کفالت
عقدي است که به موجب آن يک طرف در مقابل طرف ديگر، احضار شخص ثالثي را تعهد مي‌کند.
سرپرستي امور ايتام
کفیل باید مکلّف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
عنوان مسئله:
کفیل باید مکلّف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنی فوت کرده، که استطاعت جهت حجّ داشته است، در وصیت برادرش را وصی و کفیل حج قرار داده، و اموال و زمین خود را به برادرش واگذار کرده است. حال چند سؤال مطرح است: الف با داشتن ورثه، انجام حج مقدم تر است یا حقوق ارث؟ ب تا زمانی که حجّ انجام نگرفته، فایده زمین و اموال به چه کسی تعلّق دارد؟ ج شخص کفیل با داشتن عذر، آیا می تواند نایب بگیرد؟ یا باید صبر کند تا عذرش برطرف شود؟
- نشانه بلوغ چیست؟ و انسان در چند سالگی مکلّف می شود؟
- آیا تعیین ضرورت به عهده عرف است یا شخص مکلف و یا افراد صاحب نظر؟
- اگر شوهری زنش را در مدت حیض، مجبور به تمکین کرد، حکمش چیست؟
- اگر زنی در زمان حیض، شوهر خود را مجبور به انجام روابط زناشویی کند، حکمش چیست؟
- آیا مرد می تواند زن را مجبور به زدن پوشیه یا پوشیدن لباس خاصّی کند؟
- آیا وراث مکلف به پرداخت مهریه همسر میت به صورت یکجا هستند و یا می توانند آن را به صورت قسطی پرداخت کنند؟
- آیا حاکم شرع می تواند مرد را مجبور به طلاق دادن زنش کند؟ یا اینکه خودش زن را مطلقه کند؟
- اگر مسلمانی را مجبور کنند که یکی از دو گناه را مرتکب گردد، و گرنه او را می کشند، تکلیف او چیست؟
- شخصی در اثر بیماری وعوارض جسمانی مجبور است همیشه به رو بخوابد. وظیفه او در نماز از جهت رو به قبله بودن چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] شرایط تبدیل قرار وثیقه به قرار کفالت چیست و در صورت فرار متهم پس از تبدیل قرار چه اتفاقی برای کفیل می افتد؟
- [سایر] در مورد سرقفلی، کفالت و حق شفعه را توضیح دهید.
- [سایر] اصطلاح مکلف شأنی و مکلف فعلی به چه معنا است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر هدیه ای به خانواده شهیدی تقدیم شود مال ورثه است یا کفیل و یا ولیّ آنان؟
- [سایر] 1- میخواستم بدونم وقتی کفالت فرزند کتبی و محضری به مادر سپرده می‌شود ازدواج او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که تحت کفالت پدر خود است، آیا می تواند سهم سادات را به پدر واجد شرایط خود بدهد؟
- [آیت الله خوئی] آیا جایز است تمتع نمودن به خادمه کتابیه که در منزل کار میکند از پاک کردن منزل و شستن لباسها و پختن غذاها؟ و آیا فرق است اگر آن خادمه بر کفالت من بوده باشد یا کفالت غیر من، و آیا فرق است بین خادمه مربیه اطفال و خادمه برای کار کردن در منزل؟
- [آیت الله مظاهری] اگر بین علماء در رؤیت هلال اختلاف ایجاد شود و مکلف به همه آنها اعتماد داشته باشد، تکلیف مکلف چیست و به نظر کدام یک باید عمل کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا به نظر حضرتعالی زمان مکلف شدن به اصول دین همان زمان مکلف شدن به احکام شرعی است؟ یا تفاوتی بین این دو وجود دارد؟
- [سایر] آیا رجعت کنندگان هم مکلف هستند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- یکی از هشت چیز، کفالت را به هم می زند: اول: کفیل متهم را به دست مدعی بدهد. دوّم: حق مدعی داده شود. سوّم: مدعی از حق خود بگذرد. چهارم: متهم بمیرد. پنجم: مدعی کفیل را از کفالت آزاد کند. ششم: کفیل بمیرد. هفتم: کسی که صاحب حق است بوسیله حواله یا طور دیگری حق خود را به دیگری واگذار نماید. هشتم: این که کفیل نتواند پس از کفالت کسی را که کفیل او شده احضار نماید.
- نذر کننده باید مکلف و عاقل باشد و به اختیار و قصد خود نذر کند، بنابر این نذر کردن کسی که او را مجبور کرده اند، یا بواسطه عصبانی شدن بی اختیار نذر کرده صحیح نیست.
- کفالت در صورتی صحیح است که کفیل به هر لفظی اگر چه عربی نباشد یا به عملی به مدعی بفهماند که من ضامنم هر وقت متهم را بخواهی به دست تو بدهم و مدعی هم قبول نماید.
- اگر کفیل نتواند متهم را در موعد مقرر تحویل دهد و طلبکار او حق خود را از او بگیرد چنانچه کفالت با اجازه مدیون باشد حق دارد آنچه را بابت بدهی او داده است از او مطالبه کند اما اگر کفالت با اجازه او نبوده است حق مطالبه از او را ندارد.
- مالک و کسی که تربیت درختان را بعهده می گیرد، باید مکلّف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد، و نیز سفیه نباشند و مالک نباید به علت افلاس محجور باشد یعنی حاکم شرع او را از تصرّف در مالش منع نکرده باشد امّا در عامل محجور نبودن به جهت افلاس شرط نیست مگر بخواهد در مالش تصرّف کند.
- گرو دهنده و کسی که مال را گرو می گیرد باید مکلّف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد، و نیز گرو دهنده باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکند، بلکه اگر بواسطه ورشکستگی مجتهد جامع الشرائط او را از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده باشد نمی تواند مال خود را گرو بگذارد.
- ضامن و طلبکار باید مکلّف و عاقل باشند و کسی هم آنها را مجبور نکرده باشد و نیز باید سفیه نباشند که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف کنند. و کسی که بواسطه ورشکستگی مجتهد جامع الشرائط او را از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده بابت طلبی که دارد، نمی تواند ضامن کسی شود، ولی این شرطها در بدهکار نیست. مثلا اگر کسی ضامن شود که بدهی بچه یا دیوانه یا سفیه را بدهد و طلبکار قبول کند، ضمانت صحیح است.
- هر گاه کسی بر دیگری حقّی داشته باشد (مثلا طلبی یا قصاصی یا دیه ای یا حق دیگری) یا ادعای حقّی کند که دعوی او قابل طرح در دادگاه بوده و امکان اثبات داشته باشد، چنانچه انسان ضامن شود که صاحب حق یا مدعی، شخص متهم را رها کند و هر وقت او را خواست بدست او بسپارد این قرار داد را (کفالت) و به کسی که ضامن این کار می شود (کفیل) گویند.
- دو نفری که چیزی را به یکدیگر صلح می کنند باید بالغ و عاقل باشند، و کسی آنها را مجبور نکرده باشد و قصد صلح داشته باشند و به جهت سفاهت و یا افلاس ممنوع از تصرف در اموالشان نباشند.
- بدهکار و طلبکار و کسی که سر او حواله شده، در صورتی که قبول او هم معتبر باشد باید مکلّف و عاقل باشند و کسی آنها را مجبور نکرده باشد، و نیز باید سفیه نباشند، یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکنند. و نیز اگر مجتهد جامع الشرائط کسی را به واسطه ورشکستگی از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده باشد نمی شود او را حواله بدهند که طلبش را از دیگری بگیرد، و خودش هم نمی تواند به کسی حواله بدهد، ولی اگر سر کسی حواله بدهد که به او بدهکار نیست اشکال ندارد و نیز در این صورت اگر حواله دهنده سفیه هم باشد اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] کفیل باید مکلف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کفیل باید مکلّف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده، حاضر نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کفیل باید مکلف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
- [امام خمینی] کفیل باید مکلّف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
- [آیت الله سبحانی] کفیل باید مکلف و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید و نیز سفیه و مفلس نباشد.
- [آیت الله خوئی] کفیل باید مکلف و عاقل باشد و سفیه و مفلس نباشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کفیل باید مکلّف وعاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند وبتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] کفیل باید مُکلَّف باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید .
- [آیت الله مکارم شیرازی] کفیل باید بالغ و عاقل باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده بموقع حاضر نماید.
- [آیت الله مظاهری] کفیل باید رشید باشد و او را در کفالت مجبور نکرده باشند و بتواند کسی را که کفیل او شده حاضر نماید.