد معاد از دیدگاه پیامبر اکرم(ص) چگونه است؟

محور اصلی عبادت، تأمین سعادت آخرت است چنانکه هدف اصیل آفرینش بشر، بندگی او نسبت به آفریدگار است. نتیجه آنکه هر کس عبودیتش بیشتر باشد توجهش به معاد افزونتر از دیگران است پس کثرت یاد معاد در تقویت عبودیت مؤثر است.
رسول اکرم(ص) که خود را (بنده) می‌دانست و به این علم خود نیز علم داشت و این علم هم دائمی بود و غفلتی در آن راه نداشت، اثر بندگی خدا کاملاً در او ظهور کرد.
رسول خدا(ص) در همه شئون متذکر و متوجه عبودیت خود و ربوبیت خدای سبحان بود و چون توجه به عبودیت بدون توجه به معاد و هدف آفرینش میسر نیست، پس توجه مستمر آن حضرت به عبودیت نشانه توجه مستمر وی به حقیقت معاد و قیامت است. از این رو در اکثر سخنان آن حضرت یکی از مشاهد و مواقف قیامت مطرح است، مانند: (القبر روضة من ریاض الجنة أو حفرة من حفر النار) (امالی شیخ مفید/مجلس31)؛ قبر (دوزخ) یا بوستانی از بوستانهای بهشت است و یا گودالی از گودالهای آتش. با توجه به آثار مثبت و سازنده چنان باوری، به دیگران توصیه می‌فرمود که بسیار به یاد مرگ باشید، چون مرگ در فرهنگ دین انتقال از دنیا به برزخ است و به یاد مرگ بودن یعنی به یاد عالم بعد از دنیا بودن و برای آن سرای جاودانی توشه اندوختن؛ آن حضرت می‌فرمود: به یاد چیزی باشید که لذتها را منهدم و عیش و نوش را تیره و تباه می‌سازد: (أَکثروا ذِکر الموت فانّه هادم اللّذَات، حائل بَینکم و بیَن الشهوات) (بحار6/132). همچنین به شخصی که در تشییع جنازه‌ای لبخند می‌زد، فرمود: چرا اینان غافلند، مگر مرگ برای همه نیست؟: (کَأنّ الموَت فی هذه الدنیا عَلی غَیرهم) (بحار77/127).
در این زمینه اُم سلمه، همسر رسول خدا نقل می‌کند (بحار16/217) که نیمه شبی آن حضرت را در بسترش نیافتم و به جستجوی او برخاستم، تا این که او را در گوشه اطاق در حال تضرع و لابه دیدم که به خدا عرض می‌کند: (اللهم لا تنَزع مِنّی صالح ما أَعطیتنی أَبداً، اللهم لا تَشمت بی عَدوّاً ولا حاسداً أبداً، الَلَّهم ولا تَردّنی فی سوء استنقذتنی منه أبداً، اللهم ولا تَکلنی الی نَفسی طَرفَةعین أبداً)؛ خدایا لحظه‌ای مرا به حال خودم وامگذار، زیرا موجودی که فقر محض است اگر به حال خود رها شود، سقوط می‌کند. خدایا نعمتهای خاصی که به من دادی، از من مگیر و رذایلی که مرا از آنها رهایی بخشیدی برنگردان. یعنی خدایا وجدانهای این موجود فقیر را که ذاتاً فاقد کمالات است، به فقدانها مبدل مگردان و مرا به فقدانها مبتلا مکن.
به هر تقدیر این گونه حالات، نشانه آن است که رسول اکرم(ص) همواره به یاد معاد بود.
eporsesh.com