انسان از معنویت به دین می‌رسد یا از دین به معنویت؟

دین با بعضی از تعاریف،منبع اصلی معنویت است و در برخی دیگر از تعاریف دین اطلاق می‌شود به یک ساختار اعتقادی که بسیار منسجم و حقوقی است. ساختار دین اسلام، ساختاری است که به ما اهدا می‌شود تا به زندگی خود معنا دهیم که این ساختار خود نیروی کمکی است تا معنویت خود را افزایش دهیم. معنویت برای ارتباط برقرار کردن با جهان غیب است یعنی برای پشت سر گذاشتن مادیات و احساسات زود گذر است. بنابراین انسان از دین به معنویت خواهند رسید.بعضی سوال می کنند که علت پیشرفت کشورهای غربی دین کامل آنهاست یا سیاست کامل؟ در پاسخ باید گفت که این تحلیل که دین در کشورهای اسلامی مشکل ایجاد کرده، تحلیلی غلط و اشتباه است. که به این اشتباه هم غرب و هم جامعه‌ی خود ما پی برده است. ولی این‌که علت چیست و مشکل کار کجاست، تنها راه باز شدن این گره تلاش و پی‌گیری همه‌ی ماست که بتوانیم از تجربیات گذشته‌ی خود درس بگیریم. اگر در یک مسیر به در بسته خوردیم، ناامید نشویم، راه را ادامه دهیم و بدانیم که پیشرفت و توسعه کار یک شبه نیست و به بلند مدت احتیاج دارد.