آیا امام زمان (عج) همسر و فرزند دارند؟

در مورد زن و فرزند امام مهدی(ع) سه احتمال وجود دارد:

أ) حضرت ازدواج نکرده است. لازمه این احتمال آن است که امام(ع) یکی از سنت‌های مهم اسلامی را ترک کرده باشد، که با شأن امام سازگار نیست. امّا از سوی دیگر چون غیبت از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ به ناچار امام از سنت چشم پوشی می کند، که اشکالی ندارد. برای حفظ مصلحت بالاتر، از مصلحت پایین‌تر چشم پوشی می گردد.

ب) حضرت ازدواج نموده امّا فرزندی ندارد. نداشتن فرزند به سبب غیبت است. پذیرش این فرض، سؤالی را با خود می آورد که آیا همسرش هم از عمر طولانی بهره‌مند است یا این که مدّتی با حضرت زندگی کرده و بعد از دنیا رفته است؟ در این صورت حضرت به سنت ازدواج عمل کرده و بعد بدون زن و فرزند زندگیش را ادامه می دهد.

ج) حضرت زن و فرزند دارد. با پذیرش این فرض، این سؤالات مطرح است: آیا آنان نیز عمری طولانی دارند؟ فرزندان حضرت نیز فرزندانی دارند؟ اگر دارند، این همه اولاد، در پی اصل خویش می افتند و همین کنجکاوی، مسئله را به جایی می رساند که با فلسفه غیبت منافات دارد.

با توجه به مطالب مذکور، نمی ‌توان یکی از این سه احتمال را قاطعانه پذیرفت و این به مقتضای خرد ورزی است که در جایی که دلیل کافی برای اثبات یا انکار چیزی وجود ندارد، از ابراز حکم قطعی خودداری گردد.

از روایات نیز مطلب مسلمی به دست نمی آید. ظاهر بعضی روایات وجود اهل و عیال را برای حضرت اثبات می کند و روایات دیگری نیز خلاف مطلب را اثبات می کنند. برخی روایات  دلیل بروجود فرزند برای حضرت مهدی هستند الا یک روایت که منافی و معارض با این روایات است و آن روایت این است، هر امامی باید فرزند داشده باشد به جز حضرت مهدی که فرزند ندارد، ولی علماء و برزگان شیعه مانند مرحوم محدث نوری و شیخ طوسی و میر محمد میر لوحی معاصر علامه مجلسی این تنافی را رفع کردند، بدین بیان که امام زمان مانند سایر ائمه پسر امام ندارد، نه آنکه اصلا پسر ندارد و بنابراین از مجموع احادیث استفاده می شود که، برای حضرت مهدی فرزندان بسیاری هست که همه از اولیاء و صلحاء شرفا هستند ولی سمت امامت ندارند، چرا که امام منحصر در دوازده نفر است.


1- مفضل بن عمر گوید: از امام باقر(ع) شنیدم که در مورد امام مهدی(عج) فرمود: (صاحب الزمان را دو غیبت است. یکی از آن دو به اندازه‌ای طولانی شود که برخی گویند: حضرت از دنیا رفته و برخی گویند کشته شده است اما کسی جز آنانی که امور حضرت را پی‌گیری می کنند، از مکان و فرزندان وی آگاه نیستند).[1]

2- از امام صادق(ع) آمده است: (گویا می بینم حضرت مهدی(عج) با اهل و عیالش در مسجد سهله است).[2]

3- از امام هشتم(ع) در دعایی نقل شده است: (اللّهم اعطه فی نفسه و أهله و ولده و ذریته و جمیع رعیته ما تقرّ به عینه و تسرّ به نفسه؛[3] خدایا، مایه چشم روشنی و خوشحالی امام زمان(عج) را در او و خانواده و فرزندان و ذریه و تمام پیروانش فراهم فرما!).

4- نیز از آن حضرت در مورد امام زمان(عج) این دعا نقل شده است: (اللهم صل علی ولاة عهده و الائمة من ولده؛[4] خدایا، بر والیان و فرزندان وی که امامند، درود فرست!).

در برخی احادیث مشکل سندی و در برخی دیگر مشکل دلالت وجود دارد. و همچنین  روایاتی وجود دارد که با صراحت وجود فرزند را برای حضرت نفی می کند.[5]

منابع جهت مطالعه بیشتر :

سیمای آفتاب، دکتر حبیب الله مظاهری.

تجسم امید و نجات، عزیز الله حیدری.

سیمای مصلح جهان، مراد فیضی.

ارتباط معنوی با حضرت مهدی(عج )، حسین گنجی.



[1]. شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص 162.
[2]. مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 317.
[3]. سید ابن طاووس، جمال الاسبوع، ص 510.
[4]. سید ابن طاووس، جمال الاسبوع، ص 510.
[5]. مسعودی، اثبات الوصیه، ص 221.