با آغاز تکلم و شناخت واژگان (در 18 ماهگی 30 تا 50 کلمه و در 3 سالگی حدود هزار کلمه)، والدین می‌توانند آموزش‌های مستقیم را آغاز کنند. آموزش آداب (سلام کردن، مؤدبانه سخن گفتن، احترام گذاشتن، خداحافظی کردن، درست نشستن، درست غذا خوردن، رعایت نظافت که شامل شستن دست‌ها پیش و پس از غذا، مسواک کردن، شستن دست‌ها پیش از خواب می‌شود)، نخستین آموزش‌های این سنین است. امام علی علیه‌السلام فرمود: حرض بنیک علی الاداب فی الصغر کی ما تقر بهم عیناک فی الکبر (1) پسرانت را در کودکی به [آموختن] آداب تشویق کن تا در بزرگسالی‌شان چشمان تو به آنان روشن شود. با توجه به ایجاد حس مذهبی در کودکان، حدود 3 - 2 سالگی، همین سن، بهترین زمان برای آموزش ارزش‌های دینی است. امام باقر علیه‌السلام توصیه می‌فرماید که در 3 سالگی، لا اله الا الله را به فرزندان خود بیاموزید. (2) آموزش دوست داشتن خدا، محبت پیامبر گرامی و اهل‌بیت علیهم‌السلام و صلوات بر آنان، آغاز کار با نام خدا، شکر خداوند و سپاسگزاری از نعمت‌های او، آموزش‌های مناسب این سن هستند. دلیل تأکید بر این گونه آموزش‌ها در این سن، ذهن و دل پاک کودک و فطرت خداجویی او است. امام علی علیه‌السلام خطاب به فرزندش امام حسن علیه‌السلام نوشت: فبادرتک بالادب قبل ان یقسو قلبک و یشتغل لبک... و اجمعت علیه من ادبک... و انت مقبل العمر... ذونیة سلیمة و نفس صافیة.... (3) [فرزندم!] من پیش از آن که دلت سخت و ذهنت مشغول شود، به ادب آموزی‌ات پرداختم.... من بر تربیت تو همت گماشتم؛ در حالی که کودک بودی و نیتی سالم و نفسی پاک داشتی. براساس فرمایش رسول گرامی، آنچه کودک در این سنین می‌آموزد، مانند نقش کندن بر سنگ است که به سختی از بین می‌رود (مثل الذی یتعلم فی صغره کالنقش فی الحجر).(4) پی نوشتها: (1)دیوان منسوب به امام علی علیه‌السلام، ص 242. (2)شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 281. (3)نهج‌البلاغه، نامه 31. (4) متقی هندی، کنز العمال، ج 10، ص 249. منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
با آغاز تکلم و شناخت واژگان (در 18 ماهگی 30 تا 50 کلمه و در 3 سالگی حدود هزار کلمه)، والدین میتوانند آموزشهای مستقیم را آغاز کنند. آموزش آداب (سلام کردن، مؤدبانه سخن گفتن، احترام گذاشتن، خداحافظی کردن، درست نشستن، درست غذا خوردن، رعایت نظافت که شامل شستن دستها پیش و پس از غذا، مسواک کردن، شستن دستها پیش از خواب میشود)، نخستین آموزشهای این سنین است.
امام علی علیهالسلام فرمود:
حرض بنیک علی الاداب فی الصغر
کی ما تقر بهم عیناک فی الکبر (1)
پسرانت را در کودکی به [آموختن] آداب تشویق کن تا در بزرگسالیشان چشمان تو به آنان روشن شود.
با توجه به ایجاد حس مذهبی در کودکان، حدود 3 - 2 سالگی، همین سن، بهترین زمان برای آموزش ارزشهای دینی است.
امام باقر علیهالسلام توصیه میفرماید که در 3 سالگی، لا اله الا الله را به فرزندان خود بیاموزید. (2)
آموزش دوست داشتن خدا، محبت پیامبر گرامی و اهلبیت علیهمالسلام و صلوات بر آنان، آغاز کار با نام خدا، شکر خداوند و سپاسگزاری از نعمتهای او، آموزشهای مناسب این سن هستند.
دلیل تأکید بر این گونه آموزشها در این سن، ذهن و دل پاک کودک و فطرت خداجویی او است.
امام علی علیهالسلام خطاب به فرزندش امام حسن علیهالسلام نوشت:
فبادرتک بالادب قبل ان یقسو قلبک و یشتغل لبک... و اجمعت علیه من ادبک... و انت مقبل العمر... ذونیة سلیمة و نفس صافیة.... (3)
[فرزندم!] من پیش از آن که دلت سخت و ذهنت مشغول شود، به ادب آموزیات پرداختم.... من بر تربیت تو همت گماشتم؛ در حالی که کودک بودی و نیتی سالم و نفسی پاک داشتی.
براساس فرمایش رسول گرامی، آنچه کودک در این سنین میآموزد، مانند نقش کندن بر سنگ است که به سختی از بین میرود (مثل الذی یتعلم فی صغره کالنقش فی الحجر).(4)
پی نوشتها:
(1)دیوان منسوب به امام علی علیهالسلام، ص 242.
(2)شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 281.
(3)نهجالبلاغه، نامه 31.
(4) متقی هندی، کنز العمال، ج 10، ص 249.
منبع: کتاب نسیم مهر(3)، حجت الاسلام حسین دهنوی، انتشارات خادم الرضا(علیه السلام)/1388
- [سایر] از چه زمانی میتوان آموزشهای مستقیم به فرزند را آغاز کرد؟
- [سایر] تا چه حد میتوانم فرزند 4 سالهام را تحت آموزشهای رسمی قرار دهم؟
- [سایر] تا چه حد میتوانم فرزند 4 سالهام را تحت آموزشهای رسمی قرار دهم؟
- [سایر] فرزند 4 سالهی من، زمینهی یادگیری آموزشهای رسمی و سنگین را دارد. آیا این آموزشها برایش ضرر ندارد.
- [سایر] در انتخاب غیر مستقیم ولایت فقیه مشکل دور وجود دارد. چگونه میتوان آنرا حل نمود؟
- [سایر] پس از تولد فرزند، از چه زمانی میتوانیم آموزش او را آغاز کنیم؟
- [سایر] پس از تولد فرزند، از چه زمانی میتوانیم آموزش او را آغاز کنیم؟
- [سایر] چرا برخی کودکان به آموزشهای دینی بیتوجهی میکنند؟
- [سایر] بهترین سن برای آموزشهای دینی چه زمانی است؟
- [سایر] بهترین سن برای آموزشهای دینی چه زمانی است؟
- [آیت الله اردبیلی] (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ) یعنی: (آغاز میکنم به نام خداوندی که در دنیا بر مؤمن و کافر و در آخرت بر مؤمن رحم مینماید.) (قُلْ هُوَ اللّهُ أحَدٌ) یعنی: (بگو ای محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم که خداوند، یگانه است.) (اَللّهُ الصَّمَدُ) یعنی: (خدا از تمام موجودات بینیاز است و همه به او نیازمندند.) (لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ) یعنی: (فرزند ندارد و فرزند کسی نیست.) (وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوا أحَدٌ) یعنی: (و هیچ کس مثل او نیست.)
- [آیت الله سبحانی] هرگاه پیش از آغاز کار یا در اثناء، سرمایه به کلی تلف شود مضاربه خود به خود فسخ می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسانی که به واسطه خویشاوندی نسبی ارث میبرند سه طبقه هستند: طبقه اوّل: که از دو صنف تشکیل شده است؛ صنف اوّل: پدر و مادر. صنف دوم: فرزند (مستقیم یا غیر مستقیم، هرچه پایین روند). با توجّه به قاعدهای که در مقدمه (قسمت الف / قاعده دوم) گفته شد، تا یکی از فرزندان میّت وجود داشته باشد نوبت به نوه نمیرسد و تا یک نوه وجود داشته باشد نوبت به نتیجه نمیرسد، ولی پدر و مادر هم همراه فرزند ارث میبرند و هم همراه نوه و هم همراه نتیجه و … و در هر حال تا یک نفر از طبقه اوّل هست، طبقه دوم ارث نمیبرند. طبقه دوم که آن هم از دو صنف تشکیل شده است: صنف اوّل: پدربزرگ و مادربزرگ (مستقیم یا غیر مستقیم، هرچه بالا روند). صنف دوم: برادر و خواهر و برادرزاده و خواهرزاده (مستقیم یا غیر مستقیم، هرچه پایین روند) و در هر صنف هر کس که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد و با وجود او کسی که دورتر است ارث نمیبرد، بنابراین پدر بزرگ یا مادربزرگ مستقیم (هر چند مادری باشد) بر پدربزرگ یا مادر بزرگ غیر مستقیم (هر چند پدری باشد) مقدّم است، همچنین برادر یا خواهر بر برادرزاده یا خواهرزاده مقدّم است و نیز برادرزاده یا خواهرزاده بر نوه برادر یا نوه خواهر مقدّم است، ولی بین افراد یک صنف با افراد صنف دیگر نزدیکی یا دوری از میّت ملاحظه نمیشود و در هر حال تا یک نفر از طبقه اوّل یا دوم هست، طبقه سوم ارث نمیبرند. طبقه سوم که همگی یک صنف هستند: عمو و عمّه و دایی و خاله (هر چه بالا روند) و اولاد آنان (هرچه پایین روند) و تا یک نفر از عموها و عمّهها و داییها و خالههای میّت زندهاند، اولاد آنها ارث نمیبرد و در مورد اولاد آنان هم تا یک نفر از اولاد نزدیکتر وجود دارد، اولاد دورتر ارث نمیبرد، ولی اگر میّت عموی پدری و پسر عموی پدری و مادری داشته باشد، ارث به پسر عموی پدر و مادری میرسد و عموی پدری ارث نمیبرد، توضیح این حکم در مقدمه (قسمت الف / استثنا قاعده دوم و سوم) گذشت.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که میخواهد دو ماه کفاره روزه رمضان را بگیرد، نباید هنگامی آغاز کند که در بین سی و یک روز، روزی مانند عید قربان باشد که روزه آن حرام است و اگر با توجه به این مطلب روزه کفاره را در این هنگام آغاز کند، باید روزهها را از سر بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] زن و مرد نامحرم میتوانند صدای یکدیگر را بدون قصد لذّت بشنوند، خواه به صورت صحبت کردن باشد یا به شکلی دیگر و خواه به طور مستقیم باشد یا غیر مستقیم؛ ولی اگر صدای زن مهیّج باشد، بنابر احتیاط از گوش دادن به آن اجتناب شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مراد از استظهار در مسأله گذشته و مسائل آینده این است که زن خود را حائض به شمار آورده، به احکام حائض رفتار نموده، عبادات را ترک و از محرّمات حائض اجتناب کند. استظهار درباره زنی که عادتش مستقیم باشد و هیچ از نظر عدد تخلّف نداشته باشد، مشروع نیست؛ در غیر این شخص استظهار تا ده روز مستحب است؛ خواه در زمان استظهار خون به نشانه حیض باشد یا نباشد، خون از ده روز بگذرد یا نگذرد، از آغاز بداند که از ده روز میگذرد یا نداند. ایام استظهار همانند ایام حیض است و قضای نمازهای روزانهای که زن در آن موقع ترک میکند، واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن در آغاز، مجبور بوده و در اثناء راضی شده احتیاط واجب آن است که مرد دو کفاره بدهد و بر زن چیزی جز قضا لازم نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ابتدای مدّت اجاره به صورت صریح یا ضمنی معیّن نشود, آغاز آن، پس از انجام عقدِ لفظی یا فعلیِ اجاره است.
- [آیت الله اردبیلی] برای یاد دادن واجبات یا مستحبات نماز میتوان مزد گرفت.
- [آیت الله جوادی آملی] .مبدأ سال خمسی و محاسبه خمس، برای کسانی که از شروع به کار , فایده و سود به دست می آورند, مانند کارگران روزانه، از زمان سوددهی است؛ ولی برای افرادی که میان هزینه های سرمایه گذاری و سوددهی آن فاصله هست، آغاز محاسبه هزینه او، آغاز به کار اوست؛ یعنی تمام هزینه هایی که پیش از سوددهی انجام داده است، آن ها را از سودِ به دست آمده کسر می کند و خمس سود مانده را در پایان سال پرداخت میکند.