فرق ولایت و وکالت در این است که در وکالت موکل اصل است و وکیل فرع، کاری که مال موکل و در اختیار اوست به دلیل آنکه موکل فرصت ندارد و یا کار دیگری دارد و مانند آن به دیگری واگذار میکند و آن دیگری نمایندهٔ موکل است تا کار او را انجام دهد ولیکن در ولایت کسی که در تحت ولایت است اصل نیست بلکه اصل ولی است و در وکالت چون موکل اصل است، حقی که مال خود او بوده و در اختیار اوست به دیگری واگذار مینماید، افراد در امور تجاری، کارخانهها و مانند آن میتوانند وکیل بگیرند، اما حدود الهی و قانون قضا، جزا، دیات، تعزیرات از حقوق شخصی افراد نیستند، تا افراد برای آن وکیل انتخاب نمایند. کسی مالک دین و مالک حقوق، احکام و عقاید دین نیست تا آن را به دیگری واگذار کرده و اجرای دین را از آن بخواهد بلکه ولیِّ دین یعنی خداوند همانگونه که بر احکام حدود و ثغور دین ولایت داشته و آنها را مشخص نموده مجری آن را نیز تعیین نموده و مشخص مینماید.
فرق ولایت و وکالت در این است که در وکالت موکل اصل است و وکیل فرع، کاری که مال موکل و در اختیار اوست به دلیل آنکه موکل فرصت ندارد و یا کار دیگری دارد و مانند آن به دیگری واگذار میکند و آن دیگری نمایندهٔ موکل است تا کار او را انجام دهد ولیکن در ولایت کسی که در تحت ولایت است اصل نیست بلکه اصل ولی است و در وکالت چون موکل اصل است، حقی که مال خود او بوده و در اختیار اوست به دیگری واگذار مینماید، افراد در امور تجاری، کارخانهها و مانند آن میتوانند وکیل بگیرند، اما حدود الهی و قانون قضا، جزا، دیات، تعزیرات از حقوق شخصی افراد نیستند، تا افراد برای آن وکیل انتخاب نمایند.
کسی مالک دین و مالک حقوق، احکام و عقاید دین نیست تا آن را به دیگری واگذار کرده و اجرای دین را از آن بخواهد بلکه ولیِّ دین یعنی خداوند همانگونه که بر احکام حدود و ثغور دین ولایت داشته و آنها را مشخص نموده مجری آن را نیز تعیین نموده و مشخص مینماید.
- [سایر] ولایت فقیه درست است یا وکالت فقیه؟ اگر ولایت فقیه مطلق یا مقید؟
- [سایر] نظریه مالکیت مشاع که در آن وکالت فقیه مطرح میشود، به چه معناست و آیا میتوان بهجای ولایت فقیه، قایل به وکالت فقیه شد؟
- [سایر] چرا «ولایت فقیه» می گوییم نه «وکالت فقیه»؟
- [سایر] می خواستم فرق ولایت فقیه و وکالت و نیابت رو برام بگید نه اثبات عامیانه بلکه اثبات فقهی و تخصصی؟
- [سایر] لزوم مجلس خبرگان، با نظریه «انتصاب» در ولایت فقیه سازگار است یا با نظریه «انتخاب» و «وکالت»؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا وکالت در انتخاب مرجع مثل وکالت پدر برای پسر و معلم برای شاگرد صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر وکیل اوّل بمیرد یا از وکالت کناره گیری کند وکالت دومی باطل می شود؟
- [سایر] شبهه: ولایت مطلق مختص خداوند است، چرا امروزه به ولایت فقیه، ولایت مطلقه فقیه می گویند؟
- [سایر] مقصود از ولایت تکوینی و تشریعی چیست؟ ولایت تکوینی چه مراحلی دارد؟ تفاوت آن با ولایت تشریعی چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] در یک قرارداد وکالت طبق آنچه که امروزه متعارف است تصریح به بلاعزل بودن وکالت شده است، که البته یک وکالت ابتدایی مستقلی است نه اینکه به صورت شرط ضمن عقد بین طرفین باشد، آیا به مجرّد نوشتن این جمله در قرارداد، وکالت از عقد جایز به عقد لازم تبدیل شده و حق عزل ساقط می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید وبرای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند، اگرچه وکالت نامه بعد از مدّتی برسد وکالت صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید و برای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند، گرچه وکالت نامه بعد از مدّتی برسد، وکالت صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید و برای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند، اگرچه وکالت نامه بعد از مدتی برسد وکالت صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان کسی را که در شهری دیگر است وکیل نماید ، و برای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند ، اگر چه وکالت نامه بعد از مدتی برسد ، وکالت صحیح است .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وکیل یا موکل از دنیا برود یا دیوانه شود وکالت باطل می شود، هر چند دیوانه بعداً عاقل گردد، دیوانگی موقت نیز بنابر احتیاط باعث باطل شدن وکالت است، ولی بی هوشی موقت موجب باطل شدن وکالت نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید و برای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند اگر چه وکالت نامه بعد از مدتی برسد وکالت صحیح است
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید و برای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند ، اگر چه وکالت نامه بعد از مدّتی برسد ، وکالت صحیح است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان کسی را که در شهر دیگر است وکیل نماید و برای او وکالت نامه بفرستد و او قبول کند؛ اگرچه وکالت نامه بعد از مدتی برسد وکالت صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی با مال دیگری بدون اذن یا وکالت یا ولایت مضاربه نماید، مضاربه فضولی است و با اجازه مالک اصل مضاربه صحیح است، و در صورتی که خسارتی پیدا شود به عهده مالک است، ولی سود حاصله بر طبق قرارداد، بین مالک و عامل تقسیم میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر وکیل یا موکّل بمیرد یا دیوانه شود وکالت باطل میشود، گرچه دیوانگی، موقّت باشد، ولی بیهوشی موجب باطل شدن وکالت نیست.