باید دانست قیامت نیز همانند برزخ دارای نظام است البته با ویژگی های خاص خودش لذا بنا بر آن چه در روایات آمده است مواقف پنجاه گانه وجود دارد و هر ایستگاهی به نوعی از اعمال رسیدگی می شود و در حقیقت عالم قیامت پرده نمایش و ظهور اعمال و عقاید ما در دنیاست همچنان که در دنیا ما در عرصه های مختلف زندگی شخصی، خانوادگی، اجتماعی و عبادت و... رفتارهای گوناگونی داشتیم در آنجا نیز ایستگاه حق الله، حق الناس، حق نماز، حق قرآن و... از انسان بازخواست می کنند و در حقیقت جلوه ای از اجرای عدالت خداست که به نمایش در می آید به هر میزان که در این دنیا به این حقوق بیش تر و آسان تر پرداخته شده باشد در صحنه قیامت سریع تر آن ایستگاه ها طی می شود. بنا بر آن چه گفته شد این گونه نیست که انسان در صف های طولانی بایستد تا نوبت او برسد بلکه باید در صف های متعدد پاسخ گو باشد. که زمان پاسخ گویی هر کس چه بسا طولانی باشد.
برای توضیح بیشتر در این باره توجه شما به متن زیر جلب می کنیم (کتاب آشنایی با مفاهیم قرآن، (3) ص 233 - 238).
با استفاده از آیات قرآن مجید، روز قیامت را در سه مرحله کلی می توان ترسیم کرد:
- مرحله اول: برانگیخته شدن همگانی: (و نفخ فی الصور فجمعناهم جمعا؛ در صور دمیده می شود و ما همه آنها را گرد می آوریم) (کهف، آیه 99).
- مرحله دوم: حرکت به سوی ایستگاه های حسابرسی و سؤال: (و جاءت کل نفس معها سائق و شهید؛ هر انسانی وارد محشر می گردد در حالی که همراه او حرکت دهنده و گواهی دهنده ای است) (ق، آیه 21).
- مرحله سوم: حرکت به سوی جایگاه کیفر و پاداش: (و سیق الذین کفروا الی جهنم زمرا؛ و کسانی که کافر شدند؛ گروه گروه به سوی جهنم رانده می شوند) (زمر، آیه 71).
و درباره پرهیزکاران و مؤمنان وارسته می خوانیم: (و سیق الذین اتقوا ربهم الی الجنه زمرا؛ و کسانی که تقوای الهی پیشه کردند، گروه گروه به سوی بهشت برده می شوند) (زمر، آیه 73).
این مراحل سه گانه دارای ایستگاه های بسیار و گردنه های سختی می باشند که پیمودن هر کدام تا هزار سال طول می کشد. چنان که در قرآن مجید می خوانیم: (ثم یعرج الیه فی یوم کان مقداره الف سنه مما تعدون؛ سپس در روزی که مقدار آن هزار سال از سال هایی است که شما می شمرید؛ به سوی او بالا می رود) (سجده، آیه 5).
حالت انتظار و بازخواست گناهکاران در قیامت آن چنان سخت است و گرفتاری تبهکاران در آن روز به گونه ای شدید می باشد که طی تمامی ایستگاه ها و مشاهد تا پنجاه هزار سال طول می کشد. چنان که در آیه شریفه دیگر می خوانیم: (تعرج الملائکه والروح الیه فی یوم کان مقداره خمسین الف سنه؛ فرشتگان و روح (که بزرگ فرشتگان است) به سوی او بالا می روند در آن روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است (معارج، آیه 4).
روایت امام صادق(علیه السلام) مؤید این معناست که فرموده اند: (الا فحاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا فان فی القیامه خمسین موقفا کل موقف مثل ألف سنه مما تعدون، ثم تلا هذه الایه (فی یوم کان مقداره خمسین الف سنه)؛ آگاه باشید! پس به حساب خود رسیدگی کنید قبل از آن که به حساب شما رسیدگی شود؛ به درستی که در قیامت پنجاه توقفگاه هست که هر کدام مانند هزار سال است از آنچه شما می شمرید، سپس [آن حضرت] این آیه را تلاوت فرمودند: (در روزی که مقدار آن پنجاه هزار سال است) (کافی، ج 8).
البته سختی روز قیامت برای مؤمنان راستین آسان می شود (و طول مدت آن) برای پرهیزکاران کوتاه می شود؛ چنانکه در قرآن مجید می خوانیم: (فأما من أوتی کتابه بیمینه . فسوف یحاسب حسابا یسیرا؛ پس کسی که نامه اعمال او به دست راستش داده شود، به زودی از او حسابرسی آسانی می شود) (انشقاق، آیات 8 - 7).
و به هر اندازه ایمان و عمل انسان با اخلاص بیشتری باشد؛ از آسایش و آرامش بیشتری در آن روز بهره مند خواهد بود، تا آنجا که برای اولیای الهی و اهل بیت پاک پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) هیچ گونه گرفتاری و سختی نخواهد رسید (فوقیهم الله شر ذلک الیوم و لقیهم نضره و سرورا؛ خداوند آنان را از شر آن روز نگه می دارد و آنها را شادابی و شادمانی عنایت فرماید) (دهر، آیه 11).
www.morsalat.com
