منظور از آیات محکم آیاتی است که مفهوم آن به قدری روشن است که جای بحث و گفت‌وگو در آن نیست. این آیات در قرآن کریم ام‌الکتاب نامیده شده یعنی اصل و مرجع ومفسر و توضیح دهنده آیات دیگر هستند. واژه متشابه در اصل به معنی چیزی است که قسمت‌های مختلف آن شبیه یکدیگر باشند به همین جهت به جمله‌ها و کلماتی که معنی آنها پیچیده باشد و گاهی احتمالات مختلف درباره آن داده شود متشابه می‌گویند و منظور از متشابهات قرآن همین است یعنی آیاتی که معنایآن در بدو نظر پیچیده است و در آغاز احتمالات متعدد در آن می‌رود اگر چه با توجه به آیات محکم تفسیر آنها روشن است مثلاً ممکن است از آیه (الی ربها ناظره) کسی استفاده کند که چون به سوی خداوند نگاه می‌شود پس خداوند جسم است ولی آیات دیگری داریم که به صراحتمی‌گوید (لاتدرکه الابصار) چشم‌های ظاهری و حتی باطنی هم ذات احدیت را نمی‌توان درک کند پس مراد از آیه نگاه به تجلیات و آیات و عظمت خداوند می‌باشد. قابل ذکر است آیات متشابه برای کسی که معنی و حقیقت این آیات را نمی‌داند متشابه است ولی بر آگاهان به حقایققرآن تمامی قرآن محکم است و به همین جهت در اول سوره هود آمده، الر کتاب احکمت آیاته ، این (قرآن) کتابی است که آیات او محکم است. eporsesh.com
منظور از آیات محکم آیاتی است که مفهوم آن به قدری روشن است که جای بحث و گفتوگو در آن نیست. این آیات در قرآن کریم امالکتاب نامیده شده یعنی اصل و مرجع ومفسر و توضیح دهنده آیات دیگر هستند.
واژه متشابه در اصل به معنی چیزی است که قسمتهای مختلف آن شبیه یکدیگر باشند به همین جهت به جملهها و کلماتی که معنی آنها پیچیده باشد و گاهی احتمالات مختلف درباره آن داده شود متشابه میگویند و منظور از متشابهات قرآن همین است یعنی آیاتی که معنایآن در بدو نظر پیچیده است و در آغاز احتمالات متعدد در آن میرود اگر چه با توجه به آیات محکم تفسیر آنها روشن است مثلاً ممکن است از آیه (الی ربها ناظره) کسی استفاده کند که چون به سوی خداوند نگاه میشود پس خداوند جسم است ولی آیات دیگری داریم که به صراحتمیگوید (لاتدرکه الابصار) چشمهای ظاهری و حتی باطنی هم ذات احدیت را نمیتوان درک کند پس مراد از آیه نگاه به تجلیات و آیات و عظمت خداوند میباشد. قابل ذکر است آیات متشابه برای کسی که معنی و حقیقت این آیات را نمیداند متشابه است ولی بر آگاهان به حقایققرآن تمامی قرآن محکم است و به همین جهت در اول سوره هود آمده، الر کتاب احکمت آیاته ، این (قرآن) کتابی است که آیات او محکم است.
eporsesh.com
- [سایر] منظور از آیات محکم و متشابه چیست ؟
- [سایر] دلیل وجود آیات متشابه در قرآن چیست؟
- [سایر] آیا در قرآن آیات متشابه وجود دارد؟
- [سایر] ملاک تشخیص آیات محکمات از متشابهات چیست؟ معنای آیه میزان است یا درک آدمی از مفهوم آیه؟
- [سایر] چرا خدا ایات متشابه در قران قرار داده؟ این ایات باعث انحراف انسان ها نمی شود؟
- [آیت الله سیستانی] می دانیم در شرع مقدس اسلام حق طلاق با شوهر است و مرجع یا حاکم شرع در موارد خاص می تواند زن را مطلقه نماید . این موارد کدامند ؟
- [آیت الله سیستانی] می دانیم در شرع مقدس اسلام حق طلاق با شوهر است و مرجع یا حاکم شرع در موارد خاص می تواند زن را مطلقه نماید . این موارد کدامند ؟
- [سایر] آیاتی که در قرآن بر نفی شباهت خدا با مخلوقات دلالت می کنند کدامند؟و آیات مربوط به نفی شباهت چگونه با آیه هایی که بیانگر "دمیده شدن روح خدا در انسان " است قابل جمع است؟
- [سایر] آیات المهدی در قرآن کدامند؟
- [سایر] آیاتی که بیانگر مقام و موقعیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) هستند کدامند؟
- [آیت الله جوادی آملی] .در صورت احتمال زوال برخی از شرایط صحت تقلید, یا احتمال عوض شدن فتوای مرجع, میتوان به فتوای سابق او عمل کرد و جستجو لازم نیست؛ چنانچه بعداً ثابت شود که فتوای مرجع تقلید یا شرایط او عوض شده بود, باید نسبت به گذشته, مطابق فتوای جدید یا فتوای مرجع جدید عمل کرد.
- [آیت الله بهجت] شخصی که مقلد مرجعی بوده و بعد از وفات او بر طبق نظر مرجعی دیگر بر تقلید باقی مانده، ولی در بعضی از فتاوی ( از قبیل بلاد کبیره و شب مهتاب یا هرمسأله دیگر ) به مرجع دوم عدول کرده، بعد از وفات مرجع دوم، در صورت بقاء، نمی تواند در این مسائل به مرجع اول برگردد ولی می تواند به تقلید مرجع دوم باقی باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مرجع تقلید در مسألهای فتوا دهد و پیش از آن یا پس از آن احتیاط کند، مثلاً بفرماید )نماز جمعه در روز جمعه کافی است و احتیاطاً چهار رکعت ظهر را هم بخواند( که آن را احتیاط مستحب گویند مقلّد او نمیتواند به فتوای مرجع دیگر عمل کند, مگر آنکه فتوای مرجع دیگر به احتیاطْ نزدیکتر باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در مسأله به فتوای مرجع تقلیدی عمل کرد و بعد از وفات وی در همان مسأله به فتوای مجتهد مطلق زنده رفتار نمود، دوباره نمیتواند آن را برابر فتوای مرجع متوفّا انجام دهد, مگر آنکه مجتهد مطلقِ زنده, در آنمسأله, فقط احتیاط کرده و مقلّد مدتی برابر آن عمل کرده باشد; در این حال, مقلّد میتواند دوباره به فتوای مرجع متوفّا رفتار کند.
- [آیت الله مظاهری] در زمانی که در اعلمیّتِ مجتهدین اختلاف باشد یا مجتهدِ اعلم وجود نداشته باشد، مکلّف میتواند از هر مجتهدِ جامع الشرایطی تقلید کند. همچنین در چنین شرایطی از دو مرجع و یا بیشتر میشود تقلید کرد و رجوع از مرجعی به مرجع دیگر نیز جایز است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وقتی فتوای مرجع تقلید تغییر کرد عمل کردن مقلّد به فتوای قبلی جایز نیست ولی اگر فتوای قبلی مطابق احتیاط باشد عمل به آن بنابر احتیاط مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی بخواهد وجوهات شرعیّه¬ی خود را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد در صورتی جایز است که مرجع تقلیدش اجازه دهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه برای مقلّد مطلبی پیش آید که فتوای مرجع تقلید خود را در آن باره نمیداند, اگر ممکن است, صبر کند تا فتوای مرجع او معلوم شود و اگر صبر ممکن نیست, مانند آنکه در اثنای نماز مسألهای پدید آمد که حکم آن را نمیداند, در صورت امکان احتیاط، برابر آن عمل نماید و در صورت عدم امکانِ احتیاط، اگر انجام دادن عملْ محذوری ندارد, آن را به پایان برساند, پس ازآگاهی به فتوای مرجع، اگر فتوا مخالف عمل بود, باید آن را دوباره انجام دهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .تقلید مجتهد متوفّا در ابتدا جایز نیست؛ ولی بقای بر تقلید میت, اشکال ندارد و بقای بر تقلید مجتهد میت باید به فتوای مجتهد مطلق زنده باشد; خواه فرد به آن عمل کرده باشد یا نه. اگر مجتهد متوفّا اعلم باشد، بقای بر تقلید او احتیاطاً واجب است و اگر مجتهد زنده اعلم باشد، عدول از مجتهد متوفا به مرجع زنده, واجب است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی فتوای مرجعی را بدون اشتباه برای مقلد او بگوید، چنانچه فتوای آن مرجع عوض شد, لازم نیست به او خبر دهد؛ ولی اگر در نقل فتوا اشتباه کند، در صورت امکان, لازم است مقلّد را آگاه کند. البتهوجوب تعلیمِ جاهل نسبت به مرجع و ناقل فتوا و عالِم دیگر, محفوظ است.