برای چه قرآن می فرماید که قانون این جهان قابل تغییر نیست آیا خداوند قادر به تغییر آن نیست؟ خداوند نفرمود قانون این جهان قابل تغییر نیست بلکه فرمود قوانین خدا قابل تغییر نیستند. ( سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدیلا این سنّت خداوند در اقوام پیشین است، و برای سنّت الهی هیچ گونه تغییر نخواهی یافت)(الأحزاب:62) ( سُنَّةَ اللَّهِ الَّتی قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدیلاً این سنّت الهی است که در گذشته نیز بوده است؛ و هرگز برای سنّت الهی تغییر و تبدیلی نخواهی یافت) (الفتح:23) ( فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدیلاً وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْویلا هرگز برای سنّت خدا تبدیل نخواهی یافت، و هرگز برای سنّت الهی تغییری نمییابی ) ( فاطر:43) ( سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْویلاً این سنت(ما در مورد) پیامبرانی است که پیش از تو فرستادیم؛ و هرگز برای سنت ما تغییر و دگرگونی نخواهی یافت) (الإسراء:77) ملاحظه می فرمایید که خداوند متعال هیچ جا سخن از تغییرناپذیر قوانین جهان به میان نیاورده بلکه از تغییرناپذیری سنّت و قانون الهی خبر داده است ؛ که از جمله قوانین ثابت او این است که هر گونه اراده نماید امور عالم را دگرگون می کند. لذا فرمود: ( یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتاب خداوند هر چه را بخواهد محو، و هر چه را بخواهد اثبات میکند؛ و امّ الکتاب نزد اوست)(الرعد:39) و فرمود: ( وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ یُنْفِقُ کَیْفَ یَشاءُ وَ لَیَزیدَنَّ کَثیراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ طُغْیاناً وَ کُفْراً وَ أَلْقَیْنا بَیْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ کُلَّما أَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدینَ و یهود گفتند: ( دست خدا بسته است.) دستهایشان بسته باد! و بخاطر این سخن، از رحمت(الهی) دور شوند! بلکه هر دو دست(قدرت) او، گشاده است؛ هر گونه بخواهد، میبخشد! ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و کفر بسیاری از آنها میافزاید. و ما در میان آنها تا روز قیامت عداوت و دشمنی افکندیم. هر زمان آتش جنگی افروختند، خداوند آن را خاموش ساخت؛ و برای فساد در زمین، تلاش میکنند؛ و خداوند، مفسدان را دوست ندارد) (المائدة:64) پس سنّت الهی همواره ثابت است ؛ چرا که او معاذ الله جاهل نیست تا کاری را در پیش گیرد و سپس پشیمان گردد ؛ و آن را دگرگون نماید. امّا باید دانست که از جمله قوانین ثابت خدا یکی نیز همین است که کارهای او قابل پیش بینی صد در صدی نیست. پس چه بسا ما خیال کنیم که طبق قوانین طبیعت فلان اتّفاق خواهد افتاد امّا با کمال شگفتی می بینیم که آن اتّفاق نیفتاد. مثلاً از راههای علمی پیش بینی می کنیم که فلان روز باران خواهد آمد امّا نمی آید. لذا می گوییم خدا مانع از اتّفاقی حتمی شد. در چنین مواردی باید دانست که خداوند در حقیقت از ابتدا نیز نمی خواست آن اتّفاق بیفتد بلکه این ما هستیم که به خاطر عدم علم به تمام شرائط یکپدیده ، خیال می کنیم آن اتّفاق باید می افتاد ولی نیفتاد. لذا چنین نیست که خدا اراده ی خود را دگرگون کرده باشد. برای خدا و اراده ی او دگرگونی معنی ندارد. چرا که دگرگونی علامت مخلوقیّت و بلکه علامت مادّیّت است.
برای چه قرآن می فرماید که قانون این جهان قابل تغییر نیست آیا خداوند قادر به تغییر آن نیست؟
برای چه قرآن می فرماید که قانون این جهان قابل تغییر نیست آیا خداوند قادر به تغییر آن نیست؟
خداوند نفرمود قانون این جهان قابل تغییر نیست بلکه فرمود قوانین خدا قابل تغییر نیستند.
( سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدیلا این سنّت خداوند در اقوام پیشین است، و برای سنّت الهی هیچ گونه تغییر نخواهی یافت)(الأحزاب:62)
( سُنَّةَ اللَّهِ الَّتی قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلُ وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدیلاً این سنّت الهی است که در گذشته نیز بوده است؛ و هرگز برای سنّت الهی تغییر و تبدیلی نخواهی یافت) (الفتح:23)
( فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدیلاً وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْویلا هرگز برای سنّت خدا تبدیل نخواهی یافت، و هرگز برای سنّت الهی تغییری نمییابی ) ( فاطر:43)
( سُنَّةَ مَنْ قَدْ أَرْسَلْنا قَبْلَکَ مِنْ رُسُلِنا وَ لا تَجِدُ لِسُنَّتِنا تَحْویلاً این سنت(ما در مورد) پیامبرانی است که پیش از تو فرستادیم؛ و هرگز برای سنت ما تغییر و دگرگونی نخواهی یافت) (الإسراء:77)
ملاحظه می فرمایید که خداوند متعال هیچ جا سخن از تغییرناپذیر قوانین جهان به میان نیاورده بلکه از تغییرناپذیری سنّت و قانون الهی خبر داده است ؛ که از جمله قوانین ثابت او این است که هر گونه اراده نماید امور عالم را دگرگون می کند. لذا فرمود: ( یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتاب خداوند هر چه را بخواهد محو، و هر چه را بخواهد اثبات میکند؛ و امّ الکتاب نزد اوست)(الرعد:39) و فرمود: ( وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ یُنْفِقُ کَیْفَ یَشاءُ وَ لَیَزیدَنَّ کَثیراً مِنْهُمْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ طُغْیاناً وَ کُفْراً وَ أَلْقَیْنا بَیْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلی یَوْمِ الْقِیامَةِ کُلَّما أَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الْمُفْسِدینَ و یهود گفتند: ( دست خدا بسته است.) دستهایشان بسته باد! و بخاطر این سخن، از رحمت(الهی) دور شوند! بلکه هر دو دست(قدرت) او، گشاده است؛ هر گونه بخواهد، میبخشد! ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و کفر بسیاری از آنها میافزاید. و ما در میان آنها تا روز قیامت عداوت و دشمنی افکندیم. هر زمان آتش جنگی افروختند، خداوند آن را خاموش ساخت؛ و برای فساد در زمین، تلاش میکنند؛ و خداوند، مفسدان را دوست ندارد) (المائدة:64)
پس سنّت الهی همواره ثابت است ؛ چرا که او معاذ الله جاهل نیست تا کاری را در پیش گیرد و سپس پشیمان گردد ؛ و آن را دگرگون نماید. امّا باید دانست که از جمله قوانین ثابت خدا یکی نیز همین است که کارهای او قابل پیش بینی صد در صدی نیست. پس چه بسا ما خیال کنیم که طبق قوانین طبیعت فلان اتّفاق خواهد افتاد امّا با کمال شگفتی می بینیم که آن اتّفاق نیفتاد. مثلاً از راههای علمی پیش بینی می کنیم که فلان روز باران خواهد آمد امّا نمی آید. لذا می گوییم خدا مانع از اتّفاقی حتمی شد. در چنین مواردی باید دانست که خداوند در حقیقت از ابتدا نیز نمی خواست آن اتّفاق بیفتد بلکه این ما هستیم که به خاطر عدم علم به تمام شرائط یکپدیده ، خیال می کنیم آن اتّفاق باید می افتاد ولی نیفتاد. لذا چنین نیست که خدا اراده ی خود را دگرگون کرده باشد. برای خدا و اراده ی او دگرگونی معنی ندارد. چرا که دگرگونی علامت مخلوقیّت و بلکه علامت مادّیّت است.
- [سایر] اینکه خداوند می فرماید جهان را برای تو و تو را برای خودم آفریدم یعنی چه مگر خداوند به ما نیاز داشت که چنین سخنی می گوید؟
- [سایر] در سوره اسرا آیه 45 می فرماید: " تمام موجودات جهان خدا را تسبیح می گویند. نحوة تسبیح موجودات چگونه است؟
- [سایر] چرا این همه خدا در قرآن می فرماید از من بترسید، خدا که خیلی مهربان است چرا باید بترسیم؟
- [سایر] طبق جهان بینی قرآن آیا ملاقات با خدا مختص صالحان است؟
- [سایر] اگر پیامبران معصومند چرا خدا در قرآن می فرماید که حضرت آدم علیه السلام نافرمانی خدا کرد و از درخت ممنوعه خورد و از بهشت بیرون رانده شد؟
- [سایر] آیا انسان قادر به تغییر تمام تقدیرات الهی هست؟
- [سایر] آیا انسان قادر به تغییر تمام تقدیرات الهی هست؟
- [سایر] آیا دعا قادر به تغییر سرنوشت انسان است؟
- [سایر] پیامبراکرم چگونه میفهمید که موجود غایب الهامکننده به او یا گوینده قرآن (خدا) و...، آفریدگار جهان است؟
- [آیت الله سیستانی] خداوند در قرآن در جزء 26 سوره الاحقاف آیه 15 می فرماید : شما در چهل سالگی به بلوغ میرسید . آیا در اینجا بلوغ معنای دیگری می دهد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] مس نمودن خط قران یعنی رساندن جایی از بدن به خط قران برای کسی که وضو ندارد حرام است و رساندن موی بدن به قران مانعی ندارد در صورتی که از توابع بشره شمرده نشود و اگر قران را به زبان فارسی یا به زبان دیگری ترجمه کنند مس ان در غیر اسم ذات و اسماء صفات خداوند متعال اشکال ندارد
- [آیت الله سیستانی] اگر بر جائی از بدن ، آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد ، چنانچه بخواهد غسل را ترتیبی بجا آورد ، باید آب را طوری به بدن برساند که دست او به نوشته نرسد . و همچنین اگر بخواهد وضو بگیرد در مورد آیه قرآن بلکه در مورد اسم خداوند نیز بنابر احتیاط واجب .
- [آیت الله مظاهری] ربا خواری در اسلام از گناهان بسیار بزرگ محسوب شده است و در قرآن شریف رباخوردن را جنگ با خدا دانسته است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بر جایی از بدن ایه قران یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد چنانچه بخواهد غسل ترتیبی به جا اورد باید اب را طوری به بدن برساند که مس ان نوشته نشود و همچنین است اگر بخواهد وضوی ترتیبی بگیرد و بر بعض اعضای وضو ایه قران باشد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر اسم خداوند متعال باشد و در غسل و وضو مراعات احتیاط نسبت به اسماء انبیا و ایمه و حضرت زهرا علیهم السلام مستحب است
- [آیت الله علوی گرگانی] تراشیدن ریش وماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد حرام است و در این حکم تمام مردم یکسانند و حکم خدا به واسطه مسخره مردم تغییر نمیکند; پس کسی هم که اوّل تکلیف اوست، یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره میکنند، چنانچه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن باشد، حرام میباشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] پیشانی باید روی چیزی قرار گیرد که سجده بر آن صحیح است و شرح آن به خواست خدا در مسائل آینده ذکر می شود و اگر حایلی در این وسط باشد مانند موی سر یا چرک بودن مهر به حدی که پیشانی به خود مهر نرسد سجده باطل است، ولی تغییر رنگ مهر اشکالی ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تراشیدن ریش و ماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد حرام است و در این حکم تمام مردم یکسانند و حکم خدا به واسطه مسخره مردم تغییر نمی کند پس کسی هم که اول تکلیف اوست، یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره می کنند، چنان چه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن ریش باشد حرام می باشد.
- [آیت الله بروجردی] تراشیدن ریش و ماشین کردن آن، اگر مثل تراشیدن باشد حرام است و در این حکم تمام مردم یکسانند و حکم خدا به واسطهی مسخرهی [کردن] مردم تغییر نمیکند، پس کسی هم که اوّل تکلیف او است، یا اگر ریش نتراشد مردم او را مسخره میکنند، چنانچه ریش بتراشد یا طوری ماشین کند که مثل تراشیدن باشد، حرام میباشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز در مکانی که ماندن در آ ن حرام است؛ مانند زیر سقف در حال ریزش، مسیر در حال آمدن سیل، روی فرشی که نام خدا یا آیهّ قرآن بر آن نوشته شده, باطل نیست، هرچند معصیت است. شرط سوم