شرح شبهه:
دهلوی می‌گوید: مطابق برخی از آیات رجعت انسان به این دنیا امکان پذیر نیست زیرا خداوند متعال درخواست کسانی را که تقاضای رجوع به دنیا را نموده‌اند رد کرده است آنجا که می فرماید:
(قال رب ارجعون * لعلی اعمل صالحا فیما ترکت کلا اءنها کلمة هو قائلها و من ورائهم برزح الی یوم یبعثون(1)؛ می گوید: پروردگار من! مرا باز گردانید. شاید در آنچه ترک کردم [و کوتاهی کردم] عمل صالحی انجام دهم. [ولی به او می‌گویند] چنین نیست این سخنی است که او به زمان می‌گوید [و اگر باز گردد کارش همچون گذشته است]، و پشت سر آنان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند.)
پاسخ شبهه:
1- مورد بحث رجعت گروهی خاص از مومنین و فاسقین است در حالی که آیه عموم و اطلاق دارد، لذا می‌توان اطلاق آن را به اخبار متواتر رجعت برخی از افراد تقیید زد.
2- ظهور آیه در تقاضای رجوع به دنیا قبل از مرگ و هنگام دیدن ملک الموت است نه بعد از مرگ، و مورد رجعت بعد از مرگ است.
3- آیه ظهور در عدم تحقق رجعت در این دنیا با طلب کافر دارد و منافات ندارد که با امت‌های پیشین چنین اتفاقی افتاده است .
4- آیات بسیاری نص در تحقق رجعت در این دنیا دارد و لذا بر فرض ظهور آیه مورد نظر در عدم رجوع باید ظهور آن را تاویل نمود، زیرا نص مقدم بر ظاهر است.
5- آیه اخص از مدعی است، زیرا مربوط به درخواست رجعت از طرف کفار است، در حالی که مورد بحث اعم است.
پی‌نوشت:
1- سوره مومنون، آیات 99 و 100.
منبع: موعود شناسی و پاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
