علمای شیعه
این ۳۶ زیررده در این رده قرار دارند؛ این رده در کل حاوی ۳۶ زیررده است.
شبهه: تصوّف مخالف شیعه نیست چون علمای شیعه، بر علیه آنها کتابی ننوشته‌اند.
تردیدی نیست که تصوّف ریشه‌های غیراسلامی دارد و از خارج وارد جامعه اسلامی شده[1] و منشأ آن مسیحیّت، آداب و افکار هندی مانی[2] و فلسفه یونان مخصوصاً نوافلاطونی می‌باشد.[3] و از اصول واقعی اسلام منحرف است. بنابراین فقهای عظیم‌الشأن شیعه با پیروی از اهل بیت علیهم السلام در طول تاریخ در برابر این دسته، ایستادگی کرده و با بیان و قلم عرصه را بر آنها تنگ نموده‌اند و همیشه مردم را از پیروی صوفیان برحذر داشته‌اند. شیخ حرّعاملی صاحب کتاب وسائل‌الشیعه صدها روایت در مذمت صوفیه نقل کرده است. و خود او در ابطال تصوّف و نکوهش آن می‌نویسد: (شیعه امامیّه و جمیع طائفه اثنی‌عشریه بر بطلان مذهب تصوّف و رد بر صوفیه از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام تا زمان حاضر اجماع داشته‌اند و همواره شیعیان به تبعیّت از امامان معصومشان در پی انکار صوفیه بوده‌اند.[4] و هم ایشان در جای دیگر از کتاب خود می‌نویسد: (تمام شیعه، صوفیّه را انکار نموده‌اند و از امامان خویش احادیث بسیاری در نکوهش آنان نقل کرده‌اند و علمای شیعه کتابهای بسیاری در ردّ این گروه و اثبات کفر آنان تألیف نموده‌اند که از جمله کتاب شیخ مفید در ردّ بر اصحاب، جلّاح است که در آن آمده است که صوفیه در اصل دو فرقه می‌باشد، جلولیّه و اتحادیّه)[5] در این راستا علما و بزرگان شیعه که افکار و آراء باطل صوفیه و حقیقت تصوّف را خوب می‌شناسند بر علیه آنها کتاب و یا رساله نوشته‌اند که از جمله: علامه آل آقا در کتاب (فضایح صوفیه) اسامی 120 کتاب مهم و تحقیقی در این مورد را ذکر می‌کند، از آنجا که ذکر همه آنها در حوصله این نوشتار نیست به برخی از آنها اشاره می‌شود: 1 . الرد علی الصوفیّه الغالیه، تألیف حسین بن سعید اهوازی از اصحاب امام رضا علیه السّلام . 2 . رد بر حسن بصری، تألیف فضل بن شاذان. 3 . کسر الأصنام در ابطال تصوّف، ملاصدرا، صدرالمتألهین صاحب کتاب اسفار اربعه. 4 . الرد علی الصوفیه، ابوالفتح محمد بن علی الکراجکی. 5 . المطاعن المجرمیّه فی ردّ صوفیه، شیخ نورالدین أبی الحسن علی بن عبدالعالی الکرکی. 6 . عین الحیاه، محمد باقر مجلسی. 7 . الرد علی اهل الشهود القائلین بوحده الوجود، ملّا سعید لاهیجانی. 8 . الرد علی الصوفیه، تألیف ملّا اسماعیل بن محمدحسین مازندرانی. 9 . الرد علی الصوفیه، سید قاضی هاشمی دزفولی. 10. کلمه فی التصوّف، محمدصالح مازندرانی سمعانی. 11 . ارشادیّه رد بر صوفیه، شیخ علی معصومی گنابذی. 12 . حجّت قوی رد بر مولوی و مثنوی، شیخ جواد خراسانی. 13 . کشف‌التهمه، تألیف ذبیح الله محلاتی. 14 . میزان‌المطالب، تألیف میرزا جواد تهرانی. 15 . خیراتیه، آقا محمدعلی بن علّامه وحید بهبهانی. 16. تنبیه‌الغافلین، آقا محمد بن آقا محمد علی بن وحید بهبهانی. آنچه ذکر شد بخشی از کتابهایی است که به طور مستقل توسط فقها و اندیشمندان شیعه امامیه از زمان امامان معصوم علیهم السلام تا به حال در ابطال عقاید و باورهای پشمینه پوشان (صوفیه) تألیف شده است، اما کتابهای که قسمتی از آنها در رد این گروه نوشته شده و یا فصل خاصی به این موضوع اختصاص داده شده بسیار زیاد است که نیاز دارد در این مورد منبع‌شناسی مستقل صورت گیرد. [1] . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج 2، ص 98، تهران، صدرا، بسیت و دوم 1378 ه. [2] . مشکور، جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص 306، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368 ه. [3] . لاهیجی، محمد، مقدمه مفاتیح الاعجاز، ص 36، تهران، سعدی، پنجم، 1371 ه. [4] . حرعاملی، الاثنی‌عشریه، ص 44، قم، دارالکتب العلمیه، بی‌تا. [5] . همان، ص 52. www.andisheqom.com
تردیدی نیست که تصوّف ریشه‌های غیراسلامی دارد و از خارج وارد جامعه اسلامی شده[1] و منشأ آن مسیحیّت، آداب و افکار هندی مانی[2] و فلسفه یونان مخصوصاً نوافلاطونی می‌باشد.[3] و از اصول واقعی اسلام منحرف است. بنابراین فقهای عظیم‌الشأن شیعه با پیروی از اهل بیت علیهم السلام در طول تاریخ در برابر این دسته، ایستادگی کرده و با بیان و قلم عرصه را بر آنها تنگ نموده‌اند و همیشه مردم را از پیروی صوفیان برحذر داشته‌اند. شیخ حرّعاملی صاحب کتاب وسائل‌الشیعه صدها روایت در مذمت صوفیه نقل کرده است. و خود او در ابطال تصوّف و نکوهش آن می‌نویسد: (شیعه امامیّه و جمیع طائفه اثنی‌عشریه بر بطلان مذهب تصوّف و رد بر صوفیه از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام تا زمان حاضر اجماع داشته‌اند و همواره شیعیان به تبعیّت از امامان معصومشان در پی انکار صوفیه بوده‌اند.[4] و هم ایشان در جای دیگر از کتاب خود می‌نویسد: (تمام شیعه، صوفیّه را انکار نموده‌اند و از امامان خویش احادیث بسیاری در نکوهش آنان نقل کرده‌اند و علمای شیعه کتابهای بسیاری در ردّ این گروه و اثبات کفر آنان تألیف نموده‌اند که از جمله کتاب شیخ مفید در ردّ بر اصحاب، جلّاح است که در آن آمده است که صوفیه در اصل دو فرقه می‌باشد، جلولیّه و اتحادیّه)[5] در این راستا علما و بزرگان شیعه که افکار و آراء باطل صوفیه و حقیقت تصوّف را خوب می‌شناسند بر علیه آنها کتاب و یا رساله نوشته‌اند که از جمله: علامه آل آقا در کتاب (فضایح صوفیه) اسامی 120 کتاب مهم و تحقیقی در این مورد را ذکر می‌کند، از آنجا که ذکر همه آنها در حوصله این نوشتار نیست به برخی از آنها اشاره می‌شود: 1 . الرد علی الصوفیّه الغالیه، تألیف حسین بن سعید اهوازی از اصحاب امام رضا علیه السّلام . 2 . رد بر حسن بصری، تألیف فضل بن شاذان. 3 . کسر الأصنام در ابطال تصوّف، ملاصدرا، صدرالمتألهین صاحب کتاب اسفار اربعه. 4 . الرد علی الصوفیه، ابوالفتح محمد بن علی الکراجکی. 5 . المطاعن المجرمیّه فی ردّ صوفیه، شیخ نورالدین أبی الحسن علی بن عبدالعالی الکرکی. 6 . عین الحیاه، محمد باقر مجلسی. 7 . الرد علی اهل الشهود القائلین بوحده الوجود، ملّا سعید لاهیجانی. 8 . الرد علی الصوفیه، تألیف ملّا اسماعیل بن محمدحسین مازندرانی. 9 . الرد علی الصوفیه، سید قاضی هاشمی دزفولی. 10. کلمه فی التصوّف، محمدصالح مازندرانی سمعانی. 11 . ارشادیّه رد بر صوفیه، شیخ علی معصومی گنابذی. 12 . حجّت قوی رد بر مولوی و مثنوی، شیخ جواد خراسانی. 13 . کشف‌التهمه، تألیف ذبیح الله محلاتی. 14 . میزان‌المطالب، تألیف میرزا جواد تهرانی. 15 . خیراتیه، آقا محمدعلی بن علّامه وحید بهبهانی. 16. تنبیه‌الغافلین، آقا محمد بن آقا محمد علی بن وحید بهبهانی. آنچه ذکر شد بخشی از کتابهایی است که به طور مستقل توسط فقها و اندیشمندان شیعه امامیه از زمان امامان معصوم علیهم السلام تا به حال در ابطال عقاید و باورهای پشمینه پوشان (صوفیه) تألیف شده است، اما کتابهای که قسمتی از آنها در رد این گروه نوشته شده و یا فصل خاصی به این موضوع اختصاص داده شده بسیار زیاد است که نیاز دارد در این مورد منبع‌شناسی مستقل صورت گیرد. [1] . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج 2، ص 98، تهران، صدرا، بسیت و دوم 1378 ه. [2] . مشکور، جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص 306، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368 ه. [3] . لاهیجی، محمد، مقدمه مفاتیح الاعجاز، ص 36، تهران، سعدی، پنجم، 1371 ه. [4] . حرعاملی، الاثنی‌عشریه، ص 44، قم، دارالکتب العلمیه، بی‌تا. [5] . همان، ص 52. www.andisheqom.com
پاسخ:
تردیدی نیست که تصوّف ریشه‌های غیراسلامی دارد و از خارج وارد جامعه اسلامی شده[1] و منشأ آن مسیحیّت، آداب و افکار هندی مانی[2] و فلسفه یونان مخصوصاً نوافلاطونی می‌باشد.[3] و از اصول واقعی اسلام منحرف است. بنابراین فقهای عظیم‌الشأن شیعه با پیروی از اهل بیت علیهم السلام در طول تاریخ در برابر این دسته، ایستادگی کرده و با بیان و قلم عرصه را بر آنها تنگ نموده‌اند و همیشه مردم را از پیروی صوفیان برحذر داشته‌اند.
شیخ حرّعاملی صاحب کتاب وسائل‌الشیعه صدها روایت در مذمت صوفیه نقل کرده است. و خود او در ابطال تصوّف و نکوهش آن می‌نویسد: (شیعه امامیّه و جمیع طائفه اثنی‌عشریه بر بطلان مذهب تصوّف و رد بر صوفیه از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام تا زمان حاضر اجماع داشته‌اند و همواره شیعیان به تبعیّت از امامان معصومشان در پی انکار صوفیه بوده‌اند.[4]
و هم ایشان در جای دیگر از کتاب خود می‌نویسد: (تمام شیعه، صوفیّه را انکار نموده‌اند و از امامان خویش احادیث بسیاری در نکوهش آنان نقل کرده‌اند و علمای شیعه کتابهای بسیاری در ردّ این گروه و اثبات کفر آنان تألیف نموده‌اند که از جمله کتاب شیخ مفید در ردّ بر اصحاب، جلّاح است که در آن آمده است که صوفیه در اصل دو فرقه می‌باشد، جلولیّه و اتحادیّه)[5]
در این راستا علما و بزرگان شیعه که افکار و آراء باطل صوفیه و حقیقت تصوّف را خوب می‌شناسند بر علیه آنها کتاب و یا رساله نوشته‌اند که از جمله: علامه آل آقا در کتاب (فضایح صوفیه) اسامی 120 کتاب مهم و تحقیقی در این مورد را ذکر می‌کند، از آنجا که ذکر همه آنها در حوصله این نوشتار نیست به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1 . الرد علی الصوفیّه الغالیه، تألیف حسین بن سعید اهوازی از اصحاب امام رضا علیه السّلام .
2 . رد بر حسن بصری، تألیف فضل بن شاذان.
3 . کسر الأصنام در ابطال تصوّف، ملاصدرا، صدرالمتألهین صاحب کتاب اسفار اربعه.
4 . الرد علی الصوفیه، ابوالفتح محمد بن علی الکراجکی.
5 . المطاعن المجرمیّه فی ردّ صوفیه، شیخ نورالدین أبی الحسن علی بن عبدالعالی الکرکی.
6 . عین الحیاه، محمد باقر مجلسی.
7 . الرد علی اهل الشهود القائلین بوحده الوجود، ملّا سعید لاهیجانی.
8 . الرد علی الصوفیه، تألیف ملّا اسماعیل بن محمدحسین مازندرانی.
9 . الرد علی الصوفیه، سید قاضی هاشمی دزفولی.
10. کلمه فی التصوّف، محمدصالح مازندرانی سمعانی.
11 . ارشادیّه رد بر صوفیه، شیخ علی معصومی گنابذی.
12 . حجّت قوی رد بر مولوی و مثنوی، شیخ جواد خراسانی.
13 . کشف‌التهمه، تألیف ذبیح الله محلاتی.
14 . میزان‌المطالب، تألیف میرزا جواد تهرانی.
15 . خیراتیه، آقا محمدعلی بن علّامه وحید بهبهانی.
16. تنبیه‌الغافلین، آقا محمد بن آقا محمد علی بن وحید بهبهانی.
آنچه ذکر شد بخشی از کتابهایی است که به طور مستقل توسط فقها و اندیشمندان شیعه امامیه از زمان امامان معصوم علیهم السلام تا به حال در ابطال عقاید و باورهای پشمینه پوشان (صوفیه) تألیف شده است، اما کتابهای که قسمتی از آنها در رد این گروه نوشته شده و یا فصل خاصی به این موضوع اختصاص داده شده بسیار زیاد است که نیاز دارد در این مورد منبع‌شناسی مستقل صورت گیرد.
[1] . مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، ج 2، ص 98، تهران، صدرا، بسیت و دوم 1378 ه.
[2] . مشکور، جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص 306، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368 ه.
[3] . لاهیجی، محمد، مقدمه مفاتیح الاعجاز، ص 36، تهران، سعدی، پنجم، 1371 ه.
[4] . حرعاملی، الاثنی‌عشریه، ص 44، قم، دارالکتب العلمیه، بی‌تا.
[5] . همان، ص 52.
www.andisheqom.com
- [سایر] چه ارتباطی میان تصوف و تشیع وجود دارد؟ آیا امامان (علیه السلام) تصوف را تایید می کردند؟
- [سایر] شبهه: می‌توان گفت که تصوف همان مفهوم زهد در فرهنگ اسلامی را دارد.
- [سایر] شبهه: قرآن مخالف قول به رجعت است؟
- [سایر] چرا علمای ما از شبهه فرار می‌کنند مگر نه این که علمای قدیم از آنها استقبال میکردند؟
- [سایر] چند شبهه: شبهه اول: چرا شیعیان به کعبه اهمیت نمیدهند؟ شبهه دوم: چرا شیعیان به کربلا (قبلةالاسلام) می‌گویند؟ شبهه سوم: چرا از دیدگاه شیعیان کربلا برتر از کعبه است؟
- [سایر] در مورد این حدیث که امام حسن عسکری(ع) فرمودند: (علمای آخر الزمان به فلسفه و تصوف رو میآورند)، میخواستم بدانم که فلسفه چیست؟ و علت بد بودن آن چیست؟
- [سایر] بین عرفان تشیع و دیگر مکتبهای عرفانی و تصوف اعم از مسلمان و غیر مسلمان چه فرق اساسی وجود دارد؟
- [سایر] آیا علمای شیعه معتقدند که قرآن دارای نقص است؟
- [سایر] آیا علمای شیعه بر تحریف قرآن تصریح دارند؟
- [سایر] آیا دعای ندبه انشای برخی از علمای شیعه است؟
- [امام خمینی] اگر بدعتی در اسلام واقع شود مثل منکراتی که دولتها اجرا می‌کنند به اسم دین مبین اسلام، واجب است خصوصاً بر علمای اسلام اظهار حق و انکار باطل، و اگر سکوت علمای اعلام موجب هتک مقام علم و موجب اسائه ظن به علمای اسلام شود واجب است اظهار حق به هر نحوی که ممکن است اگر چه بدانند تأثیر نمیکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بدعتی در اسلام واقع شود (مانند منکراتی که دولتهای ناصالح به نام اسلام انجام می دهند) بر همه، مخصوصاً علمای دین واجب است حق را اظهار و باطل را انکار کنند و اگر سکوت علمای دین موجب هتک مقام علم، یا سوء ظن به علمای اسلام شود، اظهار حق به هر نحوی که ممکن باشد واجب است، هرچند بدانند تاثیر نمی کند.
- [آیت الله بهجت] کسی که در سراسر روز بیهوش بوده در صورتی که روزه واجب معین باشد، روزه بر او واجب نیست، ولی اگر قبل از ظهر به هوش آید بنابر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کرده و قضای آن را نیز بگیرد و همین احتیاط در مورد مخالف، اگر قبل از ظهر شیعه شود نیز جاری است.
- [آیت الله وحید خراسانی] به فتوای علمای عامه جایز نیست شخصی در نکاح جمع کند بین عمه و دختر برادر عمه و خاله و دختر خواهر خاله و فقط می تواند با یکی از انان ازدواج کند پس اگر هر دو عقد مقارن باشد هر دو باطل و اگر مقارن نباشد دومی باطل است ولی در نزد علمای امامیه جمع در نکاح بین ان دو با اجازه عمه یا خاله صحیح است بنابراین اگر پیرو مذهب عامه عمه و دختر برادر او را یا خاله و دختر خواهر او را مقارن با یکدیگر عقد کند عقد هر دو به مذهب او باطل است و پیرو مذهب شیعه می تواند به قاعده الزام با هر کدام انها ازدواج کند و اگر مقارن با یکدیگر نباشد شیعی مذهب می تواند با دومی ازدواج کند
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر داخل شدن بعضی از مؤمنین یا علمای اسلام در دستگاههای ظلمه سبب جلوگیری از مفاسد یا منکراتی شود واجب است قبول این کار، مگر آن که مفسده مهمتری در آن باشد، مثل این که باعث سستی عقاید مردم، یا سلب اعتماد آنها از علمای دین گردد که در این صورت جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست جنس قابل قسمت باشد، پس اگر کتابی را با دیگری شریک باشد نظیر باغ و خانه است و حقّ شفعه نیز در آن جاری است.
- [آیت الله مظاهری] اجرای حدود الهی وظیفه حاکم شرع است و دیگران حقّ دخالت ندارند. و در باب حدود به اندک شبهه، باید از اجرای حدّ خودداری شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست آنچه را علمای تجوید برای بهتر خوانی قرآن ذکر کرده اند رعایت کند، بلکه لازم است طوری بخواند که بگویند عربی صحیح است هرچند رعایت دستورات تجوید بهتر است.
- [امام خمینی] اگر علمای اعلام احتمال بدهند که اعراض از ظلمه و سلاطین جور، موجب تخفیف ظلم آنها می‌شود، واجب است اعراض کنند از آنها، و به ملت مسلمان بفهمانند اعراض خود را.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه احتمال صحیح داده شود که سکوت، سبب می شود که عمل منکری معروف، یا عمل معروفی منکر شود، بر همه مخصوصاً علمای اسلام واجب است که حق را اظهار و اعلام کنند و سکوت جایز نیست.