مالکیت
مالکیت، یکی از عناصری است که در تعیین نوع نظام اقتصادی نقش بسزایی دارد.
حکم مالکیت سایر اشخاص حقوقی مثل شرکتها و مؤسسات چیست؟
شرکتها و مؤسسات نیز با ضوابطی که دارند دارای شخصیت حقوقی می‌باشند.
شرکتها و مؤسسات نیز با ضوابطی که دارند دارای شخصیت حقوقی می‌باشند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خرید سهام بانکها و مؤسسات اعتباری پولی که در بعضی موارد مرتکب ربا می‌شوند چگونه است؟
- اگر دولت مالک شود، آیا مانند مالکیت شخصی است یا نظیر وقف بر جهت می‌باشد؟
- آیا تسمیه اشخاص لال که قدرت بر ادای درست تسمیه ندارند صحیح است؟
- مفهوم شخصیت حقوقی که در قانون موضوعه بخصوص در حقوق تجارت داریم آیا در فقه چنین عنوان یا مفهومی یافت می شود؟
- در بعضی از ادارات و یا مؤسسات دولتی از مستخدمین در جهت استفاده شخصی مانند خرید نان منزل و یا شستن اتومبیل و غیره استفاده می‌نمایند (البته در ساعات اداری) آیا موجب اشکال است یا خیر؟
- نماز خواندن در شرکتها و یا خانه‌هایی که مردم در آنها سکنی گزیده‌اند اما آن خانه‌ها و یا زمینهای آنها برای مالکینی است که به خارج کشور سفر کرده‌اند، چه حکمی دارد؟ اگر دولت آنها را در اختیار مردم قرار داده است چطور؟
- در مسجدی نماز جماعت برگزار میشود اگر شخصی یا اشخاصی در آخر مسجد پشت صفها بطور فرادی نماز بخوانند نماز این شخص یا اشخاص صحیح است یا خیر؟
- آیا میتوان نذری کرد و مصرف آن را از اشخاص واجب النفقه مانند پدر و مادر و فرزندان و همسر قرار داد؟
- مردی سند مالکیت خودرو خود را بصورت صوری و بدون قصد تملّک به همسرش منتقل نموده، در حالیکه زن نیز از عدم قصد تملک مطّلع بوده است، اکنون آیا زن می‌تواند ادّعا یا تصرفی در خصوص این خودرو داشته باشد؟
- بدلیل حساسیت حقوقی بعضی شغلها مثلاً شغل قضاوت که ممکن است نادانسته حق کسی پایمال شده و حق الناس را در بر داشته باشد آیا اجتناب از این شغلها خوب و مصلحت می‌باشد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر اسلام را پیرامون مسئله ذیل که در بانکها یا شرکتها (اشخاص حقوقی و یا بعضاحقیقی) صورت می‌گیرد، بیان فرمائید: ملکی که با مشارکت مدنی خریده میشود و آن را به دیگری به شرط تملیک اجاره می‌دهند که پس از پرداخت مبلغ مورد قرارداد که طبعابیش از پولی است که ملک با آن خریده شده تملک آن به مستأجر داده میشود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ملکی بصورت مشارکت خریده می شود و سپس یکی از شرکاء سهم خود را به شریک دیگر، اجاره به شرط تملیک می دهد، به طوری که بعد از پرداخت تمامی مال الاجاره(که طبعاً بیش از پولی است که شریک برای آن سهم داده بود) قسمت مورد اجاره به ملکیت مستأجر درمی آید، آیا می توان این کار را که در بانکها و یا شرکتها، اشخاص حقوقی، و بعضاً توسط اشخاص حقیقی صورت می گیرد راهی شرعی برای تخلص از ربای قرضی دانست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ملکیت زمانی، برای مدت محدودی در سال به اشخاص حقیقی یا حقوقی قابل واگذاری است؟
- [آیت الله خامنه ای] اموال دولت اسلامی یا غیر اسلامی که در اختیار دولت و حکومت و یا کارخانه ها و شرکتها و مؤسسات تابع دولت هستند، چه حکمی دارند؟ آیا آنها جزء اموال مجهول المالک هستند یا اینکه ملک دولت محسوب می شوند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه ملک مزروعی بدون معارضی که دارای سند مالکیّت قانونی بوده و با رعایت همه جوانب شرعی همه ساله توسط مالکین کشت آبی و دیم گردیده، توسط هر یک از ارگانهای دولتی یا اشخاص میتوانند شرعااز آنان سلب مالکیت نمود؟
- [سایر] پرسش: آیا قراردادهای کار ساعتی که بین مؤسسات و اشخاص حقیقی منعقد می‌گردند در زمره قراردادهای موضوع ماده 7 قانون متبوع قرار میگیرند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا حرمت ربا برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی به طور یکسان ثابت است یا آنکه بعضی از موارد خاص، استثنا هستند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا شرعاً جایز است مسئولین بانکها مقداری از سود سپرده های بانکی را به اشخاص اعمّ از حقیقی و حقوقی ببخشند؟
- [آیت الله خامنه ای] بعضی از افراد و شرکتها و مؤسسات خصوصی و دولتی برای فرار از پرداخت مالیات و عوارضی که دولت مستحق دریافت آن است، از راههای مختلف مبادرت به مخفی کردن بعضی از حقایق می کنند، آیا این کار برای آنان جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا فروختن عناوین حقوقی از قبیل (مجوز صدور، کد بازرگانی و سایر امتیازات که قانوناً برای اشخاص بعد از تحقیق روی حساب و کتاب ویژه ای صادر می شود) به افراد دیگر در ازاء مبلغی، شرعاً چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- حجّی که بر میّت واجب است و بدهکار و حقوقی را که مثل خمس و زکوه و مظالم ، ادا کردن آنها واجب می باشد ؛ باید از اصل مال میّت بدهند ، اگر چه میّت برای آنها وصیّت نکرده باشد .
- اگر مال میّت از بدهی و حجّ واجب و حقوقی که مثل خمس و زکوه و مظالم بر او واجب است زیاد بیاید ، چنانچه وصیّت کرده باشد که ثلث یا مقداری از ثلث را به مصرفی برسانند ، باید به وصیّت او عمل کنند و اگر وصیّت نکرده باشد ، آنچه می ماند مال ورثه است .
- اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند درست نیست ولی وقفبرای اشخاص که بعضی از آنهابه دنیا آمده اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می شوند
- وقت مخصوص و مشترک که معنی آن در مساله پیش گفته شد ، برای اشخاص فرق می کند ، مثلاً اگر به اندازة خواندن دو رکعت نماز از اول ظهر بگذرد ، وقت مخصوص نماز ظهر کسی که مسافر است تمام شده و داخل وقت مشترک می شود ، و برای کسی که مسافر نیست ، باید به اندازه خواندن چهار رکعت نماز بگذرد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر یک نهاد حقوقی مالک معدن باشد, نه اشخاص و چند نفر به اشتراک به آن نهاد حقوقی خدمت دهند , بدون آنکه سهمی در مالکیت آن داشته باشند و معدن استخراج شده پس از کسر هزینه به مقدار نصاب برسد , ادای خمس آن بر مسئول آن نهاد واجب است. حکم چند نوع مواد معدنی از یک معدن
- [آیت الله جوادی آملی] .یک نهاد حقوقی مالک باشد نه اشخاص و چند نفر به اشتراک به آن نهاد حقوق ی خدمت دهند , بدون اینکه سهمی در مالکیّت آن داشته باش ند و گنج کشف شده بعد از کسر هزینه به مقدار نصاب برسد , ادای خمس آن بر مسئول آن نهاد لازم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 44 شخصیتهای حقیقی و حقوقی هر دو مالک می شوند و می توانند طرف معامله واقع گردند، بنابراین هر مؤسسه خیریه یا انتفاعی که تأسیس گردد و دارای شخصیت حقوقی شود، با اشخاص حقیقی از این نظر تفاوت نمی کند.
- [امام خمینی] پول بلیطهایی که به دست شرکتها میآید، و پول قرعهکشیها که به دست اشخاص میآید مجهول المالک است، و اگر میتوانند صاحبان آنها را پیدا کنند، باید به صاحبانش رد کنند، و اگر نمیشود باید از طرف صاحبان آنها صدقه بدهند، و احتیاط لازم آن است که از مجتهد جامع الشرایط اجازه بگیرند و صدقه بدهند.
- [آیت الله علوی گرگانی] فروش وخرید سهام واسناد بهادار از شرکتهای سهامی در صورتی‌که در آن شرکتها معاملات ربوی انجام نشود، جائز است ولی اگر معاملات ربادار در آن شرکتها انجام شود، خرید سهام ولو بنحو الشرکه، جائز نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگام خواندن صیغه معامله باید دو طرف قصد انشاء داشته باشند یعنی مقصودشان از گفتن این دو جمله خرید و فروش باشد، همچنین در جایی که داد و ستد عملی جانشین صیغه لفظی می شود باید قصد انشاء وجود داشته باشد. ضمناً شخصیّتهای حقیقی و حقوقی هر دو مالک می شوند و می توانند طرف معامله واقع گردند، بنابراین هر موسّسه خیریّه یا انتفاعی که تأسیس گردد و دارای شخصیّت حقوقی شود، با اشخاص حقیقی از این نظر تفاوت نمی کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مؤسسات و جمعیت هایی که در زمان ما تشکیل می دهند و به ثبت می رسانند و دارای شخصیت حقوقی است می توان چیزی را به آن تملیک کرد و در این صورت باید مطابق اساسنامه مصرف شود، اموال این گونه مؤسسات در بعضی از جهات شبیه وقف است، ولی وقف نیست، بلکه ملک آن مؤسسه است و هرگاه کسی از مؤسسین یا اداره کنندگان از دنیا بروند چیزی به وارث آنها نمی رسد، مگراین که در اساسنامه ذکر شده باشد. آنچه در بالا گفته شد در مورد مؤسساتی که طبق موازین عقلاء تشکیل شده، ولی هنوز به ثبت قانونی نرسیده، نیز جاری است.
- [امام خمینی] در بیمه علاوه بر شرایطی که در سایر عقود است از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و غیر آنها، چند شرط معتبر است. 1- تعیین مورد بیمه که فلان شخص است یا فلان مغازه است یا فلان کشتی یا اتومبیل یا هواپیما است. 2- تعیین دو طرف عقد که اشخاص هستند، یا مؤسسات، یا شرکتها یا دولت. 3- تعیین مبلغی که باید بپردازند. 4- تعیین اقساطی که باید آن را بپردازند، و تعیین زمان اقساط. 5- تعیین زمان بیمه که از اول فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند سال. 6- تعیین خطرهایی که موجب خسارت میشود، مثل حریق یا غرق یا سرقت یا وفات یا مرض، و میتوان کلیه آفاتی را که موجب خسارت میشود، قرار دهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشخاص وسواسی باید به یقین و شک خود عمل نکنند بلکه مطابق اشخاص معمولی عمل کنند خواه یقین برای آنها حاصل شود یا نه، و الا در بسیاری از موارد نمازشان باطل خواهد بود.
- [آیت الله مظاهری] کسی که اجیر شده برای کاری، مثل کارمندان اداره‌ها و شرکتها و کارخانجات، اگر کم کاری کند یا اصلاً کار نکند، حقّ گرفتن تمام حقوق را ندارد و اگر تمام حقوق را بگیرد به همان نسبتی که کم‌کاری کرده غصب‌است.