شبهه: بیت‌المقدس ارزش و قداست خاصی ندارد جز اینکه به عنوان یک عبادتگاه مطرح است.
بیت‌المقدس نخستین قبله و سومین شهر مقدس مسلمانان پس از مکه و مدینه و نیز شهری مقدس برای یهودیان و مسیحیان است این شهر در نزدیکی مرکز فلسطین در حدود 24 کیلومتری غرب بحرالمیت و 52 کلیومتری شرق دریای مدیترانه قرار گرفته است و شهری است کوهستانی و دارای آب و هوایی نیمه حاره‌ای (تابستان گرم و زمستانی سرد) می‌باشد.[1] قدیمی‌ترین نامی که بر این شهر اطلاق شده (اوروشالم) نزد کنعانی‌ها به معنای خدای آرامش و صلح بوده است در آثار راجع به تاریخ نخستین سده‌های اسلامی نام این شهر به صورت ایلیاء مدینه بیت‌المقدس آمده است. که ایلیاء اشاره به نام‌ هادریانوس اول امپراتور روم است که بر شهر ویران شده اورشلیم شهری رومی بنا کرد.[2] نام بیت‌المقدس در قرآن کریم نیامده است لیکن مفسران المسجد الاقصی را در آیه نخست سوره اسراء را به مسجد بیت‌المقدس تعبیر کرده‌اند به نظر آنان این آیه به سیر شبانه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از مکه به بیت‌المقدس و معراج اشاره دارد. در آیات مربوط به تغییر قبله نیز تلویحاً به بیت‌المقدس اشاره شده است آن گونه که از روایات برمی‌آید پیامبر در ماههای نخست هجرت به مدینه رو به بیت‌المقدس قبله یهودیان نماز می‌گزارد و پس از آن خداوند مسجدالحرام را قبله ویژه مسلمانان قرار داد و راه طعنه برخی یهودیان مدینه را بست.[3] عموم مفسران در تفسیر این آیات روایات مربوط به تغییر قبله از بیت‌المقدس به مسجد الحرام را معتبر دانسته‌اند. تاریخ نخستین بیت‌المقدس به بیش از چهار هزار سال قبل باز می‌گردد ساکنان اصلی این شهر از نخستین قبایل عرب شبه جزیره عربستان بودند که بعدها به کنعانی‌ها شهرت یافتند بیت‌المقدس در حدود هزار سال پیش از میلاد مرکز حکومت بنی‌اسرائیل شد.[4] اما جایگاه بیت‌المقدس در اسلام فراز و نشیب‌های خاصی داشته است حدیث مشهور نبوی صلی الله علیه و آله که بیت‌المقدس را پس از مکه و مدینه شهر مقدس اسلام معرفی می‌کند.[5] موجب توجه و اقبال مردم به این شهر شد و آثاری در فضیلت این شهر به وجود آمد در قرن پنجم دو کتاب در فضائل القدس تدوین شد قداست بیت‌المقدس از سال 539 در دوره عمادالدین زنگی و در عهد صلاح‌الدین ایوبی و ارسال‌های قبل و بعد از 538 به اوج خود رسید و در نیمه دوم قرن ششم کتاب‌های بسیاری درباره فضایل القدس در نقاط مختلف به رشته تحریر درآمد که تعداد آنها دست کم به سی کتاب می‌رسد.[6] در مورد بنای این مسجدالاقصی باید گفت که شروع بنای آن به دست داود نبی بود و فرزند حضرت سلیمان آن را تکمیل کرده است تا سال 15 هجری کلیسا بود و از آن سال که خلیفه دوم آنجا را فتح نمود با تغییراتی آن را به عنوان مسجد تغییر نام داد و سپس در طول تاریخ بارها تجدید بنا گردید که از جمله در عهد عبدالملک مروان بود. مسجدالاقصی از نظر دین اسلام دارای منزلتی والا و قداستی عظیم است نخستین قبله مسلمین بوده و پیغمبر اسلام همه دورانی که در مکه زندگی می‌کرد و تا هفده ماه پس از هجرت به مدینه به سمت این مسجد نماز می‌گزارده است.[7] این مسجد معراج پیامبر به افق اعلی می‌باشد خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:[8] (ما پیرامون آن را مبارک گردانیدیم که این مکان مقرّ انبیاء الهی از ابراهیم تاعیسی و مهبط وحی و محل نزول کتاب‌های تورات و انجیل و زبور و دیگر صحف آسمانی پیش از قرآن است. نقل است که در عهد داود علیه السّلام طاعونی آمد و جمع بسیاری را به هلاکت رساند. داود علیه السّلام با گروهی از پیروان خویش در محل مسجد که آمد و شد ملائکه در آنجا مشاهده شده بود دست به دعا برداشت و رفع طاعون را از خدا خواستار گردید. و طاعون رفع شد پس از آن تصمیم گرفت مسجدی در آنجا بسازد و این پس از گذشت یازده سال از حکومت او بود و هنوز مسجد به اتمام نرسیده بود که بدرود حیات گفت و امر تکمیل مسجد را به فرزندش سلیمان محول ساخت وی به مدد دیوان آن را با سنگ مرمر و بعضی از جواهرات ساخت و روز پایان بنای را عیدی بزرگ گرفت و قربانی کرد و بعضی گفته‌اند که سلیمان خود بنای مسجد را آغاز نمود.[9] با توجه به قرائن موجود و سابقه تاریخی این مکان بعید نیست که مدفن پیغمبران زیادی باشد اما این تعداد مبالغه را می‌رساند و دلالت بر تعداد زیادی می‌کند نه مدفن 76000 پیغمبر و در منابع تاریخی و تفاسیر خبری دیده نشد. شیخ عباس قمی هم در سفینه البحار در باب فضیلت بیت‌المقدس روایتی از امیرالمؤمنین نقل کرده است که چهار مکان بهشت در دنیا است که یکی مسجدالحرام و مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله و مسجد کوفه و بیت‌المقدس و هم‌چنین نماز در بیت‌المقدس به اندازه هزار نماز ثواب دارد[10]. [1] . بریتانیکا، فارق محمد، عزالدین، ص4243. [2] . عبدالرزاق، الموسوعه الفلسطینه، ج3، ص510،‌ انتشارات دارالعربیه الموسوعات. [3] . مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، چاپ هاشم رسولی محلاتی، ذیل آیات 150142 سوره بقره، موسوعه التاریخ الاسلامی، یوسفی غروی، ج2، ص159،‌ انتشارات مجمع فکرالاسلامی. [4] . الموسوعه الفلسطینیه، عبدالرزاق، ج3، ص510، دار العربیه الموسوعات بیروت. [5] . ابن حنبل مسند، ج2، ص238، دار احیاء التراث العربی، بیروت. [6] . سیدان، ص181. [7] . وسایل، حرعاملی، ج4، ص310298، دارحیاء التراث العربی، بیروت. [8] . قرآن، سوره اسراء. [9] . الکامل،‌ابن اثیر، ج1، ص227، دارصادر بیروت، 1385 ق. [10] . سفینه البحار، شیخ عباس قمی (به نقل از امالی شیخ طوسی، ج1، ص379) ج3، حول مکه قدس ص49،‌ انتشارات بناید پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. www.andisheqom.com
عنوان سوال:

شبهه: بیت‌المقدس ارزش و قداست خاصی ندارد جز اینکه به عنوان یک عبادتگاه مطرح است.


پاسخ:

بیت‌المقدس نخستین قبله و سومین شهر مقدس مسلمانان پس از مکه و مدینه و نیز شهری مقدس برای یهودیان و مسیحیان است این شهر در نزدیکی مرکز فلسطین در حدود 24 کیلومتری غرب بحرالمیت و 52 کلیومتری شرق دریای مدیترانه قرار گرفته است و شهری است کوهستانی و دارای آب و هوایی نیمه حاره‌ای (تابستان گرم و زمستانی سرد) می‌باشد.[1]
قدیمی‌ترین نامی که بر این شهر اطلاق شده (اوروشالم) نزد کنعانی‌ها به معنای خدای آرامش و صلح بوده است در آثار راجع به تاریخ نخستین سده‌های اسلامی نام این شهر به صورت ایلیاء مدینه بیت‌المقدس آمده است. که ایلیاء اشاره به نام‌ هادریانوس اول امپراتور روم است که بر شهر ویران شده اورشلیم شهری رومی بنا کرد.[2] نام بیت‌المقدس در قرآن کریم نیامده است لیکن مفسران المسجد الاقصی را در آیه نخست سوره اسراء را به مسجد بیت‌المقدس تعبیر کرده‌اند به نظر آنان این آیه به سیر شبانه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از مکه به بیت‌المقدس و معراج اشاره دارد. در آیات مربوط به تغییر قبله نیز تلویحاً به بیت‌المقدس اشاره شده است آن گونه که از روایات برمی‌آید پیامبر در ماههای نخست هجرت به مدینه رو به بیت‌المقدس قبله یهودیان نماز می‌گزارد و پس از آن خداوند مسجدالحرام را قبله ویژه مسلمانان قرار داد و راه طعنه برخی یهودیان مدینه را بست.[3] عموم مفسران در تفسیر این آیات روایات مربوط به تغییر قبله از بیت‌المقدس به مسجد الحرام را معتبر دانسته‌اند.
تاریخ نخستین بیت‌المقدس به بیش از چهار هزار سال قبل باز می‌گردد ساکنان اصلی این شهر از نخستین قبایل عرب شبه جزیره عربستان بودند که بعدها به کنعانی‌ها شهرت یافتند بیت‌المقدس در حدود هزار سال پیش از میلاد مرکز حکومت بنی‌اسرائیل شد.[4]
اما جایگاه بیت‌المقدس در اسلام فراز و نشیب‌های خاصی داشته است حدیث مشهور نبوی صلی الله علیه و آله که بیت‌المقدس را پس از مکه و مدینه شهر مقدس اسلام معرفی می‌کند.[5] موجب توجه و اقبال مردم به این شهر شد و آثاری در فضیلت این شهر به وجود آمد در قرن پنجم دو کتاب در فضائل القدس تدوین شد قداست بیت‌المقدس از سال 539 در دوره عمادالدین زنگی و در عهد صلاح‌الدین ایوبی و ارسال‌های قبل و بعد از 538 به اوج خود رسید و در نیمه دوم قرن ششم کتاب‌های بسیاری درباره فضایل القدس در نقاط مختلف به رشته تحریر درآمد که تعداد آنها دست کم به سی کتاب می‌رسد.[6]
در مورد بنای این مسجدالاقصی باید گفت که شروع بنای آن به دست داود نبی بود و فرزند حضرت سلیمان آن را تکمیل کرده است تا سال 15 هجری کلیسا بود و از آن سال که خلیفه دوم آنجا را فتح نمود با تغییراتی آن را به عنوان مسجد تغییر نام داد و سپس در طول تاریخ بارها تجدید بنا گردید که از جمله در عهد عبدالملک مروان بود.
مسجدالاقصی از نظر دین اسلام دارای منزلتی والا و قداستی عظیم است نخستین قبله مسلمین بوده و پیغمبر اسلام همه دورانی که در مکه زندگی می‌کرد و تا هفده ماه پس از هجرت به مدینه به سمت این مسجد نماز می‌گزارده است.[7]
این مسجد معراج پیامبر به افق اعلی می‌باشد خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:[8] (ما پیرامون آن را مبارک گردانیدیم که این مکان مقرّ انبیاء الهی از ابراهیم تاعیسی و مهبط وحی و محل نزول کتاب‌های تورات و انجیل و زبور و دیگر صحف آسمانی پیش از قرآن است.
نقل است که در عهد داود علیه السّلام طاعونی آمد و جمع بسیاری را به هلاکت رساند. داود علیه السّلام با گروهی از پیروان خویش در محل مسجد که آمد و شد ملائکه در آنجا مشاهده شده بود دست به دعا برداشت و رفع طاعون را از خدا خواستار گردید. و طاعون رفع شد پس از آن تصمیم گرفت مسجدی در آنجا بسازد و این پس از گذشت یازده سال از حکومت او بود و هنوز مسجد به اتمام نرسیده بود که بدرود حیات گفت و امر تکمیل مسجد را به فرزندش سلیمان محول ساخت وی به مدد دیوان آن را با سنگ مرمر و بعضی از جواهرات ساخت و روز پایان بنای را عیدی بزرگ گرفت و قربانی کرد و بعضی گفته‌اند که سلیمان خود بنای مسجد را آغاز نمود.[9]
با توجه به قرائن موجود و سابقه تاریخی این مکان بعید نیست که مدفن پیغمبران زیادی باشد اما این تعداد مبالغه را می‌رساند و دلالت بر تعداد زیادی می‌کند نه مدفن 76000 پیغمبر و در منابع تاریخی و تفاسیر خبری دیده نشد.
شیخ عباس قمی هم در سفینه البحار در باب فضیلت بیت‌المقدس روایتی از امیرالمؤمنین نقل کرده است که چهار مکان بهشت در دنیا است که یکی مسجدالحرام و مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله و مسجد کوفه و بیت‌المقدس و هم‌چنین نماز در بیت‌المقدس به اندازه هزار نماز ثواب دارد[10].
[1] . بریتانیکا، فارق محمد، عزالدین، ص4243.
[2] . عبدالرزاق، الموسوعه الفلسطینه، ج3، ص510،‌ انتشارات دارالعربیه الموسوعات.
[3] . مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، طبرسی، چاپ هاشم رسولی محلاتی، ذیل آیات 150142 سوره بقره، موسوعه التاریخ الاسلامی، یوسفی غروی، ج2، ص159،‌ انتشارات مجمع فکرالاسلامی.
[4] . الموسوعه الفلسطینیه، عبدالرزاق، ج3، ص510، دار العربیه الموسوعات بیروت.
[5] . ابن حنبل مسند، ج2، ص238، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
[6] . سیدان، ص181.
[7] . وسایل، حرعاملی، ج4، ص310298، دارحیاء التراث العربی، بیروت.
[8] . قرآن، سوره اسراء.
[9] . الکامل،‌ابن اثیر، ج1، ص227، دارصادر بیروت، 1385 ق.
[10] . سفینه البحار، شیخ عباس قمی (به نقل از امالی شیخ طوسی، ج1، ص379) ج3، حول مکه قدس ص49،‌ انتشارات بناید پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
www.andisheqom.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین