حرمت
حرام، در فقه اسلامی، به عملی گفته می‌شود که ترک آن از مردم خواسته شده و انجام آن مستوجب عقاب است. حرمت، از احکام پنجگانه فقهی، و به معنای ممنوعیت انجام کار حرام است.
دلایل شرعیه بر حلّیت و حرمت هنر چه می‌تواند باشد؟
دلائل مختلفی دارد که هر کدام تحت عناوین خاصّی باید بررسی گردد که در این مختصر نمی‌گنجد.
دلائل مختلفی دارد که هر کدام تحت عناوین خاصّی باید بررسی گردد که در این مختصر نمی‌گنجد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا دلایل حرمت یا حلّیت در گذر زمان دچار قبض و بسط می‌شوند، تغییر در این دلایل چگونه است؟
- آیا می‌توان هنر را رده‌بندی فقهی (حلال و حرام، مکروه و مباح) کرد؟
- آیا فقه طالب و طرفدار نوعی هنر ایدئولوژیک است؟ و آیا هنر دینی همان ایدئولوژیک است؟ ساختار و ویژگیهای آن دو چگونه است؟
- آزادی هنر و هنرمند در شریعت چگونه لحاظ می‌شود؟
- آیا تغییر معرفت دینی یک فقیه موضع فقه را نیز در قبال هنر دچار تغییر و چالش می‌کند؟ اگر چنین است آیا این بدین معنی خواهد بود که فقه داوری ثابتی درباره هنر ندارد؟
- شرعیّت هنر اطلاق بر معنا دارد یا قالب و یا هر دو؟
- موارد مصرف حقوق شرعیه را بیان فرمائید؟
- آیا موضع فقه در برابر هنر فقط محدود به داوری است یا شامل هدایت آن و در مقیاس وسیعتر مشتمل بر ارائه چهارچوبی معیّن برای هنر با جهت‌گیری دینی نیز هست؟
- نظر شما در مورد ارتباطات جمعی مانند هنر، سینما، صدا و سیما و.... چیست؟
- تطوّر زمانی و تغییر مکانی در شرعیّت هنر چه نقشی را بازی می‌کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا ماهی ها از لحاظ أَشکال در حلیت و حرمت فرق می کنند؟
- [سایر] دلایل حرام بودن سلاح هسته ای چیست؟
- [سایر] چرا دیدن فیلمهای مبتذل حرام است؟ لطفأ علاوه بر دلایل شرعی، دلایل علمی هم ذکر نمایید؟ چون از بنده دلایل علمی محکم هم خواسته اند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه از میان شکم ماهی صید شده، ماهی کوچک مرده ای مشاهده گردد، آیا محکوم به حلّیّت است یا حرمت؟
- [آیت الله نوری همدانی] خواهشمند است نظر مبارک را در مورد حلیت یا حرمت گوشت و تخم شتر مرغ اعلام فرمایید؟
- [سایر] مقام معظم رهبری چه دیدگاهی نسبت به هنر، سینما، معماری، تئاتر و... دارند؟وظایف هنرمند، اهمیت هنر، شاخص های هنر دینی از منظر ایشان؟
- [سایر] دلایل شیخ شهید فضل الله نوری برای تحریم مشروطه چه بوده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] استفاده از ضایعات گوشت یا قسمت هایی که خوردن آنها برای انسان حرام است در خوراک مرغداری اشکالی در حلیت مرغها ایجاد نمی کند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه دیوانه‌ای گوسفندی را ذبح کرد به طور شرعی، یعنی اَوداج اربعه آن را قطع کرد، آیا محکوم به حلّیّت است یا حرام است؟
- [سایر] ارتباط دین و هنر چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی را که سه مرتبه طلاق داده‌اند بر شوهرش حرام می‌شود ولی‌اگر با شرائطی که در کتاب طلاق گفته می‌شود با مرد دیگری ازدواج کند، شوهر اوّل می‌تواند دوباره او را برای خود عقد نماید.
- اگر به واسطه شیر دادن حقّ شوهر از بین نرود، زن می‌تواند بدون اجازه شوهر، بچه کس دیگر را شیر بدهد ولی جائز نیست بچه‌ای را شیر دهد که به واسطه شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود، مثلاً اگر شوهر او دختر شیر خواری را برای خود عقد کرده باشد، زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد، خودش مادر زن شوهر می‌شود وبر او حرام می‌گردد.
- اگر پدر و مادر فقیر باشند و نتوانند کاسبی کنند یا کسب مطابق شأن آنها نباشد و مراد از فقر در اینجا نتوانستن ادامه زندگی است، فرزند آنان اگر بتواند باید خرجی آنان را بدهد، اگر متکفّل نفقه آنها کسی دیگر نباشد ولو از بابت وجوه شرعیّه.
- کسی که می‌تواند بایستد اگر بترسد که به واسطه ایستادن مریض شود یا ضرری به او برسد، می‌تواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد، می‌تواند خوابیده نماز بخواند.
- اگر غیر از لباسی که از حیوان حرام گوشت تهیّه شده، لباس دیگری ندارد، چنانکه در پوشیدن لباس ناچار باشد، می‌تواند با همان لباس نماز بخواند و اگر ناچار نباشد، باید به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را بجا آورد و بنابر احتیاط واجب یک نماز دیگر هم با همان لباس بخواند.
- ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته مالک آن نمی‌شود و نمی‌تواند در آن تصرّف کند ولی اگر صاحب پول به گیرنده اذن بدهد که تصرّف در پولش بنماید اگرچه معامله او باطل باشد، قرض گیرنده می‌تواند در آن پول تصرّف بنماید.
- اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً می‌تواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- مشهور این است که اگر مرد ببیند که کسی با زن او زنا می‌کند، چنانچه نترسد که به او ضرری بزنند، می‌تواند هر دو را بکشد ولی این حکم نسبت به زن خالی از اشکال نیست و به هر حال آن زن بر او حرام نمی‌شود و اگر هر دو را کشت در مقابل کشته شدن زن نمی‌شود او را قصاص نمود.
- مرد می‌تواند دختر بچه‌ای را که سنّ او از سه سال بیشتر نیست غسل دهد، زن هم می‌تواند پسر بچه‌ای را که سه سال بیشتر ندارد غسل‌دهد.
- پدر می‌تواند به پسرش زکاْ بدهد که برای خود زن بگیرد، پسر هم می‌تواند برای آن که پدرش زن بگیرد زکاْ خود را به او بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . همکاری مردها با زن های اجنبیه و بیگانه در امور تجاری و اداری به نحوی که به تقلید از بیگانگان مرسوم شده که از محرمات، پرهیز نمی کنند و مراعات احکام شرعیه را نمی نمایند، جایز نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بنابر احتیاط باید از خوردن ماهی زنده خودداری کرد، هر چند حلیت آن بعد از گرفتن بعید نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 13 هرگاه به مسئولین آنها وکالت داده شود که عقود شرعیه را در آن رعایت کنند، مانعی ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ماهی فلس‌دار را زنده از آب بگیرند، و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد، پاک است ولی خوردن آن حرام می‌باشد؛ ولی اگر دامی در آب برای صید ماهی نصب کنند، و ماهی بعد از به‌دام افتادن، در آب بمیرد حلیت آن بعید نیست، اگر چه احوط، ترک خوردن آن است؛ و ماهی بی‌فلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] در هر طرفی که یقین یا حجت شرعیه دارد اب نیست در ان طرف جستجو لازم نیست
- [آیت الله وحید خراسانی] اول ماه به تلگراف ثابت نمی شود مگر انسان بداند که تلگراف بر اساس حجت شرعیه بوده است
- [آیت الله اردبیلی] اگر شک داشته باشد لباسی از حیوان حلال گوشت است یا از حیوان حرام گوشت، می‌تواند با آن نماز بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر به واسطه عذرهای عمومی مانند ابر یا غبار یا عذرهای شخصی مانند نابینایی و یا بودن در زندان نتواند اول وقت به داخل شدن وقت یقین یا حجت شرعیه ای پیدا کند باید نماز را تاخیر بیندازد تا یقین یا حجت شرعیه ای پیدا کند که وقت داخل شده است
- [آیت الله مظاهری] در امر به معروف و نهی از منکر بیان مسئله شرعیه کفایت می‌کند و لازم نیست به صورت امر و نهی باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی بخواهد وجوهات شرعیّه¬ی خود را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد در صورتی جایز است که مرجع تقلیدش اجازه دهد.