اشاره
حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.
اگر هنگام نماز با دست به چیزی اشاره کنیم، نماز باطل می شود؟
اشکال ندارد.
اشکال ندارد.
پاسخ:
اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا شمارش تسبیحات اربعه با دست یا تسبیح، هنگام نماز، نماز را باطل می کند؟
- اگر کسی عمدا دست خود را بر روی دست دیگر قرار دهد، آیا نماز او باطل است؟
- اگر کسی سهوا دست خود را بر روی دست دیگر خود قرار دهد، آیا نماز او باطل است؟
- اگر کسی برای حفظ جان خود هنگام نماز دست های خود را بر روی هم بگذارد، نمازش باطل می شود؟
- آیا انگشتان دست در تیمم حکم کف دست را دارند و می توان قسمتی از کف و قسمتی از انگشتان را روی دست دیگر کشید یا حکم کف دست را ندارند و اگر انگشتان روی پشت دست دیگر کشیده شد، تیمم باطل است؟ و آیا انگشت شصت نیز حکم کف دست را دارد؟
- آیا بعد از یک بار شستن دست اگر آب از پایین به طرف آرنج برگردد، وضو باطل می شود؟
- اگر در وضو هنگام شستن دست چپ، دستمان با رطوبت دیگری تماس پیدا کند، آیا وضو باطل می شود؟
- اگر کسی برای مخفی نگه داشتن عقاید خود دست ها را روی هم بگذارد، آیا نمازش باطل می شود؟
- اگر در جایی از نماز مأموم بفهمد که نماز امام باطل است، اگر نیّت فرادا نکند، نماز خودش هم باطل می شود یا نه؟
- به جا آوردن رکوع و سجده با اشاره یعنی چه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] درچه صورت بالا بردن دست موقع تکبیر الاحرام نماز را باطل میکند؟
- [سایر] آیا در مواقعی از نماز که آرام بودن لازم است (ایستاده یا غیر ایستاده)، حرکت سر یا دست ها هم نماز را باطل می کند؟
- [سایر] چرا در یکی از دعاهای ماه رجب مردها باید هنگام خواندن قسمت آخر دعا، محاسن خود را با دست چپ گرفته و انگشت اشاره دست راست را تکان دهند؟
- [آیت الله مظاهری] در انتهای دعای ماه رجب شاهد هستیم که مؤمنین با دست چپ ریش خود را گرفته و انگشت اشاره دست راست را رو به قبله تکان میدهند، سوال بنده این است که:
- [آیت الله سبحانی] معذوری که به مقتضای بیماری، نماز خود را روی صندلی می خواند و سجده و رکوع آن را با اشاره انجام می دهد آیا هنگام سجده با اشاره سر باید سر انگشتان پاها را نیز بر زمین بچسباند؟
- [آیت الله اردبیلی] چرا در شستن دست راست و صورت در نوبت سوم، وضو باطل نمی شود، ولی نسبت به دست چپ در نوبت سوم مسح سر و پا باطل و در نتیجه وضو باطل می گردد؟
- [سایر] کشتاری که در روایات مهدویت به آن اشاره شده به چه وقتی اشاره دارد؟
- [سایر] سلام، اینکه میگویند (نیت) یکی از ارکان نماز است بر چه اساس است؟ در حالی که نیت شرط نماز است چون قبل از تکبیر انجام می‌شود نه جزء نماز. اگر ممکنه به قائلین این اقوال مستنداً اشاره فرمائید.
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتی که هنگام تیمّم دست تر باشد تیمم باطل است؟
- [سایر] آیا شستن سه بار صورت و دست، وضو را باطل میکند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زینت کردن به طلا مثل آویختن زنجیر طلا به سینه و انگشتر طلا به دست کردن و بستن ساعت مچی طلا به دست برای مرد در نماز و غیر نماز حرام است، و در باطل بودن نماز با آنها تأمل است؛ اگرچه مطابق احتیاط، بلکه خالی از وجه نیست. و همراه داشتن طلا و حمل آن بدون اینکه صدق پوشش بکند، و همچنین دندانی که پوشش طلا دارد برای مرد در نماز مانعی ندارد، ولی زینت کردن به طلا برای زن، در نماز و غیر نماز اشکال ندارد. شرط ششم:
- اگر در بین نماز بهقدری ساکت بماند که نگویند نماز میخواند، نمازش باطل است. دهم: از مبطلات نماز، خوردن و آشامیدن است که اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد که نگویند نماز میخواند، نمازش باطل می‌شود.
- کسی که پیش از شستن صورت ، دست های خود را تا مچ شسته ، در موقع شستن دست ها برای وضو باید تا سر انگشتان را بشوید ، و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوی او باطل است .
- کسی که از روی تقصیر نمیداند با بدن و لباس نجس، نماز باطل است، اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
- کسی که میخواهد نماز بخواند، اگر برای پوشاندن خود حتی برگ درخت و علف هم نداشته باشد و احتمال ندهد که تا آخر وقت چیزی پیدا کند که خود را با آن بپوشاند، در صورتی که نامحرم او را میبیند باید نشسته نماز بخواند و عورت خود را با ران خود بپوشاند. و اگر کسی او را نمیبیند، ایستاده نماز بخواند و جلوی خود را با دست بپوشاند و اگر در رکوع و سجود بیشتر عورت او دیده شود میتواند رکوع و سجود را در حال قیام با اشاره انجام دهد و برای سجود سر را قدری پایینتر آورد.
- اگر بداند جایی غصبی است، ولی نداند که در جای غصبی نماز باطل است و در ندانستن مسئله هم کوتاهی کرده و مقصر باشد و در آنجا نماز بخواند، نماز او باطل است، اگر قصد قربت نداشت، و اگر قصد قربت در نماز داشت باز بنابر احتیاط نمازش باطل است.
- اگر زن در بین نماز حائض شود، نماز او باطل است.
- هر یک از رکوعهای نماز آیات رکن است که اگر عمداً یا اشتباهاً کم یا زیاد شود، نماز باطل است، و اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش به جایی نرسد، نمازش باطل است.
- در مسح سر و روی پا باید دست را روی آنها بکشد پس اگر دست را نگهدارد و سر یا پا را به آن بکشد وضو باطل است ؛ ولی اگر موقعی که دست را می کشد سر یا پا مختصری حرکت نماید اشکال ندارد .
- بعضی از واجبات نماز رکن است، یعنی اگر انسان آنها را بهجا نیاورد، یا در نماز اضافه کند، عمداً باشد یا اشتباهاً، نماز باطل می‌شود. و بعضی دیگر رکن نیست، یعنی اگر عمداً کم یا زیاد شود، نماز باطل می‌شود و چنانچه اشتباهاً کم یا زیاد گردد، نماز باطل نمیشود. و ارکان نماز پنج چیز است: اول. نیّت؛ دوم. تکبیرةالاحرام؛ سوم. قیام در موقع گفتن تکبیرةالاحرام و قیام متصل به رکوع، یعنی ایستادنِ پیش از رکوع؛ چهارم. رکوع؛ پنجم. دو سجده.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که نمیتواند بنشیند, باید ایستاده نیّت سجده نماید و با اشاره سر و اگر ممکن نبود, با اشاره چشمها و اگر ممکن نبود, به نیت قلبی اکتفا نماید و احتیاط لازم, اشاره کردن با دست و مانند آن است.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می خواهد نماز بخواند اگر برای پوشاندن عورت خود حتی گل و لجن نداشته باشد در صورتی که ناظر محترم عورت او را نمی بیند ایستاده نماز بخواند و بنابر احتیاط واجب دست را بر عورت خود بگذارد و باید رکوع و سجود را با اشاره به جا اورد و بنابر احتیاط واجب اشاره سجود را بیشتر نماید و اگر به گونه ای است که ناظر محترم او را می بیند باید نشسته نماز بخواند و رکوع و سجود را با اشاره به جا اورد و بنابر احتیاط واجب اشاره سجود را بیشتر نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] سرفه کردن؛ آروغ زدن و آه کشیدن یا اشاره کردن در نماز اشکال ندارد؛ ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها اگر عمدی باشد؛ نماز را باطل می کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که هیچ نمیتواند سجده کند باید در حالی که در قلب نیت سجده میکند با سر اشاره کند و کافیست و اگر ممکن نباشد بنا بر احتیاط واجب به نیت سجده با چشمها اشاره کند و پس از برطرف شدن عذر نماز را دوباره بخواند؛ و اگر اشاره نیز ممکن نباشد، سجده واجب نیست و بنا بر احتیاط واجب نماز را بدون سجده بخواند و بعد از برطرف شدن عذر اعاده کند و احتیاط مستحب آن است که در حال نماز به نیت سجده با دست اشاره کند و ذکر نیز بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] گریه کردن با صدا برای کار دنیا بنا بر مشهور از مبطلات نماز است ولی ظاهراً گریه کردن نماز را باطل نمیکند و بنا بر احتیاط مستحب چنانچه گریه کند، چه با صدا باشد، چه بیصدا، نماز را تمام کند و آن را دوباره بخواند. هشتم: (از بین رفتن صورت نماز) از مبطلات نماز کاریست که صورت نماز را به هم بزند، مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها، خواه عمداً باشد یا از روی فراموشی و مانند آن؛ ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند، مثل اشاره کردن با دست، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که هیچ نمی تواند سجده نماید باید برای سجده با سر اشاره کند و اگر نتواند؛ باید با چشمها اشاره نماید و اگر با چشمها هم نمی تواند اشاره کند بنا بر احتیاط مستحب با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند و در قلب نیز نیت سجده نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که هیچ نمیتواند سجده نماید باید برای سجده با سر اشاره کند و اگر نتواند باید با چشمها اشاره نماید، اگر با چشمها هم نمیتواند اشاره کند بنابر احتیاط مستحب با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند و در قلب نیز نیت سجده نماید.
- [آیت الله سیستانی] کسی که هیچ نمیتواند سجده نماید ، و مقداری که میتواند خم شود بر آن سجده صدق نمیکند ، باید برای سجده با سر اشاره کند ، و اگر نتواند باید با چشمها اشاره نماید ، و اگر با چشمها هم نمیتواند اشاره کند باید در قلب نیت سجده کند و بنابر احتیاط لازم با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند ، و ذکر واجب را بگوید .
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نمیتواند بنشیند، باید ایستاده نیّت سجده کند و چنانچه میتواند برای سجده با سر اشاره کند و اگر نمیتواند، با چشمها اشاره نماید و اگر این را هم نمیتواند، در قلب نیّت سجده کند و بنابر احتیاط واجب با دست ومانند آن برای سجده اشاره نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی تواند بنشیند، باید ایستاده نیت سجده کند، و چنان چه می تواند، برای سجده با سر اشاره کند، و اگر نمی تواند با چشم ها اشاره نماید و اگر این را هم نمی تواند، در قلب نیت سجده کند، و بنابر احتیاط واجب با دست و مانند آن هم برای سجده اشاره نماید.