پیامبران
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
آیا برخی پیامبران در مورد معاد شک و شبهه داشته‌اند؟
هیچ دلیلی وجود ندارد که برخی پیامبران درباره معاد در شک و شبه بوده‌اند؛ بلکه دلایل نقلی، خلاف آن را ثابت می‌کنند. آری؛ ممکن است برای آگاهی بیشتر، از خدا خواسته باشند که با ارائه دلیل یا دلیل‌هایی علم آن را افزایش دهد. مثلاً وقتی حضرت ابراهیم می‌گوید: رب ارنی کیف تحیی الموتی(1)؛ پروردگارا به من نشان بده کیفیت زنده کردن مردگان را، از او سؤال می‌شود: اولم تؤمن؛ آیا ایمان نداری؟ می‌گوید: بلی! معلوم است که پیامبر بزرگواری مانند حضرت ابراهیم(علیه السلام) آن هم در پاسخ خداوند دروغ نمی‌گوید، ولی می‌گوید: برای اطمینان قلبم. از این سخن استفاده می‌شود که ایمان و معرفت برای ابراهیم بوده است، ولی برای آرامش بیشتر قلبش می‌خواهد چگونگی معاد را بالمعاینه بنگرد. همچنین می‌توان دریافت که آرامش، مراتب بسیاری دارد که ابراهیم، خواستار بالاترین مرحله آن بوده است. پی نوشت: 1) سوره بقره، آیه 260. eporsesh.com
هیچ دلیلی وجود ندارد که برخی پیامبران درباره معاد در شک و شبه بوده‌اند؛ بلکه دلایل نقلی، خلاف آن را ثابت می‌کنند. آری؛ ممکن است برای آگاهی بیشتر، از خدا خواسته باشند که با ارائه دلیل یا دلیل‌هایی علم آن را افزایش دهد. مثلاً وقتی حضرت ابراهیم می‌گوید: رب ارنی کیف تحیی الموتی(1)؛ پروردگارا به من نشان بده کیفیت زنده کردن مردگان را، از او سؤال می‌شود: اولم تؤمن؛ آیا ایمان نداری؟ می‌گوید: بلی! معلوم است که پیامبر بزرگواری مانند حضرت ابراهیم(علیه السلام) آن هم در پاسخ خداوند دروغ نمی‌گوید، ولی می‌گوید: برای اطمینان قلبم. از این سخن استفاده می‌شود که ایمان و معرفت برای ابراهیم بوده است، ولی برای آرامش بیشتر قلبش می‌خواهد چگونگی معاد را بالمعاینه بنگرد. همچنین می‌توان دریافت که آرامش، مراتب بسیاری دارد که ابراهیم، خواستار بالاترین مرحله آن بوده است. پی نوشت: 1) سوره بقره، آیه 260. eporsesh.com
پاسخ:
هیچ دلیلی وجود ندارد که برخی پیامبران درباره معاد در شک و شبه بوده‌اند؛ بلکه دلایل نقلی، خلاف آن را ثابت می‌کنند. آری؛ ممکن است برای آگاهی بیشتر، از خدا خواسته باشند که با ارائه دلیل یا دلیل‌هایی علم آن را افزایش دهد. مثلاً وقتی حضرت ابراهیم می‌گوید: رب ارنی کیف تحیی الموتی(1)؛ پروردگارا به من نشان بده کیفیت زنده کردن مردگان را، از او سؤال می‌شود: اولم تؤمن؛ آیا ایمان نداری؟ می‌گوید: بلی! معلوم است که پیامبر بزرگواری مانند حضرت ابراهیم(علیه السلام) آن هم در پاسخ خداوند دروغ نمی‌گوید، ولی می‌گوید: برای اطمینان قلبم. از این سخن استفاده می‌شود که ایمان و معرفت برای ابراهیم بوده است، ولی برای آرامش بیشتر قلبش می‌خواهد چگونگی معاد را بالمعاینه بنگرد.
همچنین می‌توان دریافت که آرامش، مراتب بسیاری دارد که ابراهیم، خواستار بالاترین مرحله آن بوده است.
پی نوشت:
1) سوره بقره، آیه 260.
eporsesh.com
- [سایر] منظور از شبهه آل و ماکول در معاد جسمانی چیست؟
- [سایر] یکی از دلایل منکران معاد شبهه اعاده معدوم است، اعاده معدوم و رابطه آن با معاد چیست؟
- [سایر] شبهه: اعتقاد به معاد و قیامت در زندگی ثمره ای ندارد و افرادی که اعتقاد به معاد ندارند راحت تر زندگی می کنند و بیشتر لذت می برند.
- [سایر] شبهه: اعتقاد به معاد و قیامت در زندگی ثمره ای ندارد و افرادی که اعتقاد به معاد ندارند راحت تر زندگی می کنند و بیشتر لذت می برند ؟
- [سایر] آیا معاد جسمانی اعاده معدوم است، چگونه این مسأله برای عده ای باعث شبهه شده است؟
- [سایر] علاوه بر ایمان به خداوند، معاد، رسالت پیامبران و...، آیا ایمان به ملائکه نیز جزو ضروریات است؟!
- [سایر] شبهه آکل و مأکول که عده ای در مورد افکار معاد جسمانی به آن استدلال می کنند چیست و چه پاسخی دارد؟
- [سایر] آیا ایجاد شک و شبهه در مسائل اعتقادی صحیح است ؟
- [سایر] شبهه: پیامبران، از فرهنگ زمانه استفاده می کردند به این جهت که: محال است یک انسان مادی بتواند با وحی الهی ارتباط داشته باشند؟
- [سایر] شبهه: نظریه یکسان انگاری وحی با تجربه دینی،عصمت پیامبران را مخدوش می کند و سخن ایشان را از حجیت عاری می نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر پسر بزرگتر بداند که پدر و مادرش نماز قضا داشته‌اند و شک کند که به جا آوردهاند یا نه، بنا بر احتیاط واجب باید قضا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر و مادرش نماز و روزهی قضا داشته‌اند یا نه، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پسر بزرگتر بداند که پدر ومادرش نماز قضا داشته‌اند وشک کند که به جای آوردهاند یا نه، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در هزینه بودن مالی شبهه باشد , یعنی شک کرده پولی که مصرف شده است آیا صرف هزینه زندگی شده یا به مصرف غیر هزینه رسیده است; برای مثال , شخص نمی داند فلان مبلغ ر ا به کسی قرض داده یا صرف هزینه زندگی کرده است، در این صورت , نسبت به این مقدار , برائت جاری می شود و لازم نیست خمس آن را بدهد. البته بعد از رفع شبهه, حکم آن معلوم خواهد شد. ابزار ماندنی
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که ضروری دین اسلام یعنی چیزی را که همه مسلمانان می دانند (مانند معاد روز قیامت و واجب بودن نماز و روزه و امثال آن) را منکر شود، چنانچه ضروری بودن آن را بداند، کافر است و اگر در ضروری بودن آن شک دارد کافر نیست، ولی احتیاط مستحب آن است که از او اجتناب شود.
- [آیت الله بهجت] اگر زنی علم پیدا کرد که شوهرش مرده است و شوهر کرد و بعداً شوهر اولش پیدا شد، آن زن زوجه شوهر اول است و نسبت به دومی شبهه است و باید عدّه وطی به شبهه نگه دارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بنابر احتیاط واجب بر او حرام می‌شود ، و اگر در عدّه متعه یا طلاق بائن ، یا عدّه وفات یا عدّه وطی شبهه باشد ، بعداً میتواند او را عقد نماید ، و معنای طلاق رجعی ، و طلاق بائن ، وعدّه متعه ، و عدّه وفات ، و عدّه وطی شبهه ، در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد از این قرار است: اوّل: شک در چیزی که محل بجا آوردن آن گذشته است. دوّم: شک بعد از سلام. سوّم: شک بعد از گذشتن وقت نماز. چهارم: شک کثیرالشّک یعنی کسی که زیاد شک می کند. پنجم: شک امام و مأموم. ششم: شک در نماز مستحبّی. 1 شک در چیزی که محل آن گذشته است
- [آیت الله اردبیلی] اگر سه روز یا بیشتر خونی ببیند که نشانه حیض را داشته باشد و بعد ده روز یا بیشتر خونی ببیند که نشانه استحاضه را داشته باشد و دوباره سه روز یا بیشتر خونی به نشانههای حیض ببیند، باید خون اوّل و خون آخر را که نشانههای حیض را داشته‌اند، حیض قرار دهد.
- [آیت الله مظاهری] اجرای حدود الهی وظیفه حاکم شرع است و دیگران حقّ دخالت ندارند. و در باب حدود به اندک شبهه، باید از اجرای حدّ خودداری شود.