از نظر اسلام، همان طوری که فرزندان به دلیل عدم رعایت حقوق والدین، عاق آن ها می شوند، والدین نیز در اثر بی توجهی به حقوق فرزندان عاق آنان می گردند، چون همیشه حق طرفینی است. رسول اکرم(ص) در ضمن سفارشهایی به علی (ع) فرمود: خدا لعنت کند پدر و مادری را که فرزندان خویش را بد تربیت کنند و موجبات عاق خود را فراهم نمایند. ای علی! همانگونه که فرزند عاق والدین می شود، والدین نیز عاق فرزند خواهند شد. یا علیُّ لَعَن اللهُ والدین حَمَلا وَلَدهما علی عُقُوقهما؛ یا علیُّ! یَلزِمُ الوالدینِ مِن العُقُوقِ لِوَلَدِهما مایَلزِمُ الوَلَدَ لَهما مِن عُقُوقهم(بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‌74، ص: 60) رسول اکرم(ص) می فرماید: خداوند رحمت کند پدری را که به فرزندش در راه خیر کمک کند، به این که به او احسان کند و رفیق وی باشد و او را بیاموزاند و مؤدب نماید.( مستدرک الوسایل، ج 15، ص 169) امام علی(ع) حق فرزند بر پدر را سه چیز می داند: نام نیک گذاردن و ادب آموزی و آموزش قرآن.( نهج البلاغه، قصار 391، فیض الاسلام) پیامبر اکرم(ص) در روایتی حق فرزند بر پدر را نام نیک نهادن و علم آموزی و فراهم کردن زمینة ازدواج دانسته اند.( میزان الحکمه، ج 4، ص 3679) در روایت دیگر شغل و کار مناسب نیز از حقوق فرزندان یاد شده است.( بحارالانوار، ج 71، ص 85) همانگونه که از روایات گفته شده معلوم می گردد مهمترین حق که فرزندان تربیت صحیح آنها می باشد و آن قبل از تولّد فرزند شروع می شود و بدون هیچ وقفه ای باید از سوی والدین دنبال گردد. البته تربیت عنوان کلی است که که شامل بر طرف کردن نیازمندی های جسمی , اخلاقی , روحی و اعتقادی فرزندان می گردد که شیوه های خاص خود را می طلبد . در این راستا مهر ورزی، وفای به عهد، رعایت عدالت بین فرزندان، احترام به فرزند، تشویق و تنبیه، کنترل دوستان، آموزش دین و احکام و قرآن دارای اهمیت بیشتری می باشد . اما اینکه پیامدهای عاق فرزند چه می باشد باید بگوئیم که عاق فرزند همان پیامدهای عاق والدین را به دنبال خواهد داشت . از حضرت صادق‌علیه السلام منقول است که حضرت رسول اکرم‌صلی الله علیه وآله فرمود: خدا رحم کند کسی را که فرزند خود را انجام کارهای نیک کمک کند. راوی عرض کرد: که چگونه فرزند خود را کمک کند؟ فرمود: کار آسانی از او به عمل آید قبول کند و کاری که بر او دشوار است و نمی‌تواند انجام دهد از او در گذرد و تکلیف‌های دشوار به او نکند و سفاهت و تندی به او نکند. سپس پیغمبرصلی الله علیه وآله فرمود: بهشت مکان پاکیزه‌ای است که خدا آن را خلق کرده است و پاک قرار داده است. و بوی بهشت را خدا پاکیزه کرده است، بوی بهشت از مسافت مسیر دو هزار سال به مشام انسان می‌رسد اما بوی بهشت را آدم عاق و قاطع رحم و آدم لا ابالی و بی‌پروا از نجاست و آدم احمق دریافت نمی‌کند. رحم اللّهُ من اعان ولده علی بِرّه: قال: قلت: کیف یُعینه علی بِرّه؟ قال: یقبل میسوره، و یتجاوز عن معسوره و لا یُرهُقه، و لا یخرق به فلیس بینه و بین أن یصیر فی حدّ من حدود الکفر الاّ ان یدخل فی عُقوقٍ او قطیعَة رحمٍ، ثم قال رسول اللّه‌صلی الله علیه وآله: الجنّة طیّبة طیّبها اللّه و طیّب ریحها، یُوجد ریحُها مِنْ مسیرة ألفی عامٍ و لا یجد ریح الجنّة عاقّ و لا قاطع رحمٍ و لا مرخی الإزار خُیلاء ( الکافی، ج 6، ص 50، ح 6. حلیة المتقین، ص 92، اخلاق شبّر، ص 117) www.porseman.org
عاق فرزند چیست و چه رفتارهایی از سوی والدین موجب عاق فرزند می شود؟ پیامدهای عاق فرزند چیست؟
از نظر اسلام، همان طوری که فرزندان به دلیل عدم رعایت حقوق والدین، عاق آن ها می شوند، والدین نیز در اثر بی توجهی به حقوق فرزندان عاق آنان می گردند، چون همیشه حق طرفینی است.
رسول اکرم(ص) در ضمن سفارشهایی به علی (ع) فرمود: خدا لعنت کند پدر و مادری را که فرزندان خویش را بد تربیت کنند و موجبات عاق خود را فراهم نمایند. ای علی! همانگونه که فرزند عاق والدین می شود، والدین نیز عاق فرزند خواهند شد.
یا علیُّ لَعَن اللهُ والدین حَمَلا وَلَدهما علی عُقُوقهما؛ یا علیُّ! یَلزِمُ الوالدینِ مِن العُقُوقِ لِوَلَدِهما مایَلزِمُ الوَلَدَ لَهما مِن عُقُوقهم(بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج74، ص: 60)
رسول اکرم(ص) می فرماید: خداوند رحمت کند پدری را که به فرزندش در راه خیر کمک کند، به این که به او احسان کند و رفیق وی باشد و او را بیاموزاند و مؤدب نماید.( مستدرک الوسایل، ج 15، ص 169)
امام علی(ع) حق فرزند بر پدر را سه چیز می داند: نام نیک گذاردن و ادب آموزی و آموزش قرآن.( نهج البلاغه، قصار 391، فیض الاسلام) پیامبر اکرم(ص) در روایتی حق فرزند بر پدر را نام نیک نهادن و علم آموزی و فراهم کردن زمینة ازدواج دانسته اند.( میزان الحکمه، ج 4، ص 3679) در روایت دیگر شغل و کار مناسب نیز از حقوق فرزندان یاد شده است.( بحارالانوار، ج 71، ص 85)
همانگونه که از روایات گفته شده معلوم می گردد مهمترین حق که فرزندان تربیت صحیح آنها می باشد و آن قبل از تولّد فرزند شروع می شود و بدون هیچ وقفه ای باید از سوی والدین دنبال گردد.
البته تربیت عنوان کلی است که که شامل بر طرف کردن نیازمندی های جسمی , اخلاقی , روحی و اعتقادی فرزندان می گردد که شیوه های خاص خود را می طلبد . در این راستا مهر ورزی، وفای به عهد، رعایت عدالت بین فرزندان، احترام به فرزند، تشویق و تنبیه، کنترل دوستان، آموزش دین و احکام و قرآن دارای اهمیت بیشتری می باشد .
اما اینکه پیامدهای عاق فرزند چه می باشد باید بگوئیم که عاق فرزند همان پیامدهای عاق والدین را به دنبال خواهد داشت .
از حضرت صادقعلیه السلام منقول است که حضرت رسول اکرمصلی الله علیه وآله فرمود: خدا رحم کند کسی را که فرزند خود را انجام کارهای نیک کمک کند. راوی عرض کرد: که چگونه فرزند خود را کمک کند؟ فرمود: کار آسانی از او به عمل آید قبول کند و کاری که بر او دشوار است و نمیتواند انجام دهد از او در گذرد و تکلیفهای دشوار به او نکند و سفاهت و تندی به او نکند. سپس پیغمبرصلی الله علیه وآله فرمود: بهشت مکان پاکیزهای است که خدا آن را خلق کرده است و پاک قرار داده است. و بوی بهشت را خدا پاکیزه کرده است، بوی بهشت از مسافت مسیر دو هزار سال به مشام انسان میرسد اما بوی بهشت را آدم عاق و قاطع رحم و آدم لا ابالی و بیپروا از نجاست و آدم احمق دریافت نمیکند.
رحم اللّهُ من اعان ولده علی بِرّه: قال: قلت: کیف یُعینه علی بِرّه؟ قال: یقبل میسوره، و یتجاوز عن معسوره و لا یُرهُقه، و لا یخرق به فلیس بینه و بین أن یصیر فی حدّ من حدود الکفر الاّ ان یدخل فی عُقوقٍ او قطیعَة رحمٍ، ثم قال رسول اللّهصلی الله علیه وآله: الجنّة طیّبة طیّبها اللّه و طیّب ریحها، یُوجد ریحُها مِنْ مسیرة ألفی عامٍ و لا یجد ریح الجنّة عاقّ و لا قاطع رحمٍ و لا مرخی الإزار خُیلاء ( الکافی، ج 6، ص 50، ح 6. حلیة المتقین، ص 92، اخلاق شبّر، ص 117)
www.porseman.org
- [سایر] کیفر عاق والدین چیست؟
- [سایر] راجع به عاق والدین نسبت به فرزندان شنیدهایم، ولی آیا عاق فرزندان نسبت به والدین هم داریم یا خیر؟ اگر مواردی وجود دارد ذکر نمائید.
- [سایر] آیا حدیث یا روایتی برای زیارت قبر والدین وجود دارد، و یا اینکه اگر سر قبر والدین نرویم عاق میشویم؟
- [سایر] آیا فرزند عاق شده ارث می برد؟
- [سایر] آیا کوتاهی والدین در تربیت جنسی فرزند، موجب حق الناس خواهد شد؟
- [سایر] عاق والدین شدن پس از مرگ پدر و مادر چگونه است؟
- [آیت الله مظاهری] عاقّ والدین به چه معناست؟ در چه شرایطی تحقّق می یابد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اطاعت از والدین واجب است یا فقط عاق شدن حرام است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] عاقّ والدین به چه معناست؟ در چه شرایطی تحقّق می یابد؟ آثار آن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا عاقّ کردن فرزند برای پدر و مادر هم عقوبت دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر فرزند بدون اجازه پدر روزه مستحبی بگیرد و در بین روز پدر او را نهی کند چنانچه مخالفت او موجب اذیتش باشد باید افطار نماید و همچنین اگر مادر او را نهی کند و مخالفت او موجب اذیتش باشد
- [آیت الله مظاهری] اگر پدر و مادر از دنیا رفتند، بر اولاد واجب است به فکر آنها باشند و اگر آنها را فراموش کردند و خیرات و مبرّات برای آنها نفرستادند، پدر و مادر در عالم برزخ آنها را عاق میکنند و گناه عاقّ پدر و مادر برایشان نوشته میشود. [1]. اسراء، 23. [2]. لقمان، 15.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را با جماعت بخواند در صورتی که ترک ان موجب ایذاء انها شود مخالفت انها حرام است
- [آیت الله سیستانی] - اعتکاف باید با اذن کسی که اذن او شرعاً معتبر است باشد. بنابراین زمانی که توقّفِ زن در مسجد حرام باشد مثل موردی که زن بدون اجازه از منزل خارج شده باشد، اعتکاف باطل است، و در صورتی که توقّفِ زن در مسجد، حرام نباشد ولی اعتکاف منافی با حق شوهر باشد، صحّت اعتکافش در صورتی که بدون اذن شوهرش باشد، محلّ اشکال است. همچنین در صورتی که اعتکاف موجب آزار و اذیت والدین باشد و این اذیت، ناشی از شفقت و دلسوزی باشد، اذن فرزند از آنان لازم است و اگر موجب اذیت آنان نباشد، احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرد. نهم: معتکف محرّمات اعتکاف را ترک نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند ، احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند ، البته اگر امر و نهی پدر یا مادر از روی شفقت نسبت به فرزند باشد ، و مخالفتش موجب اذیت آنان شود ، حرام است بر فرزند مخالفت نماید .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند ، در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی آنها شود نماز جماعت بر او واجب می شود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کنند که نماز را به جماعت بخواند در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی یا اسائه ادب به پدر یا مادر باشد واجب است نماز را به جماعت بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند؛ در صورتی که ترک آن موجب عقوقش شود؛ نماز جماعت براو واجب می شود.
- [آیت الله خوئی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را با جماعت بخواند، درصورتی که ترک آن موجب عقوقش شود نماز جماعت بر او واجب میشود و در غیر این صورت واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، چون مخالفت با امر آنان موجب ناراحتی و اذیت آنان میشود، باید نماز را به جماعت بخواند.