چرا ضمیر جمع برای خدا به کار رفته است؟

برخی معتقدند گاهی اوقات از یک نفر تعبیر جمع آورده می‌شود به جهت بزرگی و والا بودن جایگاه گوینده، (تبیان، ج 3، ص 562). برخی نیز به این نکته اشاره کرده‌اند، از آنجا که ذات خداوند متعال منزه از مباشرت در انجام کارهاست به همین جهت تمامی افعال خداوند توسط واسطه‌های در فیض مانند ملائکه انجام می‌شود. به همین جهت مواردی که جمع آورده می‌شود مجموع ذات خداوند که سبب اصلی است و واسطه‌های در انجام آن کار در نظر گرفته شده مثلاً در نزول قرآن واسطه‌ها و عواملی که در نزول قرآن از عالم بالا بر قلب پیامبر(ص) همچون جبرئیل ملک حامل وحی دخیل هستند در نظر گرفته می‌شود و گفته می‌شود ما قرآن را نازل کردیم و یا در مواردی که مثلاً خداوند فرموده و ما ظلمونا ولکن کانوا انفسهم یظلمون؛ آنان به ما ظلم نکردند بلکه به خودشان ظلم کردند (بقره، آیه57). از آنجا که ظلم به اولیای خداوند ظلم به خداوند است خداوند اولیاء خودش را در نظر گرفته و به همین جهت جمع آورده. در کتاب اصول کافی در مورد آیه فلماء اسفونا انتقمنا منهم؛ هنگامی که ما را به خشم آوردند از آنها انتقام گرفتیم (زخرف، آیه 55). از امام صادق(ع) روایت کرده است که: خداوند عزوجل به مانند ما به خشم نمی‌آید ولکن برای خودش اولیای آفریده است که آنها به خشم می‌آیند یا خشنود می‌شوند پس خشم و خشنودی آنان را خشم و خشنودی خودش دانسته و به خودش نسبت داده است. در مورد آیه (و ماظلمونا) نیز روایاتی نزدیک به همین مضمون وارد شده است، (کافی، ج 1، ص 144 - برهان، ج 4، ص 150 و ج 1، ص 102).

(لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100109538)