بطور کلی حق حضانت طفل در مدت رضاع و شیرخوارگی یعنی تا دو سالگی با مادر است، چه او را شیر بدهد و چه شیر ندهد، پسر باشد یا دختر. و پدر در این مدت حق گرفتن او را ندارد. پس از دو سال اگر طفل پسر باشد پدر احق است، و اگر دختر باشد مادر تا هفت سالگی احق است. وحتی اگر زن مطّلقه شود، تا شوهرنکرده حق الحضانه او محفوظ است. بلی اگر شوهر کرد حق الحضانه او ساقط و به پدر می رسد، و اگر پدر فوت کند، حق الحضانه با مادر است، هر چند شوهر کند و با وجود مادر حق الحضانه به شخص دیگر نمی رسد، و اگر مادر فوت کند و پدر زنده باشد، حق الحضانه به پدر می رسد. و اگر پدر و مادر فوت کنند حق الحضانه با جد پدری است و با نبودن جد پدری و با نبودن وصی به اقارب و خویشان طفل می رسد، به ترتیب مراتب ارث. و اگر دو نفر یا بیشتر در یک طبقه ارثی هستند، با قرعه تعیین می شود. ولی در مورد وصی و سایر خویشان و اقارب اگر تراضی و توافق و تصالح کنند مطابق احتیاط است.
بطور کلی حق حضانت طفل در مدت رضاع و شیرخوارگی یعنی تا دو سالگی با مادر است، چه او را شیر بدهد و چه شیر ندهد، پسر باشد یا دختر. و پدر در این مدت حق گرفتن او را ندارد. پس از دو سال اگر طفل پسر باشد پدر احق است، و اگر دختر باشد مادر تا هفت سالگی احق است. وحتی اگر زن مطّلقه شود، تا شوهرنکرده حق الحضانه او محفوظ است. بلی اگر شوهر کرد حق الحضانه او ساقط و به پدر می رسد، و اگر پدر فوت کند، حق الحضانه با مادر است، هر چند شوهر کند و با وجود مادر حق الحضانه به شخص دیگر نمی رسد، و اگر مادر فوت کند و پدر زنده باشد، حق الحضانه به پدر می رسد. و اگر پدر و مادر فوت کنند حق الحضانه با جد پدری است و با نبودن جد پدری و با نبودن وصی به اقارب و خویشان طفل می رسد، به ترتیب مراتب ارث. و اگر دو نفر یا بیشتر در یک طبقه ارثی هستند، با قرعه تعیین می شود. ولی در مورد وصی و سایر خویشان و اقارب اگر تراضی و توافق و تصالح کنند مطابق احتیاط است.
- لطفاً مراتب جنین و مقدار دیه سقط هر مرتبه را بیان فرمایید:
- آیا اجازه می فرمایید مثلا یک میلیون تومان را به یک میلیون و دویست تومان بصورت نسیه بفروشیم که شش ماه دیگر بگیریم؟
- مردی با یکی از محارم نسبی خویش عنفاً زنا کرده است، آیا طفل حاصله نسبت به مادر ولد شبهه حساب می شود یا خیر؟ مستنداً ذکر فرمایید.
- آیا حاکم و قاضی می تواند پدر یا مادر ممتنع از حضانت را مجبور سازد که به حق الحضانة عمل کند؟
- دختر صغیری پدر خود را از دست داده و مادرش نیز شوهر کرده است و دختر بچه دارای مادر و مادر پدر است، حق الحضانة باکدام یک از اینهاست؟
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر را بیان کنید.
- آیا اعتکاف بصورت خانوادگی جایز است؟
- اگر طفل غیر بالغ چیزی پیدا کرد که ارزش آن کمتر از یک درهم است و صاحب آن معلوم نیست، وظیفه ولی طفل چیست؟
- اگر خسارت تأخیر تأدیه بصورت شرط ضمن عقد لازم باشد، آیا اخذ این خسارت جایز است؟
- اگر نفت، گازوئیل، بنزین نجس باشد و بعد از سوختن بصورت دوده درآید، پاک می شود یا نه؟
- [آیت الله بهجت] لطفا مراتب امر به معروف و نهی ازمنکر را بیان فرمایید:
- [سایر] سلام علیکم .بنده میخواهم بصورت غیر حضوری در حوزه تحصیل کنم لطفا راهنمایی فرمایید .با تشکر
- [سایر] منظور از حکمت عملی و نظری و عقل عملی و نظری چیست؟ لطفاً مراتب عقل نظری را با مثال توضیح و تبیین فرمایید!
- [آیت الله اردبیلی] دختری پس از عقد با پسری، فقط در اثر ملاعبه سطحی و بدون کوچکترین دخولی بصورت جذبی حامله شده و طفل بصورت سزارین متولد شده است. آیا این دختر باکره است یا ثیّبه؟ در صورت طلاق مهریه او نصف است یا کامل؟ آیا رعایت ایام عده بر وی لازم است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] دختری پس از عقد با پسری، فقط در اثر ملاعبه سطحی و بدون کوچکترین دخولی بصورت جذبی حامله شده و طفل بصورت سزارین متولد شده است. آیا این دختر باکره است یا ثیّبه؟ در صورت طلاق مهریه او نصف است یا کامل؟ آیا رعایت ایام عده بر وی لازم است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] دختری پس از عقد با پسری، فقط در اثر ملاعبه سطحی و بدون کوچکترین دخولی بصورت جذبی حامله شده و طفل بصورت سزارین متولد شده است. آیا این دختر باکره است یا ثیبه؟ در صورت طلاق مهریه او نصف است یا کامل؟ آیا رعایت ایام عده بر وی لازم است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] دختری پس از عقد با پسری، فقط در اثر ملاعبه سطحی و بدون کوچکترین دخولی بصورت جذبی حامله شده و طفل بصورت سزارین متولد شده است. آیا این دختر باکره است یا ثیّبه؟ در صورت طلاق مهریه او نصف است یا کامل؟ آیا رعایت ایام عده بر وی لازم است یا خیر؟
- [سایر] لطفاً درباره تأثیر شخصیت و نهضت امام حسین(علیه السلام) در ادبیات فارسی به طور مشروح توضیح دهید.
- [سایر] مراتب شرم چیست؟
- [سایر] مراتب علم آموزی چیست؟
- پدر و جدّ پدری طفل در صورتی می توانند مال طفل را بفروشند که برای او مفسده نداشته باشد بلکه بهتر آن است که تا مصلحت نباشد نفروشند امّا وصی پدر و وصی جدّ پدری و مجتهد جامع الشرائط فقط در صورتی می توانند مال طفل را بفروشند که مصلحت طفل در آن باشد.
- برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است. و جائز نیست با حاصل شدن مقصود از مرتبه پائین، به مراتب دیگر عمل شود.
- اگر طفل یا دیوانه ای از شیعه فقیر باشد، انسان می تواند به ولیّ او زکات بدهد به قصد این که آنچه را می دهد ملک طفل یا دیوانه باشد.
- اگر به ولیّ طفل و دیوانه دسترسی ندارد می تواند خودش یا بوسیله یک نفر امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند و باید موقعی که زکات را به مصرف آنان می رساند نیّت زکات کند.
- فطره طفلی که از مادر یا دایه شیر می خورد، بر کسی است که مخارج مادر یا دایه را می دهد ولی اگر مادر یا دایه مخارج خود را از مال طفل بر می دارد فطره طفل بر کسی واجب نیست.
- نبش قبر مسلمان یعنی شکافتن قبر او اگرچه طفل یا دیوانه باشد حرام است، ولی اگر بدنش از بین رفته و خاک شده باشد اشکال ندارد.
- لازم نیست که پسر بزرگتر در حال مردن پدر یا مادر، بالغ باشد بلکه چنانچه طفل باشد بعد از بلوغ لازم است قضا کند و چنانچه قبل از بلوغ بمیرد بر فرزند بعدی واجب نیست.
- هرگاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد اگرچه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند به وسیله کسانی که در مسأله پیش گفته شد پهلوی چپ او را بشکافند و بچه را بیرون آورند و دوباره بدوزند.
- خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس کند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
- معامله با بچه نابالغ باطل است، اگر چه پدر یا جدّ آن بچه به او اجازه داده باشند که معامله کند، ولی اگر بچه ممیز باشد و چیز کم قیمتی را که معامله آن برای بچّه ها متعارف است معامله کند اشکال ندارد، و نیز اگر طفل وسیله باشد که پول را به فروشنده بدهد و جنس را به خریدار برساند، یا جنس را به خریدار بدهد و پول را به فروشنده برساند، چون واقعاً دو نفر بالغ با یکدیگر معامله کرده اند معامله صحیح است، ولی باید فروشنده و خریدار یقین داشته باشند که طفل جنس و پول را به صاحب آن می رساند.
- [آیت الله سبحانی] اگر طفل شیعه ای فقیر باشد، انسان می تواند فطره را به اذن ولیّ به مصرف او برساند، یا به واسطه دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند، یا به واسطهی دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند، یا به واسطهی دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.
- [امام خمینی] اگر طفل شیعه ای فقیر باشد، انسان می تواند فطره را به مصرف او برساند یا به واسطه دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند با رضایت ولیّ طفل، فطره را به مصرف او برساند یا به واسطه دادن به ولیّ؛ ملک طفل نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند یا به واسطه دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند، یا بهوسیله دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پدر و جد پدری طفل اگر برای طفل مفسدهای نداشته باشد، و نیز وصی پدر و وصی جد پدری اگر برای طفل مصلحت باشد، میتوانند مال طفل را بفروشند، مجتهد عادل هم با نبودن ولیّ و با رعایت مصلحت میتواند مال دیوانه یا طفل یتیم یا مال کسی را که غایب است بفروشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در مصرف زکات، طفل یا دیوانه، همچون عاقل بالغ است پس چنانچه طفل و دیوانه از مصارف زکات باشند، انسان میتواند به ولیّ آنها زکات بدهد، به قصد این که آنچه میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد، یا ولیّ آن را به مصرف طفل یا دیوانه برساند، یا با احراز رضایت ولیّ، خودش آن را به مصرف طفل یا دیوانه برساند.
- [آیت الله بهجت] پدر و جد پدری طفل، در صورتی میتوانند مال طفل را بفروشند که برای او مفسده نداشته باشد.