پاسخ: قرآن در باره ی آفرینش همسر آدم، فقط یک بار به این نحو سخن گفته است: (یاأَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْس وَاحِدَة وَ خَلَقَ مِنْهَا زَوجَهَا وَ بَثَّ مِنْهُمَا رِجالاً کَثِیراً و نِساءً...).([1]) (ای مردم از مخالفت با پروردگارتان بپرهیزید; خدایی که شمار را از یک فرد آفرید و همسر او را نیز از جنس او آفرید و از آن دو، مردان و زنان فراوانی را (در روی زمین) پخش کرد). در این آیه لفظ (من) در جمله ی (خَلَقَ مِنْهَا) برای بیان جنس است; یعنی همسر آدم را نیز از جنس او آفریدیم و شجره ی تمام انسانهای روی زمین به یک مرد و زن می رسند که آن دو نیز متماثل بوده و از خاک آفریده شده اند. با توجه به عطف همسر آدم به او، کیفیت آفرینش و مراحل آن نیز مانند آدم خواهد بود. هدف آیه مبارزه با تبعیضهاست; زیرا تمام افراد انسان زاده ی یک مرد و زن متماثل می باشند و برخی را بر برخی دیگر امتیازی نیست. گاهی لفظ یاد شده به معنای تبعیض و جزئیت گرفته اند و آن را چنین تفسیر کرده اند که: همسر آدم از جزیی از اجزای آدم آفریده شده است و برخی از روایات غیر معتبر را که می گوید: خدا حوا را از دنده ی آدم آفرید، بر این مطلب گواه گرفته اند. اما این معنی و تفسیردوم از دو نظر بی پایه است: 1. در آیاتی که پیرامون آفرینش همسران مطلق انسانها سخن گفته شده، نظیر این جمله به کار رفته چنانکه می فرماید: (وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا)([2]). ([3]) (از نشانه های اوست که از نوع شما، همسرانی آفریده که با تمایل به آنها آرامش پیدا کنید. بنابر این کیفیت آفرینش همسران ما و همسر آدم یکسان بوده و تفاوتی میان آن دو نیست). 2. آفرینش همسر آدم از دنده های او، در تورات آمده([4]) و این نوع روایات ساخته و پرداخته ی علمای یهود است که وارد احادیث اسلامی گردیده است و در پاره ای از روایات ما، چنین آفرینشی به شدت تکذیب شده است([5]).([6]) ----------------------------------------------------------- [1] . نساء/1. [2] . روم/2. [3] . ر.ک: سوره ی نحل/72، شوری/11، ذاریات/49. [4] . تورات سفر تکوین، فصل دوم جمله ی 21، چاپ لندن، فاضل خانی به تاریخ 1856 برابر با 1272 ه. ق. [5] . تفسیر عیاشی، ج1، ص 216، حدیث7. [6] . منشور جاوید، ج11، ص 109 110. (نقل از : tohid.ir )
کیفیت آفرینش حوّا چگونه بوده است؟
پاسخ: قرآن در باره ی آفرینش همسر آدم، فقط یک بار به این نحو سخن گفته است:
(یاأَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْس وَاحِدَة وَ خَلَقَ مِنْهَا زَوجَهَا وَ بَثَّ مِنْهُمَا رِجالاً کَثِیراً و نِساءً...).([1])
(ای مردم از مخالفت با پروردگارتان بپرهیزید; خدایی که شمار را از یک فرد آفرید و همسر او را نیز از جنس او آفرید و از آن دو، مردان و زنان فراوانی را (در روی زمین) پخش کرد).
در این آیه لفظ (من) در جمله ی (خَلَقَ مِنْهَا) برای بیان جنس است; یعنی همسر آدم را نیز از جنس او آفریدیم و شجره ی تمام انسانهای روی زمین به یک مرد و زن می رسند که آن دو نیز متماثل بوده و از خاک آفریده شده اند. با توجه به عطف همسر آدم به او، کیفیت آفرینش و مراحل آن نیز مانند آدم خواهد بود. هدف آیه مبارزه با تبعیضهاست; زیرا تمام افراد انسان زاده ی یک مرد و زن متماثل می باشند و برخی را بر برخی دیگر امتیازی نیست.
گاهی لفظ یاد شده به معنای تبعیض و جزئیت گرفته اند و آن را چنین تفسیر کرده اند که: همسر آدم از جزیی از اجزای آدم آفریده شده است و برخی از روایات غیر معتبر را که می گوید: خدا حوا را از دنده ی آدم آفرید، بر این مطلب گواه گرفته اند.
اما این معنی و تفسیردوم از دو نظر بی پایه است:
1. در آیاتی که پیرامون آفرینش همسران مطلق انسانها سخن گفته شده، نظیر این جمله به کار رفته چنانکه می فرماید:
(وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا)([2]). ([3])
(از نشانه های اوست که از نوع شما، همسرانی آفریده که با تمایل به آنها آرامش پیدا کنید. بنابر این کیفیت آفرینش همسران ما و همسر آدم یکسان بوده و تفاوتی میان آن دو نیست).
2. آفرینش همسر آدم از دنده های او، در تورات آمده([4]) و این نوع روایات ساخته و پرداخته ی علمای یهود است که وارد احادیث اسلامی گردیده است و در پاره ای از روایات ما، چنین آفرینشی به شدت تکذیب شده است([5]).([6])
-----------------------------------------------------------
[1] . نساء/1.
[2] . روم/2.
[3] . ر.ک: سوره ی نحل/72، شوری/11، ذاریات/49.
[4] . تورات سفر تکوین، فصل دوم جمله ی 21، چاپ لندن، فاضل خانی به تاریخ 1856 برابر با 1272 ه. ق.
[5] . تفسیر عیاشی، ج1، ص 216، حدیث7.
[6] . منشور جاوید، ج11، ص 109 110.
(نقل از : tohid.ir )
- [سایر] با قدیم دانستن عالم آفرینش، آیا لازم نمی آید که به دوره های انسانی بی شماری قبل از دوره خودمان که از حضرت آدم(ع) و حوا شروع می شود، قائل شویم؟
- [سایر] خلقت حضرت حوّا چگونه بود؛ آیا شیطان نخست حوّا را فریب داد؟
- [سایر] خداوند در قرآن می فرماید آدم و حوا با خوردن میوه ممنوعه، عورتشان بر آنها آشکار شد. حال آیا خداوند آدم و حوا را جاهل آفریده بود و آدم و حوا با خوردن میوه ممنوعه آگاه به معایب خود شدند؟
- [سایر] آدم و حوا چند فرزند داشتند؟
- [سایر] چرا اول آدم سپس حوا آفریده شد؟
- [سایر] خلقت حضرت حوا(ع) چگونه بوده است؟
- [سایر] حضرت آدم و حوّا چند وقت در بهشت بودند؟
- [سایر] ویژگیهای حضرت آدم و حوا چه بوده است؟
- [سایر] آیا انسان های امروز، همه فرزندان آدم و حوا هستند؟
- [سایر] چگونگی خلقت حضرت حوا و ازدواج آنها را بیان کنید؟
- [آیت الله جوادی آملی] .لازم نیست سهم سادات را به صورت مساوی میان سادات یتیم، مسکین و در سفرمانده آنان تقسیم کرد , بلکه اختیار کیفیّت توزیع آن , با فقیه جامع الشرایط است.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است نماز آیات به جماعت بجا آورده شود و کیفیّت جماعت آن مانند نمازهای واجب شبانهروزی است که به جماعت خوانده میشوند.
- [آیت الله علوی گرگانی] فرشی را که برای حسینیّه وقف کردهاند، نمیشود برای نماز به مسجد ببرند، اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیّه باشد مگر آن که کیفیّت وقف بگونهای باشد که شامل آن بشود.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده ، باید یا مجتهد باشد یا مسائل نماز راروی تقلید صحیح بداند واگر عالم به کیفیت احتیاط باشد و احتیاط کند اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد بخواهد زن خود را که به واسطه مرضی که حیض نمی بیند یا در آفرینش چنین است طلاق دهد، باید از وقتی که با او نزدیکی کرده تا سه ماه از نزدیکی با او خودداری نماید و بعد او را طلاق دهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که بول او قطره قطره میریزد و به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نمیکند، میتواند با همین حالت نماز بخواند و خروج بول با این کیفیت وضوی او را باطل نمیکند، بلکه وضو به سبب حدث به نحو متعارف؛ همچون خوابیدن یا بول یا غائط کردن مثل سایر مردم و … باطل میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مالک شرط کرده که تجارت به گونه خاص و به کیفیّتی مخصوص انجام شود، عامل باید رعایت کند امّا در صورتی که شرط و کیفیت خاصی مطرح نشده است عامل باید بطور متعارف و معمول تجارت کند و چنانچه معامله نسیه هم متعارف باشد و قرارداد از آن منصرف نباشد می تواند به صورت نسیه نیز معامله کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر غیر از گل چیزی ندارد که در نماز خود را بپوشاند گل ساتر نیست و می تواند برهنه نماز بخواند. ولی احتیاط مستحب جمع است یعنی یک بار به کیفیت برهنه نماز بخواند و یک بار با گل عورتین را بپوشاند و نماز بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز جمعه دو رکعت است و کیفیت آن مانند نماز صبح است. و مستحب است که حمد و سوره با صدای بلند خوانده شود و در رکعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم، سوره منافقین را قرائت نمایند.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه کسی برای انجام دادن کار معیّن اجیر شود و بر خلاف آن عمل کند, مانند آنکه رنگرز برخلاف رنگ تعهّدشده رنگآمیزی کند; یا خیّاط برخلاف کیفیّت دوخت قراردادشده بدوزد, نه اجاره بهای تعیین شده را میتواند طلب کند; نه اُجرت مثل را. 1392.12.12 جوادی آملی