قرآن کریم، کلام الهی است که معجزه جاویدان پیامبر اسلامصلی الله علیه وآله بوده و اعجاز آن دارای ابعاد مختلف است؛ از جمله: فصاحت، بلاغت، محتوا و قوانین عالی، مطالب علمی اعجازآمیز و... که مقصود از اعجاز علمی، مطالبی از قرآن است که به علوم بشری اشاره دارد. به طوری که قبل از اسلام کسی از این مطالب آگاه نبوده؛ بلکه مدتها بعد از نزول قرآن، آن مطالب علمی کشف شده است. وجود این گونه مطالب در قرآن، نوعی اخبار غیبی و سرّ گویی قرآن و معجزه است. مثل اشارات قرآن به نیروی جاذبهرعد (13)، آیه 2 ؛ لقمان (31)، آیه 10.؛ مراحل خلقت انسانحج (22)، آیه 5 ؛ مؤمنون (23)، آیه 12.؛ لقاح ابرها و گیاهانحجر (15)، آیه 22. و زوجیت عام موجوداتذاریات (51)، آیه 49.. تفسیر علمی در قرآن کریم بیش از هزار آیه به کیهانشناسی، زیستشناسی، زمینشناسی، علوم پزشکی و... اشاره دارد که برای فهم و تفسیر آنها نیازمند علوم تجربی هستیم. البته در این مورد سه شیوه وجود دارد: الف. استخراج علوم از قرآن؛ ب. تحمیل نظریههای اثبات نشده علمی بر قرآن؛ ج. استخدام علوم در فهم قرآن. شیوه اول و دوم غلط و موجب تفسیر به رأی میشود و شیوه سوم صحیح است و موجب فهم بهتر قرآن میگردد. در مواردی تفسیر علمی قرآن جایز است که: 1. ظاهر آیه شریفه قرآن بر مطلب علمی دلالت داشته باشد. 2. مطلب علمی، قطعی باشد (یعنی نظریههای اثبات نشده علمی نباشد). اقسام مطالب علمی قرآن آیاتی که در قرآن به مسائل علمی اشاره دارد، سه دسته است: 1. آیاتی که اعجاز علمی قرآن را اثبات میکند (مثل مواردی که بیان شد). 2. آیاتی که به صورت شگفتانگیزی به مطالب علمی اشاره دارد؛ ولی قبل از اسلام به صورت پراکنده و دیدگاههای ضعیف در جهان مطرح بوده است (مثل اشاره قرآن به حرکت زمین). 3. آیاتی که فقط اشارات علمی در بر دارد؛ ولی اعجاز یا شگفتی علمی به شمار نمیآید (مثل: دعوت قرآن به تفکر در مورد شتر و کوهها و...).جهت آگاهی بیشتر در این زمینه: (قرآن شناسی، صالح قنادی با همکاری جمعی از محققان، کد: 21/500005)
قرآن کریم، کلام الهی است که معجزه جاویدان پیامبر اسلامصلی الله علیه وآله بوده و اعجاز آن دارای ابعاد مختلف است؛ از جمله: فصاحت، بلاغت، محتوا و قوانین عالی، مطالب علمی اعجازآمیز و... که مقصود از اعجاز علمی، مطالبی از قرآن است که به علوم بشری اشاره دارد. به طوری که قبل از اسلام کسی از این مطالب آگاه نبوده؛ بلکه مدتها بعد از نزول قرآن، آن مطالب علمی کشف شده است. وجود این گونه مطالب در قرآن، نوعی اخبار غیبی و سرّ گویی قرآن و معجزه است. مثل اشارات قرآن به نیروی جاذبهرعد (13)، آیه 2 ؛ لقمان (31)، آیه 10.؛ مراحل خلقت انسانحج (22)، آیه 5 ؛ مؤمنون (23)، آیه 12.؛ لقاح ابرها و گیاهانحجر (15)، آیه 22. و زوجیت عام موجوداتذاریات (51)، آیه 49..
تفسیر علمی
در قرآن کریم بیش از هزار آیه به کیهانشناسی، زیستشناسی، زمینشناسی، علوم پزشکی و... اشاره دارد که برای فهم و تفسیر آنها نیازمند علوم تجربی هستیم. البته در این مورد سه شیوه وجود دارد:
الف. استخراج علوم از قرآن؛
ب. تحمیل نظریههای اثبات نشده علمی بر قرآن؛
ج. استخدام علوم در فهم قرآن.
شیوه اول و دوم غلط و موجب تفسیر به رأی میشود و شیوه سوم صحیح است و موجب فهم بهتر قرآن میگردد.
در مواردی تفسیر علمی قرآن جایز است که:
1. ظاهر آیه شریفه قرآن بر مطلب علمی دلالت داشته باشد.
2. مطلب علمی، قطعی باشد (یعنی نظریههای اثبات نشده علمی نباشد).
اقسام مطالب علمی قرآن
آیاتی که در قرآن به مسائل علمی اشاره دارد، سه دسته است:
1. آیاتی که اعجاز علمی قرآن را اثبات میکند (مثل مواردی که بیان شد).
2. آیاتی که به صورت شگفتانگیزی به مطالب علمی اشاره دارد؛ ولی قبل از اسلام به صورت پراکنده و دیدگاههای ضعیف در جهان مطرح بوده است (مثل اشاره قرآن به حرکت زمین).
3. آیاتی که فقط اشارات علمی در بر دارد؛ ولی اعجاز یا شگفتی علمی به شمار نمیآید (مثل: دعوت قرآن به تفکر در مورد شتر و کوهها و...).جهت آگاهی بیشتر در این زمینه: (قرآن شناسی، صالح قنادی با همکاری جمعی از محققان، کد: 21/500005)
- [سایر] آیا از دیدگاه قرآن اهمیت علم منحصر به علوم دینی است؟ یا مطلق علم؟
- [سایر] دیدگاه قرآن در رابطه با چگونگی و مراحل آفرینش جنینی انسان چیست و چه نسبتی با علوم جدید دارد؟
- [سایر] دیدگاه اسلام درباره علوم تجربی چیست؟
- [سایر] علوم لازم تفسیر قرآن چیست؟
- [سایر] آیا از دیدگاه روایات اسلامی اهمیت علم منحصر به علوم دینی است؟ یا مطلق علم؟
- [سایر] آیا قرآن یک کتاب علوم طبیعی است؟
- [سایر] ایا تمامی علوم در قرآن وجود دارد؟
- [سایر] همه علوم در قران.... آری یا نه ؟
- [سایر] آیا تمام علوم در قرآن وجود دارد؟
- [سایر] آیا علوم طبیعی در قرآن آمده است؟
- [آیت الله اردبیلی] برگزاری مسابقاتی که در بالا بردن شئون دینی، علمی، ادبی، هنری یا فنّی جامعه مؤثّرند، مانند مسابقات حفظ قرآن و احکام، علوم ریاضی و مقاله نویسی، بدون شرط بندی دو طرف جایز و پسندیده است و اگر فرد سوم یا مؤسّسه و یا دولت برگزار کننده، به برندگان، جوایز نقدی یا غیر نقدی اعطا کند، اشکال ندارد و برنده مالک میشود.
- [آیت الله مظاهری] هیچکدام از علوم غریبه حجّیت ندارد و چیزی بهواسطه آن اثبات نمیشود، گرچه بهواسطه آنها یقین حاصل شود، زیرا یقینی حجّت است که از راه متعارف پیدا شود.
- [آیت الله اردبیلی] یادگرفتن و یاددادن علوم و صنایعی که مورد نیاز مردم است و موجب عظمت و قدرت مسلمانان در برابر کفّار میباشد، بر همه افراد واجب کفایی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . یاد گرفتن و یاددادن علوم و صنایعی که مورد احتیاج عموم است و هم چنین علوم و صنایعی که سبب قوت و شوکت جامعه مسلمین، و برتری قوای دفاعی آنها بر کفار می شود، بر همه واجب مؤکد است به وجوب کفایی و باید مسلمانان بنحوی قوی شوند که قطع طمع کفار را از بلاد و نوامیس و اعراض و اموال و معادن و ثروت خود بنمایند.
- [آیت الله مظاهری] تعلیم و تحصیل و به کارگیری رمل و اسطرلاب و علم طلسم و احضار ارواح و اجنّه و فرشته و خواب مغناطیسی و شعبده و کلّیه علوم غریبه حرام است، گرچه برای تفحّص و تجسّس نباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دانش آموزان و دانشجوها در هر رشته ای از علوم مباحه اگر غرضشان از تحصیل، خدمت به جامعه و ازدیاد عظمت اسلام و رفع حاجت مسلمانان از بیگانگان باشد، اجر و ثواب بسیار دارند.
- [آیت الله مظاهری] دادن قرآن به کافر مانعی ندارد مگر آنکه بیاحترامی به قرآن یا اسلام باشد.
- [آیت الله بروجردی] دادن قرآن به کافر حرام و گرفتن قرآن از او واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] باید از دادن قرآن به کافر خودداری کنند، و اگر قرآن در دست اوست در صورت امکان از او بگیرند ولی چنانچه مقصود از دادن قرآن و یا داشتن قرآن تحقیق و مطالعه در دین باشد و نیز انسان بداند که کافری که محکوم به نجاست است با دست تر قرآن را لمس نمی کند اشکالی ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جلد قرآن نجس شود در صورتی که بیاحترامی به قرآن باشد، باید آن را آب بکشند.