در آیه 32 سروة نسا منظور خداوند از برترین‌ها چیست‌؟ و در قسمت دوم آیه می‌فرماید: مردان نصیبی دارند و زنان نیز نصیبی‌، منظور چیست‌؟
همان طور که در شأن نزول این آیه آمده است‌، تفاوت سهم ارث مردان و زنان‌، برای جمعی از مسلمانان‌، به صورت یک سئوال در آمده بود، آن‌ها گویا توجه نداشتند که این تفاوت‌، به خاطر آن است که هزینة زندگی‌، عموماً بر دوش مردان است‌، و زنان از آن معافند، به علاوه هزینة خود آن‌ها نیز بر دوش مردان است‌، و همان طور که در جای خود اشاره شده است‌، سهمیة زنان عملاً، دو برابر مردان خواهد بود، لذا آیه فوق می‌گوید: "تفاوت‌هایی را که خداوند برای بعضی از شما نسبت به بعض دیگر، قائل شده هرگز آرزو نکنید" زیرا این تفاوت‌ها، هر کدام اسراری دارد که از شما پوشیده و پنهان است‌، چه تفاوت‌هایی که از نظر آفرینش و جنسیت و صفات جسمی و روحی دارید و پایه نظام اجتماعی شماست و چه تفاوت‌هایی‌که از نظر حقوقی‌، به خاطر موقعیت‌های مختلف‌، همانند ارث قرار داده شده است‌، که تمام این تفاوت‌ها بر طبق عدالت و قانون الهی است‌. بنابراین آرزوی تغییر آن‌ها، یک نوع مخالفت با مشیت پروردگار که عین حق و عدالت است می‌باشد مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمایند: "از این جا معلوم می‌شود ]از این که این تفاوت‌ها راه آرزو نکنید[ معلوم می‌شود که مراد از فضل و برتری‌، چیزی است که خداوند متعال‌، با تشریع احکام ویژه‌ای‌، به هر یک از زن و مرد، روزی آنان کرده‌، مانند مزیت مردها از حیث تعدد زوجات و زیادی سهم ارث بر زنان‌، و مزیت زنان در وجوب مهریه برایشان و وجوب نفقه آنان بر شوهرانشان‌." و منظور از این که فرموده‌: "مردان از آن چه بدست می‌آورند نصیبی دارند و زنان نیز، این است که‌: مردان و زنان‌، هر کدام بهره‌ای از کوشش‌ها و تلاش‌ها و موقعیت خود دارند، خواه موقعیت طبیعی باشد (مانند تفاوت دو جنس مرد و زن با یکدیگر) و یا تفاوت به خاطر تلاش‌ها و کوشش‌های اختیاری‌. و معنای آیه چنین می‌شود: "و آرزو ننمائید برتری و مزیت مالی و غیر مالی را که خداوند، زنان یا مردان را; به آن مخصوص کرده‌، و بعضی را بدان وسیله‌، بر بعضی دیگر برتری داده زیرا این برتری را آنان‌، به سبب موقعیت اجتماعی‌، یا کار و کوشش در تجارت‌، یا کار دیگرشان بدست آورده‌اند و به نصیب برده‌اند.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 3، ص 363، دارالکتب الاسلامیة / تفسیر المیزان‌، علامه طباطبایی‌; ج 4، ص 499، نشر بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی‌.) eporsesh.com
عنوان سوال:

در آیه 32 سروة نسا منظور خداوند از برترین‌ها چیست‌؟ و در قسمت دوم آیه می‌فرماید: مردان نصیبی دارند و زنان نیز نصیبی‌، منظور چیست‌؟


پاسخ:

همان طور که در شأن نزول این آیه آمده است‌، تفاوت سهم ارث مردان و زنان‌، برای جمعی از مسلمانان‌، به صورت یک سئوال در آمده بود، آن‌ها گویا توجه نداشتند که این تفاوت‌، به خاطر آن است که هزینة زندگی‌، عموماً بر دوش مردان است‌، و زنان از آن معافند، به علاوه هزینة خود آن‌ها نیز بر دوش مردان است‌، و همان طور که در جای خود اشاره شده است‌، سهمیة زنان عملاً، دو برابر مردان خواهد بود، لذا آیه فوق می‌گوید: "تفاوت‌هایی را که خداوند برای بعضی از شما نسبت به بعض دیگر، قائل شده هرگز آرزو نکنید" زیرا این تفاوت‌ها، هر کدام اسراری دارد که از شما پوشیده و پنهان است‌، چه تفاوت‌هایی که از نظر آفرینش و جنسیت و صفات جسمی و روحی دارید و پایه نظام اجتماعی شماست و چه تفاوت‌هایی‌که از نظر حقوقی‌، به خاطر موقعیت‌های مختلف‌، همانند ارث قرار داده شده است‌، که تمام این تفاوت‌ها بر طبق عدالت و قانون الهی است‌. بنابراین آرزوی تغییر آن‌ها، یک نوع مخالفت با مشیت پروردگار که عین حق و عدالت است می‌باشد مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمایند: "از این جا معلوم می‌شود ]از این که این تفاوت‌ها راه آرزو نکنید[ معلوم می‌شود که مراد از فضل و برتری‌، چیزی است که خداوند متعال‌، با تشریع احکام ویژه‌ای‌، به هر یک از زن و مرد، روزی آنان کرده‌، مانند مزیت مردها از حیث تعدد زوجات و زیادی سهم ارث بر زنان‌، و مزیت زنان در وجوب مهریه برایشان و وجوب نفقه آنان بر شوهرانشان‌."
و منظور از این که فرموده‌: "مردان از آن چه بدست می‌آورند نصیبی دارند و زنان نیز، این است که‌: مردان و زنان‌، هر کدام بهره‌ای از کوشش‌ها و تلاش‌ها و موقعیت خود دارند، خواه موقعیت طبیعی باشد (مانند تفاوت دو جنس مرد و زن با یکدیگر) و یا تفاوت به خاطر تلاش‌ها و کوشش‌های اختیاری‌. و معنای آیه چنین می‌شود: "و آرزو ننمائید برتری و مزیت مالی و غیر مالی را که خداوند، زنان یا مردان را; به آن مخصوص کرده‌، و بعضی را بدان وسیله‌، بر بعضی دیگر برتری داده زیرا این برتری را آنان‌، به سبب موقعیت اجتماعی‌، یا کار و کوشش در تجارت‌، یا کار دیگرشان بدست آورده‌اند و به نصیب برده‌اند.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 3، ص 363، دارالکتب الاسلامیة / تفسیر المیزان‌، علامه طباطبایی‌; ج 4، ص 499، نشر بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی‌.)
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین