فشار برزخی که در اصل از انس انسان به دنیا و عدم انس او به نظام جدید و مبهم بودن آینده سرچشمه می‌گیرد، احیاناً با بعضی از علل و عوامل تشدید می‌شود . از آنجا که نظام برزخی و احکام و آثار آن، برای ما ناشناخته است ؛ طبعاً ما با درک قاصر خود، نمی‌توانیم دریابیم که کدام انحراف و عمل، در تشدید عذاب و گرفتاری نقش دارد .
تنها، کلام الهی و سخنان معصومان‌علیهم السلام‌است که با برخورداری از دانش و احاطه خاص بر حقایق، راهگشای آشنایی ما به این عوامل است . البته به یک نظر، همه انحرافات و آلودگی‌های فکری، عقیدتی، اخلاقی و عملی - که شرعاً از آنها نهی شده می‌تواند در فشارهای برزخی مؤثر باشد ؛ ولی در عین حال بعضی از آلودگی‌های خاص، نقش به سزایی در فشار اول قبر و فشار برزخی دارد ؛ همچون: تندخویی نسبت به خانواده خود، سخن‌چینی، بحارالانوار، ج 6، ص 222، ح 21 . غیبت و... همان، ص 245، ح 72 . .
همان طور که برخی از معاصی، موجب تشدید فشار اول برزخ می‌شود، بعضی از اعمال نیز موجب کم شدن و یا برطرف شدن این فشارها و وحشت‌ها می‌شود . اعمالی چون به جا آوردن رکوعی تام و کامل در نماز، بحارالانوار، ص 244، ح 71 . مداومت بر خواندن سوره (زخرف)، قرائت سوره (نساء) در هر جمعه، شیخ عباس قمی، سفینة البحار، ج 2، ص 397 . به‌جا آوردن نماز شب، همان، ص 397 . خواندن سوره (تکاثر) هنگام خواب، میرزا حسین نوری طبرسی، مستدرک الوسائل، ج 1، ص 340، باب 11 . گذاشتن دو چوبِ تر با میت، بحارالانوار، ج 6، ص 215 روایت 3 و 4. روزه گرفتن چهار روز از ماه رجب و دوازده روز از شعبان اقبال الاعمال، ص 651، به نقل از شیخ عباس قمی، منازل الآخرة، ص 30 . و... نمونه‌هایی است که در روایات باعث کم شدن فشار یا نجات یافتن از فشار قبر شمرده شده است ر .ک: معاد یا بازگشت به سوی خدا، ج 1، صص 277-282 . .
