تقسیم
تقسیم (بلاغت)، استیفای اقسام موجود برای یک شیء و بیان وضع آن‌ها است.
زمینی را دو نفر شریک بودند و بعد از سؤال فهمیدند که این زمین داخل طرح برای خیابان نیست و آن را تقسیم کردند. بعدا سهم یکی از آن ها تماما داخل خیابان شده است، آیا این تقسیم صحیح است؟
اگر جستجو و سؤال آن ها از این مطلب ناقص بوده است و مقصّر در پرس و جو بودند، آن تقسیم باطل بوده و باید دوباره قسمت باقیمانده را تقسیم کنند و اگر پرس و جوی آنان کامل بوده، تقسیم صحیح بوده و مانند حدوث ابتدایی طرح خیابان در ملک کسی است.
اگر جستجو و سؤال آن ها از این مطلب ناقص بوده است و مقصّر در پرس و جو بودند، آن تقسیم باطل بوده و باید دوباره قسمت باقیمانده را تقسیم کنند و اگر پرس و جوی آنان کامل بوده، تقسیم صحیح بوده و مانند حدوث ابتدایی طرح خیابان در ملک کسی است.
عنوان سوال:
زمینی را دو نفر شریک بودند و بعد از سؤال فهمیدند که این زمین داخل طرح برای خیابان نیست و آن را تقسیم کردند. بعدا سهم یکی از آن ها تماما داخل خیابان شده است، آیا این تقسیم صحیح است؟
پاسخ:
اگر جستجو و سؤال آن ها از این مطلب ناقص بوده است و مقصّر در پرس و جو بودند، آن تقسیم باطل بوده و باید دوباره قسمت باقیمانده را تقسیم کنند و اگر پرس و جوی آنان کامل بوده، تقسیم صحیح بوده و مانند حدوث ابتدایی طرح خیابان در ملک کسی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چند نفر شریک، ملک و زمین خود را تقسیم می کنند، ولی بعضی از شرکا غایب بوده اند و از جانب آن ها تقسیم فضولی می نمایند. پس از حضور غایبین، آن ها اظهار می کنند به این تقسیم فضولی راضی نیستند. آیا آن بعض غایب حقّ دارند حصّه ی خود را با نفرهای حاضر دوباره تقسیم نمایند؟
- زمینی برای چند نفر یهودی بوده است، یکی از نهادها یا ارگان ها آن را می گیرد و تقسیم می کند، مالکین شکایت کردند و مؤثر نشد، حکم زمین های مذکور چیست؟
- میّتی دارای یک دختر و چهار پسر می باشد. ترکه وی یک زمین است که باید به نه قسمت تقسیم کنند. برای این که سهم دختر، بین دو سهم یک پسر نباشد، چگونه قرعه بزنند؟
- اینجانب از درآمد سالیانه خود زمینی برای محلّ کسب خریداری کردم اکنون سال خمسی ام فرا رسیده و زمین مذکور در مسیر خیابان قرار گرفته است. آیا این زمین متعلق خمس است؟ اگر از طرف دولت، زمین در مقابل زمین مذکور واگذار شود، چه حکمی دارد؟
- آیا می توان سهم ازدواج هر یک از صغار را از ثلث مال تقسیم نمود و از باب مقدّمه ازدواج برای آن ها مسکن یا قطعه زمینی خریداری کرد، در صورتی که وصیت به ثلث برای این هزینه بوده است؟
- زمینی مورد اختلاف بین دو نفر است. اگر یک نفر از آن ها این زمین را به شخصی اجاره دهد و اجاره کننده زمین را شخم بزند و شخص دیگری بر آن زمین بذر بپاشد، محصول زمین را چه کسی باید برداشت نماید؟
- پدری در زمان حیاتش زمینی را با دستخط خود به چهار پسرش بخشیده است و به دخترها چیزی واگذار کرده است. سازمان زمین شهری بقیّه ی زمین را تصاحب نموده که طبق قانون، حدّ نصابی از آن زمین به مالک داده می شود. حال مقدار زمینی که سازمان زمین شهری برمی گرداند، آیا به عنوان ماترک پدر فقط بین دختران باید تقسیم شود یا این که فرزندان پسر هم از آن مقدار ارث می برند؟
- اگر بین چند وارث، یک، یا دو نفر صغیر و بقیه کبیر باشند، تصرف در این اموال موروثی و تقسیم آن ها چگونه صحیح می باشد؟
- ساختمانی از ترکه میّت به ارث رسیده است که در جریان خیابان کشی شهرداری تخریب شده و شهرداری در موقع تخریب، عرصه ی ساختمان را 5/1 میلیون تومان و قیمت اعیانی را نیم میلیون تومان تعیین کرده بود؛ عوض آن ساختمان قطعه زمینی را داده است که قیمت آن سه میلیون تومان ارزش دارد. سهم همسر مورّث را چگونه باید محاسبه کرد؟
- پس از تقسیم زمین شریکی میان دو شریک، در قسمت یکی آب واقع شده و در قسمت دیگر آب واقع نشده است و پس از آمدن سیل بر عکس شده و در زمین دوّمی آب واقع شده است. آیا این آب ملک دوّمی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] سه نفر شریک، زمینی را به طور مشاع مالک هستند، یکی از آن‌ها بخشی از زمین را آباد کرده، آیا دو نفر دیگر میتوانند ادعای حقّ کنند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دو نفر جهت سرمایهگذاری در یک طرح شریک میشوند اگر مقرّر شود که یکی از شرکاء فقط در سود، شریک خواهد شد و در زیان شریک نخواهد شد آیا این قرارداد صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] زمینی وقفی در طرح تعریض خیابان قرار گرفته و شهرداری زمینی به عنوان معوض تعیین و تحویل داده است. آیا زمین معوض خودبخود وقف است یا نیاز به صیغه وقفیت دارد؟ اگر متولی زمین معوض را به دیگری بفروشد، معامله چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دو نفر شریک بوده اند که یکی وصی دیگری بوده است. بعد از فوت شریک که وصی دیگری هم داشته است، شریک ادعا می کند بنابر وصایت سهم متوفی را خریده است. آیا این معامله صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برای اجرای یک طرح سرمایهگذاری چند نفر در تاریخهای مختلف وارد سرمایه گذاری میشوند آیا این شرکاء میتوانند تقسیم سود را بر مبنای سهم الشرکه و مدّت سرمایهگذاری تعیین کنند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زمینی به چند قسمت تقسیم شده است و پس مدت طولانی مالکان مجاور، ادعای ملکیت این زمین را بکنند آیا ادعای آنان و طرح دعوا قابل پذیرش است؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی زمینی را که با دیگری شریک بوده مقدار سهم خود وقف نموده آیا اذن شریک شرط است و قبض آن به چه شکل انجام می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر یکی از شرکاء در غیاب شریک دیگر، زمین مشاع را تقسیم نماید و شریک دیگر پس از اطلاع در سهم معین خود تصرف و مقداری را بفروشد ولی پس از چند سال به تقسیم وی اعتراض نماید آیا اعتراض وی مورد قبول است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ساکنان قدیمی حدود صد و پنجاه خانوار می باشند و از سال 1980 میلادی حدود 300 خانوار بتدریج در این منطقه زمین خریدند. چراگاه و حریم این منطقه تابحال بین ساکنان قدیمی تقسیم بود. حالا خانوارهایی که در این منطقه زمین خریده اند مدّعی هستند که چراگاه و حریم و منافع دیگر منطقه بین ما هم تقسیم شود. ساکنان قدیمی مدّعی هستند که شما تعدادتان بیشتر از ما است، اگر تقسیم کنیم برای ما چیزی نمی ماند. آیا آنهایی که در این منطقه زمین خریده اند، در چراگاه و حریم شریک هستند یا خیر؟ در صورت شریک بودن، آیا به اندازه زمینی که خریده اند در حریم و چراگاه سهم دارند یا در بین چهارصد و پنجاه بالتساوی تقسیم شود؟ (در حالی که خرید زمین از طرف افراد غیر منطقه هنوز ادامه دارد)، یا مازاد بر احتیاج ساکنان قدیمی بین ساکنان جدید تقسیم شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند نفر به صورت مشترک مالک زمین دیمی هستند. دو نفر از شرکا سهم خود را به صورت مفروز با تعیین حدود آن به فردی فروخته اند. مورد معامله از قسمت مرغوب و بیشترین بخش ملک مورد معامله است. شریک دیگر نسبت به این معامله معترض است. آیا چنین معامله ای، که حقوق سایر شرکاء در آن لحاظ نشده، صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر دو نفر بخواهند با یکدیگر شریک شوند، چنانچه هر کدام مقداری از مال خود را با مال دیگری، طوری مخلوط کند که از یکدیگر تشخیص داده نشود و به عربی یا به زبان دیگر صیغه شرکت را بخوانند، یا کاری کنند که معلوم باشد میخواهند با یکدیگر شریک باشند، شرکت آنان صحیح است.
- اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست، ولی نتواند بفهمد کیست، باید بنابر احتیاط با آن‌ها مصالحه نماید، و اگر مصالحه ممکن نیست، بنابر اظهر بین آن‌ها به نسبت سهم هر کدام تقسیم نماید.
- اگر زمینی را برای زراعت اجاره دهد و مالالاجاره را حاصل همان زمین قرار دهد، در صورتی که حاصل موجود باشد که بتوان آن را درو کرد، اجاره صحیح است، و اگر حاصل موجود نباشد اجاره صحیح نیست، ولی در همین صورت اخیر اگر مستأجر مالالاجاره را به ذمّه بگیرد و شرط کند که آن را از حاصل همان زمین پرداخت کند، اجاره صحیح است.
- اگر شرط نکنند که یکی از شریکها بیشتر منفعت ببرد، چنانچه سرمایه آنان یک اندازه باشد، منفعت و ضرر را هم به یک اندازه میبرند و اگر سرمایه آنان یک اندازه نباشد، باید منفعت و ضرر را بهنسبت سرمایه قسمت نمایند؛ مثلاً اگر دو نفر شریک شوند و سرمایه یکی از آنان دو برابر سرمایه دیگری باشد، سهم او از منفعت و ضرر، دو برابر سهم دیگری است، اگرچه هر دو به یک اندازه کار کنند یا یکی کمتر کار کند، یا هیچ کار نکند.
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، یا به طریقی دیگر مثل صلح به او منتقل شود، باید خمس آن را بدهد و اگر پول آن را هم بدهد، اشکال ندارد، و بنابر اظهر بین زمین مزروعی و یا غیر مزروعی فرقی نیست، ولی اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، در صورتی که مقصود اصلی او از این معامله زمین باشد و یا زمین و بنا هر کدام جداگانه قیمتگذاری و مورد معامله واقع شود، باید خمس زمین آن‌ها را بدهد و در صورتی که مقصود او از خرید، بنای آن باشد، ولو زمین هم به تبع بنا داخل معامله است خمس ندارد، و بنابر احتیاط واجب کسی که خمس را از ذمّی میگیرد و به اهلش میدهد باید در وقت گرفتن و دادن نیت داشته باشد.
- مزارعه چند شرط دارد: 1 مالک به زارع بگوید: (زمین را به تو واگذار کردم) و زارع هم بگوید: (قبول کردم) یا بدون اینکه حرفی بزنند مالک، زمین را برای مزارعه واگذار کند و زارع تحویل بگیرد؛ 2 مالک و زارع هر دو بالغ و عاقل باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنان را از تصرف در اموالشان منع نکرده باشد، بلکه اگر سفیه باشند، اگرچه حاکم شرع جلوگیری نکرده باشد نمیتوانند مزارعه را انجام دهند و این حکم در همه معاملات جاری است؛ 3 تمام محصول زمین به یکی از آن دو اختصاص داده نشود؛ 4 سهم هر کدام بهطور مشاع باشد، مثل نصف یا ثلث حاصل و مانند اینها، و باید تعیین شده باشد پس اگر قرار بگذارند که حاصل یک قطعه، مال یکی و حاصل قطعه دیگر، مال دیگری باشد صحیح نیست؛ و نیز اگر مالک بگوید: (در این زمین زراعت کن و هرچه میخواهی به من بده، صحیح نیست)؛ 5 مدتی را که باید زمین در اختیار زارع باشد معین کنند، و باید مدت بهقدری باشد که در آن مدت بهدست آمدن محصول ممکن باشد؛ 6 زمین قابل زراعت باشد، و اگر زراعت در آن ممکن نباشد، اما بتوانند کاری کنند که زراعت ممکن شود، مزارعه صحیح است؛ 7 اگر در محلی هستند که مثلاً یک نوع زراعت میکنند، چنانچه اسم هم نبرند همان زراعت معین میشود، و اگر چند نوع زراعت میکنند، باید زراعتی را که میخواهد انجام دهد معین نماید، مگر آنکه نوع خاصی متعارف باشد که به همان نوع باید عمل شود؛ 8 مالک، زمین را معین کند، پس کسی که چند قطعه زمین دارد و با هم تفاوت دارند، اگر به زارع بگوید در یکی از این زمینها زراعت کن و آن را معین نکند، مزارعه باطل است؛ 9 خرجی را که هر کدام از آنان باید بکنند معین نمایند، ولی اگر خرجی را که هر کدام باید بکنند معلوم باشد، لازم نیست آن را معین نمایند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده باهم شریک باشند و یکی از آنان سهم زکات خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کند، تصرف او در سهم خودش اشکال ندارد، هر چند دیگری سهم زکاتش را نداده است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی از آنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، چنان چه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده، تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی از آنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، حتی اگر بداند شریکش زکات سهم خود را نداده، تصرّف او در سهم خودش اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر دو نفر در مالی که زکاْ آن واجب شده باهم شریک باشند و یکی از آنان زکاْ قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، چنانچه بداند شریکش زکاْ سهم خود را نداده، میتواند در سهم خودش تصرّف نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر دو نفر در مالی که زکات ان واجب شده با هم شریک باشند و یکی از انها زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند هر چند بداند شریکش زکات سهم خود را نداده تصرف او در سهم خودش اشکال ندارد
- [آیت الله بروجردی] اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی از آن‌ها زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند، چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده، تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد.
- [امام خمینی] اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی ازآنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی از آن‌ها زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند ، هر چند بداند شریکش زکات سهم خود را نداده و بعداً نیز نمیدهد ، تصرّف او در سهم خودش اشکال ندارد .
- [آیت الله خوئی] اگر دو نفر در مالی که زکات آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی از آنان زکات قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند چنانچه بداند شریکش زکات سهم خود را نداده و بعداً نیز نمیدهد تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد مگر زکات شریک را تبرعاً با اذن او و در صورت امتناع با اذن حاکم بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر دو نفر در مالی که زکاه آن واجب شده با هم شریک باشند و یکی از آنان زکاه قسمت خود را بدهد و بعد مال را تقسیم کنند؛ چنانچه بداند شریکش زکاه سهم خود را نداده و بعدا نیز نمی دهد؛ تصرف او در سهم خودش هم اشکال دارد مگر اینکه زکاه شریک را تبرعا با اذن او و در صورت امتناع با اذن حاکم بدهد.