از آنجا که در سؤال فوق به نحو کلی و بدون تعیین مصادیق، تعارض غیبت با نظریه‏ی امامت مطرح شده؛ لاجرم باید عناوینی از وظایف امام را ذکر کنیم و سپس تطابق یا عدم آن را با غیبت، مورد تحلیل قرار دهیم. امامت که همان ادامه‏ی سیر نبوت تنها با فرق عدم نزول وحی است؛ عهده‏دار جمیع وظایف نبی می‏باشد که مهم‏ترین آنها عبارتند از: 1. اقدام برای برقرار حکومت الاهی و رها نمودن مردم از سلطه‏ی حاکمان جور. از آنجا که قیام و حکومت یک فرآیند اجتماعی، به رهبری شخصی مورد پذیرش مردم است؛ لذا نمی‏توان از رهبر جامعه خواست که در هر شرایط و اوضاعی از زمانه برای به دست‏گیری حکومت اقدام کند. لذا می‏بینیم که رسول اکرم (ص) در دوران قبل از هجرت، هرگز اقدام به چنین عملی نکردند و این خللی برنبوت ایشان نداشته و حاکی از نا به سامانی اجتماعی آن روزگار است. دوران غیبت امام داوزدهم نیز همانند صدر اسلام، دورانی پرتکاپو و سراسر جنجال و فتنه می‏باشد. پس تقاضای قیام از امام دوازدهم، پیش از آماده بودن بسترهای اجتماعی، خواستی نابخردانه است. از سوی دیگر می‏بینیم که بزرگترین ویژگی ایشان، قیام برای عدل و داد، عنوان شده است. پس غیبت حضرت منافاتی با وظیفه‏ی اول او نداشته و نشانه‏ی دین گریزی و سستی مردم در پذیرش حکومت اسلامی است. 2. تبیین معارف الاهی و ارشاد مردم. این دومین وظیفه ی امام است که گاهی به نحو مستقیم و گاهی غیر مستقیم انجام می‏شود. همان گونه که پیامبر اسلام، به خاطر سختی‏ها و حتی عدم امکان دسترسی مردم به خود حضرت؛ مردان باتقوا و آگاه به امور اسلام را برای تبیین معارف الاهی و ارشاد مردم، روانه می‏کردند. این نیز همان کاری است که امام عصر (عج) با نصب نایبان یا سفرای خاص در عصر غیبت صغری و نایبان عام در دوران غیبت کبری انجام دادند. اینها جمله‏ای از وظایف امام است که عدم تعارض غیبت امام دوازدهم، با این امور، به اثبات می رسد. اما فواید و برکات امام، بسی فراتر از وظایف ایشان است که منحصر در امام حاضر یا غایب نمی‏باشند. باید گفت که امام، جان جهان و مدار گردش زمین و آسمان است. به نحوی که خاندان رسول اکرم (‏ص) فراوان فرموده‏اند که اگر امام در زمین نباشد زمین ساکنان خود را خواهد بلعید. امام، سبب متصل میان زمین و آسمان و مجرای نزول برکات الاهی است. دعای او مستجاب و نیاتش سراسر خیر و برکت است. این مطلب در زیارات ائمه هدی، بسیار مورد اشاره قرار گرفته است. بندگان خدا دشمنانی قسم خورده دارند که سرکرده‏ی آنها ابلیس است. امام (ع) نیز با تصرف قدسی خویش در نفوس آدمیان، آنها را از افتادن به بسیاری از منجلاب‏ها نجات داده و هدایتشان می‏کند. اینها همه گوشه‏هایی است از فواید و برکات امام غایب که به طور کلی در روایت معروف پیامبر اکرم (ص) تحت عنوان خورشید پشت ابر، یاد شده است و مردم بدون آن که حضرتش را به عنوان امام ببینند، دایماً از فیض وجودش بهره‏مند می‏شوند.
از آنجا که در سؤال فوق به نحو کلی و بدون تعیین مصادیق، تعارض غیبت با نظریهی امامت مطرح شده؛ لاجرم باید عناوینی از وظایف امام را ذکر کنیم و سپس تطابق یا عدم آن را با غیبت، مورد تحلیل قرار دهیم. امامت که همان ادامهی سیر نبوت تنها با فرق عدم نزول وحی است؛ عهدهدار جمیع وظایف نبی میباشد که مهمترین آنها عبارتند از: 1. اقدام برای برقرار حکومت الاهی و رها نمودن مردم از سلطهی حاکمان جور. از آنجا که قیام و حکومت یک فرآیند اجتماعی، به رهبری شخصی مورد پذیرش مردم است؛ لذا نمیتوان از رهبر جامعه خواست که در هر شرایط و اوضاعی از زمانه برای به دستگیری حکومت اقدام کند. لذا میبینیم که رسول اکرم (ص) در دوران قبل از هجرت، هرگز اقدام به چنین عملی نکردند و این خللی برنبوت ایشان نداشته و حاکی از نا به سامانی اجتماعی آن روزگار است. دوران غیبت امام داوزدهم نیز همانند صدر اسلام، دورانی پرتکاپو و سراسر جنجال و فتنه میباشد. پس تقاضای قیام از امام دوازدهم، پیش از آماده بودن بسترهای اجتماعی، خواستی نابخردانه است. از سوی دیگر میبینیم که بزرگترین ویژگی ایشان، قیام برای عدل و داد، عنوان شده است. پس غیبت حضرت منافاتی با وظیفهی اول او نداشته و نشانهی دین گریزی و سستی مردم در پذیرش حکومت اسلامی است. 2. تبیین معارف الاهی و ارشاد مردم. این دومین وظیفه ی امام است که گاهی به نحو مستقیم و گاهی غیر مستقیم انجام میشود. همان گونه که پیامبر اسلام، به خاطر سختیها و حتی عدم امکان دسترسی مردم به خود حضرت؛ مردان باتقوا و آگاه به امور اسلام را برای تبیین معارف الاهی و ارشاد مردم، روانه میکردند. این نیز همان کاری است که امام عصر (عج) با نصب نایبان یا سفرای خاص در عصر غیبت صغری و نایبان عام در دوران غیبت کبری انجام دادند. اینها جملهای از وظایف امام است که عدم تعارض غیبت امام دوازدهم، با این امور، به اثبات می رسد. اما فواید و برکات امام، بسی فراتر از وظایف ایشان است که منحصر در امام حاضر یا غایب نمیباشند. باید گفت که امام، جان جهان و مدار گردش زمین و آسمان است. به نحوی که خاندان رسول اکرم (ص) فراوان فرمودهاند که اگر امام در زمین نباشد زمین ساکنان خود را خواهد بلعید. امام، سبب متصل میان زمین و آسمان و مجرای نزول برکات الاهی است. دعای او مستجاب و نیاتش سراسر خیر و برکت است. این مطلب در زیارات ائمه هدی، بسیار مورد اشاره قرار گرفته است. بندگان خدا دشمنانی قسم خورده دارند که سرکردهی آنها ابلیس است. امام (ع) نیز با تصرف قدسی خویش در نفوس آدمیان، آنها را از افتادن به بسیاری از منجلابها نجات داده و هدایتشان میکند. اینها همه گوشههایی است از فواید و برکات امام غایب که به طور کلی در روایت معروف پیامبر اکرم (ص) تحت عنوان خورشید پشت ابر، یاد شده است و مردم بدون آن که حضرتش را به عنوان امام ببینند، دایماً از فیض وجودش بهرهمند میشوند.
- [سایر] غیبت دوازدهمین امام، نزد شیعه، همهی نظریهی امامت را زیر سؤال میبرد؟!
- [سایر] دیدگاه شیعه دربارهی عدالت صحابه چیست؟
- [سایر] آیا پیشینه نظریه ولایت فقیه به زمان غیبت امام زمان علیه السلام میرسد؟
- [سایر] وظیفه ی شیعه در زمان غیبت چیست؟
- [آیت الله خوئی] آیا غیبت مخالفین شیعه جایز است؟ و مراد از مؤمنی که در کتاب منهاج الصالحین فرمودهاید که غیبت آن جایز نیست آیا مسلمان است یا شیعه؟
- [سایر] آیا نظریه عصمت امامان علیهم السلام از سوی هشام بن حکم پیشنهاد شده است؟
- [سایر] چرا سلسله امامان شیعه با غیبت امام زمان (عج) به پایان میرسد؟
- [سایر] امامان شیعه هرگز مدعی امامت نبودهاند و امامت را شیعیان به آنها نسبت میدهند، جواب چیست؟
- [سایر] رهبر معظم انقلاب در 14 خرداد 83 ولی فقیه را به عنوان ناظر معرفی نمودند آیا این نظریه برخلاف نظریه حضرت امام است؟
- [سایر] وظیفه شیعیان در دوران غیبت امام زمان (عج) چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت هیچ وارثی نداشته باشد، همه مال او متعلّق به امام مسلمین است که در زمان غیبت باید به فقیه جامعالشرایط پرداخت شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در زمان غیبت امام (ع) نماز جمعه در غیر صورتی که ذکر خواهد شد اگر اقامه شود مجزی از نماز ظهر نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله اردبیلی] (اَنفال) یعنی اموال عمومی که برای اداره جامعه در اختیار امام معصوم علیهالسلام قرار دارد و در زمان غیبت برای تصرّف در آن بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی (یعنی مجتهد جامع الشرایط) اجازه گرفت.
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلًا به زیارت حضرت اباعبدالله (علیهالسلام) مشرف شود چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست، و اگر بواسطة عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] زمینهای موات اصلی جزء (اَنفال) هستند و اختیار آن در زمان حضور امام معصوم علیهالسلام به دست اوست و آن حضرت هرگونه صلاح بداند در آنها تصرّف میکند و اجازه احیا میدهد یا به افراد تملیک کرده و یا اجاره میدهد و در زمان غیبت امام علیهالسلام ، مسلمانان میتوانند آنها را احیا کنند، ولی بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرع اجازه بگیرند و هر کس هر قسمتی را احیا کند، نسبت به آن سزاوارتر است و دیگران حقّ مزاحمت او را ندارند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در زمان حضور امام علیه السلام واجب است انسان در روز جمعه به جای نماز ظهر دو رکعت نماز جمعه بخواند، ولی در زمان غیبت اگر کسی نماز جمعه بخواند، احتیاط واجب آن است که نماز ظهر را هم بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] نماز عید فطر و قربان و همچنین نماز استسقاء که برای آمدن باران میخوانند را در زمان غیبت امام علیهالسلام میشود با جماعت خواند، امّا نمازهای مستحبّی را نمیشود با جماعت خواند.
- [آیت الله سبحانی] نماز عید فطر و قربان را در زمان غیبت امام(علیه السلام) می توان با جماعت خواند و نمازهای مستحبی را هم نمی شود به جماعت خواند، مگر نماز استسقاء که برای آمدن باران می خوانند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هیچ نماز مستحبی را نمی توان با جماعت خواند، مگر نماز استسقاء، یعنی نمازی که برای آمدن باران می خوانند و نماز عید فطر و قربان که در زمان غیبت امام(علیه السلام) مستحب است.