رهن
رهن وثیقه بدهی است. عنوان رهن بابی مستقل در فقه است که از احکام آن به تفصیل در این باب سخن رفته است.
منافعی که احیانا از مال مورد رهن بدست می آید به چه کسی تعلق دارد؟
منافع چیزی را که گرو می‌گذارند مانند شیر حیوان و میوه درخت، مال صاحب مال است
منافع چیزی را که گرو می‌گذارند مانند شیر حیوان و میوه درخت، مال صاحب مال است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- منافعی که از مال غصبی در مدت غصب بدست می آید به چه کسی تعلق دارد؟
- با سلام آیا منافعی{پول}که از کار کردن با پول حرام بدست می آید حرام است؟ آیا منافعی{پول}که از کار کردن با اموال حرام یا غصبی مثل دزدی بدست می آید هم حرام است؟ با تشکر
- اگر چیزی که زکات در آن است یک سال در رهن کسی باشد زکات آن بر عهده کسی که مال را به عنوان رهن میدهد است یا گیرنده مال رهن ؟
- منافعی که مال را برای آن اجاره می دهند چه شرایطی باید داشته باشد؟
- فروش مال به رهن گذاشته توسط طلبکار چه حکمی دارد؟
- آیا تحویل دادن عین مال به رهن گذاشته شده شرط است؟
- چنانچه دو نفر در رهن یا ودیعه بودن مالی با یکدیگر اختلاف کنند؛ بدین گونه که مالک، مدعی ودیعه بودن مال، و نگه دارنده مدّعی رهن بودن آن باشد، تکلیف چیست؟
- آیا بدهکار یا طلبکار می توانند در مال گرو گذاشته شده یا همان رهن گذاشته شده دخل و تصرفی بکنند؟
- آیا رهن گذاشتن مال عاریه توسّط عاریه گیرنده بدون اذن عاریه دهنده یا عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- ب) آیا عقد رهن با مال عاریه توسّط مستعیر بدون اذن معیر و عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] چگونه می شود به رهن خانه خمس تعلق نگیرد؟
- [آیت الله سیستانی] چگونه می شود به رهن خانه خمس تعلق نگیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مبلغی بعنوان رهن پرداخت میشود که مورد نیاز هم میباشد، مثلاخانهای رهن کرده، آیا با گذشت سال، خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا به مبلغی که بابت رهن منزل پرداخت می شود، خمس تعلّق می گیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که از درآمد کسب تهیه شده و به عنوان رهن به صاحبخانه پرداخت میشود، خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله سیستانی] به مبلغی که به عنوان رهن که در اجاره مغازه و یا منزل سپرده می شود خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سیستانی] دومنزل دارم که در یکی زندگی می کنیم ودیگری در رهن است ویکی به نام خودم ودیگری به نام همسرم می باشد آیا به خانه ای که در رهن است خمس تعلق می گیرد یا نه؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در منزل سازمانی سکونت داشته باشم و خانه ای را خریده و آن را رهن بدهم و از پول رهن اتومبیلی بخرم آیا به منزل و اتومبیل خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در منزل سازمانی سکونت داشته باشم و خانه ای را خریده و آن را رهن بدهم و از پول رهن اتومبیلی بخرم آیا به منزل و اتومبیل خمس تعلق می گیرد؟
- [سایر] می خواستم اگر ممکنه راهنمایی کنید که به کدامیک از اموالمان خمس تعلق میگیرد. خانه خودمان دو طبقه است یکی را دادهایم رهن و اجاره. یک خانه دیگر هم داریم که باز آن هم رهن و اجاره است. یک ماشین برای خودمان داریم، یکی هم برای کار. بابایم حقوق بازنشستگی هم میگیرند. آیا به اجاره خانهها خمس تعلق میگیرد یا به خود خانهها؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- 39 بسیاری از مردم پولی می دهند و خانه ای را رهن می کنند و مال الاجاره خانه تخفیف داده می شود، این کار به یک صورت صحیح است و به یک صورت باطل، هرگاه خانه را اجاره کند ودر ضمن عقد اجاره شرط کندکه فلان مبلغ را به عنوان وام به او بدهد و خانه را رهن کند صحیح است، ولی اگر قبلاً وام و رهن انجام گیرد و ضمن آن شرط شود مال الاجاره تقلیل داده شود حرام و باطل است.
- مالی را که نزد کسی رهن (گرو) گذاشته اند اگر دیگری غصب کند، صاحب مال و طلبکار هر کدام می توانند آن را از او مطالبه کنند و اگر از بین برود و عوض آن را بگیرند، آن عوض به جای آن مال رهن خواهد بود.
- (رهن) یا (گرو گذاردن) آن است که بدهکار با طلبکار قراردادمی بندد که مقداری از مال خود را نزد او بگذارد که اگر طلب او را بموقع ندهد بتواند طلبش را از آن مال بردارد.
- کسی که بدهکار خمس است اگر با حاکم شرع (با در نظر گرفتن مصلحت مستحقین) مصالحه و دستگردان کند می تواند در تمام مال تصرف نماید و اگر بعد از آن منافعی از آن مال به دست آید مال خود اوست.
- هرگاه گندم یا بذر دیگری را بطور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند حاصلی که از آن بدست می آید مال قرض دهنده است نه قرض گیرنده.
- رهن را می توان با صیغه لفظی خواند، مثلاً بگوید: این مال را در برابر آن طلب نزد تو گرو گذاردم او هم بگوید: (قبول کردم) و یا اینکه عملاً انجام دهند، یعنی بدهکار مال خود را به قصد گرو به طلبکار بدهد و او هم به همین قصد، بگیرد.
- بانکهای رهنی و غیر آنها اگر قرض بدهند به شرط سود و چیزی را رهن بگیرند، هم قرض باطل و حرام است و هم رهن و بانک حق ندارد مالی را که رهن گذارده اند برای گرفتن حق خود بفروشد و نیز اگر کسی آن را بخرد مالک نمی شود.
- اگر طلبکار چیزی را که گرو برداشته با اجازه بدهکار بفروشد رهن باطل می شود و پول آن رهن نیست، مگر این که اجازه فروش با این شرط باشد که پول آن به جای آن گرو باشد.
- کسی که با دیگری شریک است و می داند شریکش خمس درآمد خود را نمی دهد، ادامه شرکت برای او جایز نیست و تصرف در مال شرکت بعد از تعلق خمس برای هر دو حرام است.
- هرگاه در ابتدای سال منافعی نداشته باشد و از سرمایه خرج کند، اما پیش از تمام شدن سال منفعتی ببرد، در این صورت می تواند آنچه را از سرمایه برداشته از منافع کم کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که خمس بدهکار است ، اگر با حاکم شرع مصالحه کند ، می تواند در تمام مال تصرّف نماید و بعد از مصالحه منافعی که از آن بدست می آید مال خود او است.
- [آیت الله سیستانی] رهن آن است که انسان مالی را نزد دیگری گرو طلب ، یا مالی که ضامن او میباشد قرار دهد ، که اگر آن طلب یا مال را نپرداخت ، بتواند عوض آن را از آن مال بدست آورد .
- [آیت الله اردبیلی] رهن با مرگ رهن دهنده یا رهن گیرنده باطل نمیشود و اگر طلبکاری که نسبت به مالِ رهن حق دارد، بمیرد، این حق به ورثه او منتقل میشود و چنانچه رهن دهنده بمیرد، مالِ رهن به ورثه او منتقل میشود، ولی همچنان در رهن میباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] رهن ان است که کسی که حق مالی برای دیگری بر عهده اوست مقداری از مال خودرا وثیقه بگذارد که اگر حق اورا ندهد صاحب حق بتواند حق خودرا از ان مال استیفاء کند مانند این که بدهکار مقداری از مال خودرا وثیقه بگذارد که اگر طلب اورا ندهد طلبش را از ان مال بدست اورد
- [آیت الله سیستانی] کسی که خمس بدهکار است ، اگر با حاکم شرع دستگردان کند و خمس را به ذمّه بگیرد ، میتواند در تمام مال تصرف نماید ، و بعد از دستگردان ، منافعی که از آن بدست میآید مال خود اوست ، و باید به تدریج بدهی خود را بپردازد به نحوی که مسامحه نباشد .
- [آیت الله سیستانی] اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید هر چند از هدایا باشد اگر در اثناء سال در مؤونه او مصرف نشود ، خمس به آن تعلق میگیرد ، و بر ولیّ صغیر واجب است که خمس آن را بدهد ، و چنانچه نداد ، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] رهن گیرنده حق استفاده و تصرف در مال مرهونه را بدون اجازه مالک ندارد و اگر استفاده کند ضامن اجرت آن است و همچنین منافع و نماءات آن مال رهن دهنده می باشد. لذا اگر رهن گیرنده حتی با اجازه رهن دهنده مورد رهن را اجاره دهد باید مال الاجاره را به رهن دهنده بدهد و همین طور اگر بدون اجازه آن را اجاره دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بنابر احتیاط واجب قبض و اقباض در تحقق رهن شرط است لذا تا وقتی که رهن گیرنده مال مرهونه را تحویل نگرفته باشد رهن محقق نشده است.
- [آیت الله اردبیلی] در صحّت رهن بنابر اقوی قبض معتبر است؛ پس تا زمانی که طلبکار یا نماینده او مال رهن را تحویل نگرفته، رهن ثابت نشده است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بچّة صغیر سرمایه ای داشته باشد و از آن منافعی بدست آید ولیّ او می تواند پیش از بلوغ او خمس آن را بدهد واگر بعد از تمام شدن سال خمس را ندهد تصرّف در آن مال برای او جائز نیست ودر این صورت بر خود صغیر واجب است که پس از بلوغ خمس آنرا بدهد .