با توجه به آیه شریفه :«و اقم الصلوة لذکری(طه،14)» چرا خداوند،‌در قرآن می‌فرماید: نماز را برپا دارید، چرا نمی‌گوید نماز را بخوانید؟
در قرآن کریم، به خواندن و انجام دادن نماز تأکید نشده، بلکه به (اقامه نماز) تکیه شده است؛ تا آن جا که 46 بار، نماز با تعبیر (اقامه) در واژه‌های گوناگون، یاد شده است. عبارت (اقیموا الصلوة؛ نماز را به پا دارید، مکرر در قرآن بیان شده است؛ به عنوان مثال (و اوحینا الیهم فعل الخیرات و اقام الصلوة...؛ (انبیاء، 73) (انجام دادن کارهای نیک و برپاداشتن نماز را به آن‌ها وحی کردیم). چنان که ملاحظه می‌شود،‌کارهای نیک با تعبیر (فعل) (انجام دادن) ذکر شده، ولی در میان کارهای نیکو، نماز با تعبیر (اقامه) (برپاداری) مطرح شده است. منظور از (اقامه) این است که (تنها خودتان نماز خوان نباشید، بلکه چنان کنید که آیین نماز در جامعة انسانی برپا شود و مردم با عشق و علاقه به آن روی آورند و آثار نماز در جامعه به بار نشیند. به گفتة بعضی از مفسران، تعبیر (اقامة نماز) به جای خواندن یا به جا آوردن نماز، بیان می‌کند که نماز شما تنها اوراد و اذکار نباشد که بر زبان جاری می‌کنید، بلکه آن را به طور کامل بپا دارید، آن گونه که آثار نماز در چهره و زندگی شما دیده شود، تنها لقلقة زبان و راست و خم شدن نباشد، بلکه روح نماز که همان تسلیم مطلق در برابر خدا در همه امور است، در زندگی شما جریان یابد و حضور دل و توجه قلبی در پیشگاه خدا، که روح نماز است، در نماز حاصل شود. در ادامه امام رضا علیه السلام در این باره می‌فرماید: (روح نماز و اقامه آن به این است که در هر شبانه روز، از فساد روی‌گردان باشد، برای آنکه بنده مدبر و خالقش را فراموش نکند که در این صورت به نعمت‌های او طغیان و سرکشی کرده، پس بنده در این حالت در ذکر خالقش، و قیام در پیشگاه پروردگارش، از معاصی و گناهان روی‌گردان است و از انواع فساد مانع و جلوگیر است.)[1] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. ر. ک: تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 209. 2. نماز از دیدگاه قرآن و عترت، محمد محمدی اشتهاردی، انتشارات نبوی. -------------------------------------------------------------------------------- [1] . العروسی الحویزی، تفسیر نورالثقلین، نشر مؤسسة التاریخ العربی، ج 1، ص 94.
عنوان سوال:

با توجه به آیه شریفه :«و اقم الصلوة لذکری(طه،14)» چرا خداوند،‌در قرآن می‌فرماید: نماز را برپا دارید، چرا نمی‌گوید نماز را بخوانید؟


پاسخ:

در قرآن کریم، به خواندن و انجام دادن نماز تأکید نشده، بلکه به (اقامه نماز) تکیه شده است؛ تا آن جا که 46 بار، نماز با تعبیر (اقامه) در واژه‌های گوناگون، یاد شده است. عبارت (اقیموا الصلوة؛ نماز را به پا دارید، مکرر در قرآن بیان شده است؛ به عنوان مثال (و اوحینا الیهم فعل الخیرات و اقام الصلوة...؛ (انبیاء، 73) (انجام دادن کارهای نیک و برپاداشتن نماز را به آن‌ها وحی کردیم). چنان که ملاحظه می‌شود،‌کارهای نیک با تعبیر (فعل) (انجام دادن) ذکر شده، ولی در میان کارهای نیکو، نماز با تعبیر (اقامه) (برپاداری) مطرح شده است.
منظور از (اقامه) این است که (تنها خودتان نماز خوان نباشید، بلکه چنان کنید که آیین نماز در جامعة انسانی برپا شود و مردم با عشق و علاقه به آن روی آورند و آثار نماز در جامعه به بار نشیند.
به گفتة بعضی از مفسران، تعبیر (اقامة نماز) به جای خواندن یا به جا آوردن نماز، بیان می‌کند که نماز شما تنها اوراد و اذکار نباشد که بر زبان جاری می‌کنید، بلکه آن را به طور کامل بپا دارید، آن گونه که آثار نماز در چهره و زندگی شما دیده شود، تنها لقلقة زبان و راست و خم شدن نباشد، بلکه روح نماز که همان تسلیم مطلق در برابر خدا در همه امور است، در زندگی شما جریان یابد و حضور دل و توجه قلبی در پیشگاه خدا، که روح نماز است، در نماز حاصل شود. در ادامه امام رضا علیه السلام در این باره می‌فرماید: (روح نماز و اقامه آن به این است که در هر شبانه روز، از فساد روی‌گردان باشد، برای آنکه بنده مدبر و خالقش را فراموش نکند که در این صورت به نعمت‌های او طغیان و سرکشی کرده، پس بنده در این حالت در ذکر خالقش، و قیام در پیشگاه پروردگارش، از معاصی و گناهان روی‌گردان است و از انواع فساد مانع و جلوگیر است.)[1]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. ر. ک: تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 209.
2. نماز از دیدگاه قرآن و عترت، محمد محمدی اشتهاردی، انتشارات نبوی.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . العروسی الحویزی، تفسیر نورالثقلین، نشر مؤسسة التاریخ العربی، ج 1، ص 94.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین