تمرکز فکر
برخی از حکما، نظیر «دکارت»، مهمترین توانایی انسان را «درست راه بردن عقل» می‌دانند [۱] و منظورشان دقیقا این است که فرد بتواند آن گونه که «اراده می‌کند و خود می‌خواهد بیاندیشد».
آیا سحر یا ورزش یوگا یا تمرکز فکر و برخی ریاضتهای فکری بدون ارتکاب حرام جایز است؟
بسمه تعالی: سحر این است که غیر واقع را واقع نشان می دهد و چنین کاری نتیجه قدرت نفسانی انسان ساحر است ولی کرامت لطف الهی است که از طریق بندگانش ظاهر می شود حضرت مریم دارای کرامت بود و همچنین دخت گرامی پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) دارای کرامت بودند ولی کارهای مرتاضان تا آنجا که اطلاع داریم از روح قوی آنان سر می زند و اصولاً هرگاه ارتباط انسان با عالم حس کمتر شود و به خویشتن و ماوراء تن بپردازد قدرت روحی او زیادتر می شود باید توجه نمود هر نوع ریاضتی که بر خلاف فطرت انسان باشد مانند مرتاضان هند جایز نیست و پیمودن راه کمال روحی در اسلام در سایه بندگی خدا است . والله العالم
بسمه تعالی: سحر این است که غیر واقع را واقع نشان می دهد و چنین کاری نتیجه قدرت نفسانی انسان ساحر است ولی کرامت لطف الهی است که از طریق بندگانش ظاهر می شود حضرت مریم دارای کرامت بود و همچنین دخت گرامی پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) دارای کرامت بودند ولی کارهای مرتاضان تا آنجا که اطلاع داریم از روح قوی آنان سر می زند و اصولاً هرگاه ارتباط انسان با عالم حس کمتر شود و به خویشتن و ماوراء تن بپردازد قدرت روحی او زیادتر می شود باید توجه نمود هر نوع ریاضتی که بر خلاف فطرت انسان باشد مانند مرتاضان هند جایز نیست و پیمودن راه کمال روحی در اسلام در سایه بندگی خدا است . والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: سحر این است که غیر واقع را واقع نشان می دهد و چنین کاری نتیجه قدرت نفسانی انسان ساحر است ولی کرامت لطف الهی است که از طریق بندگانش ظاهر می شود حضرت مریم دارای کرامت بود و همچنین دخت گرامی پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) دارای کرامت بودند ولی کارهای مرتاضان تا آنجا که اطلاع داریم از روح قوی آنان سر می زند و اصولاً هرگاه ارتباط انسان با عالم حس کمتر شود و به خویشتن و ماوراء تن بپردازد قدرت روحی او زیادتر می شود باید توجه نمود هر نوع ریاضتی که بر خلاف فطرت انسان باشد مانند مرتاضان هند جایز نیست و پیمودن راه کمال روحی در اسلام در سایه بندگی خدا است . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- قبل از انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی، نظر مراجع عظام بر حرمت ورزش بُکس بود و اکنون این مسابقات کمی تلطیف شده است. آیا این ورزش جایز است؟
- آیا تماشای فیلم ورزش و مسابقه ی زنان جایز است؟
- آیا ورزش در مساجد و حسینیه ها جایز است؟
- آیا ورزش کردن و مسابقه با صهیونیست جایز است؟
- با دوستانم به استخر می رویم گاهی برای تفریح و ورزش می گوئیم بازنده باید برای همه بستنی بخرد آیا جایز است؟
- شخصی مقلّد مرجعی بوده است که مثلاً استظلال در شب را موجب کفّاره می داند مقلّد او بعد از ارتکاب استظلال می خواهد به مرجعی عدول نماید که در صورت مزبور به کفّاره قائل نیست و استظلال در شب را جایز می داند آیا عدول بعد از عمل جایز است؟
- در سال 1385 مجوز شرعی پرورش کروکودیل صادر شده است آیا خرید و فروش منافع حیوانات حرام گوشت جایز است؟
- در شرکتی مشغول به کار هستم متاًسفانه در شرکت برخی معاملات حرام و قرض ربوی انجام می شود، آیا همکاری بنده در این امور جایز است و آیا حقوقی که دریافت می کنم حلال است یا حرام؟
- ژلاتینی که در مکمل غذایی و یا دارو استفاده می شود که مشتقات حیوان حرام گوشت است آیا مصرف آن جایز است؟
- اگر کسی طبق فتوای مرجع تقلید در حال احرام مرتکب کار حرام یا ترک واجب می شود ولی احتمال می دهیم مقلد مرجع دیگری است که آن کار را جایز می داند آیا امر به معروف یا نهی از منکر او جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] از نظر اسلام ورزش یوگا رد می شود یا تایید؟
- [آیت الله بهجت] ورزش یوگا از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
- [سایر] تکنیک های جسمی یوگا چیست؟ اصلا یوگا چه خصوصیاتی دارد که توانسته اند آن را زیرمجموعه ورزش ببرند؟
- [سایر] شرکت در کلاس های یوگا که به عنوان یک ورزش شناخته می شود، چه اشکالی دارد؟
- [سایر] سلام حکم ورزش یوگا چیست؟ آیا حرکات آن شیطان پرستی است؟
- [سایر] اگر با مشاهده فیلمهای شهوتانگیز، مقداری از شهوت انسان فروکش کند و در جلوگیری از ارتکاب حرام مؤثر باشد ؛ آیا مشاهده آن جایز است؟
- [سایر] میخواستم بپرسم که آیا می‌شود من از تمرینات یوگا برای آرامش استفاده کنم؟ آیا این نوع ورزش منافاتی با دین اسلام دارد ؟ یعنی مشکلی با دین ندارد؟ البته من خودم نماز میخوانم و قرآن میخوانم ولی برای تسلط بر بدنم احتیاج به ورزش دارم و کمی در کارهایم بی برنامه هستم حالا میتوانم از این روش استفاده کنم؟
- [آیت الله بهجت] بازی شطرنج که امروزه از آلت قمار بودن افتاده و جنبه ی یک بازی و ورزش فکری را پیدا کرده است، چه حکمی دارد؟
- [سایر] چگونه کنترل چشم از نگاه به حرام بر تمرکز فکر تأثیر میگذارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا درست است که می گویند در مورد حرمت سحر استعمال آن است نه یادگیری آن؟ آیا مطلقاً حرام است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است در ظرف دیگر بریزد این استعمال جایز است; ولی اگر بخواهد از ظرف دوم غذا بخورد و خالی کردن ظرف برای آن نباشد که غذا خوردن از ظرف طلا یا نقره جایز نیست، این استعمال حرام می باشد.
- اگر به واسطه شیر دادن، حق شوهر از بین نرود، زن می تواند بدون اجازه شوهر; بچه کس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچه ای را شیر دهد که به واسطه شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود. مثلاً اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد، زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد، خودش مادرزن شوهر می شود و بر او حرام می گردد.
- اگر به واسطه شیر دادن، حق شوهر از بین نرود، زن می تواند بدون اجازه شوهر; بچه کس دیگر را شیر دهد، ولی جایز نیست بچه ای را شیر دهد که به واسطه شیر دادن به آن بچه به شوهر خود حرام شود. مثلاً اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد، زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد، خودش مادرزن شوهر می شود و بر او حرام می گردد. صفحه 465
- شرایط صحت اعتکاف عبارتند از امور زیر: 1. اسلام 2. عقل 3. قصد قربت 4. روزه. بنابراین فرد مسافر نمی تواند اعتکاف به جا بیاورد، (مگر در مواردی که روزه برای او جایز باشد) و همچنین زن حائض، و نفساء(تازه زا) و نیز اعتکاف در عید فطر و قربان که روزه در آن‌ها حرام است صحیح نمی باشد.
- در وضو شستن صورت و دست ها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام می باشد. منظور از مرتبه اول آن است که تمام عضو را بشوید; خواه با یک مشت آب باشد یا چندین مشت. وقتی که تمام شد یک مرتبه حساب می شود.
- خرید و فروش چیزهایی که از قمار یا دزدی یا معاملات باطل به دست آمده، حرام و باطل است و تصرّف در آن‌ها جایز نیست و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلی اش بازگرداند و اگر صاحب اصلی اش را نمی شناسد به نظر حاکم شرع عمل کند.
- خوردن خاک و گِل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیّدالشهداء امام حسین(علیه السلام) که از قبر شریف اخذ شود (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- عدول از مجتهدی به مجتهد دیگر جایز نیست مگر این که دومی اعلم باشد، و نیز فتوی دادن و اظهار نظر در مسائل شرعی برای کسی که قادر بر استنباط احکام از مدارک آن نیست حرام است، و مسئول اعمال دیگران خواهد بود.
- خرید و فروش گوشت هایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که آن حیوان مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است; اما خریدن چرم هایی که از بلاد کفّار می آورند جایز و پاک است. هر چند نماز با آن صحیح نیست.
- در چند مورد معامله باطل است: اول :خرید و فروش عین نجس مثل: بول و غائط و خون و خوک و سگ ولی خرید و فروش خون برای معالجه بیماران و خرید و فروش سگ شکاری و نگهبان جایز است. دوم :خرید و فروش مال غصبی مگر آنکه صاحبش اذن دهد. سوم: خرید و فروش چیزهائی که ارزش مالی ندارد. چهارم :معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار و موسیقی. پنجم: معامله ای که در آن ربا باشد. ششم: فروختن اجناس تقلبی که خریدار از وضع آن خبر نداشته باشد.و فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است و این عمل را غش می گویند، از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) منقول است که فرمود: کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزند یا تقلب و حیله نماید، از ما نیست و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند. هفتم :خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن و اگر پولی می گیرد آن را در مقابل اجازه برداشتن عضو در بدن، بگیرد نه در مقابل اصل و در هر حال این کار در صورتی جائز است که برای دهنده عضو، ایجاد خطر نکند. هشتم :خرید و فروش اراضی موات پیش از آنکه آن را احیاء کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] ماندن مرد و زن نامحرم در محلّ خلوتی که خطر ارتکاب حرام باشد حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] یاد گرفتن سحر و عمل به آن حرام است، مگر این که به وسیله افراد متعهد و لایقی برای باطل کردن سحر و یا روشن کردن اذهان مردم نسبت به کسی که با توسّل به سحر، ادّعای نبوّت یا امامت و امثال آن را دارد، باشد که در حدّ ضرورت اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] - جماع و آمیزش با همسر در حال اعتکاف جایز نیست هرچند موجب انزال و خروج منی نشود، و ارتکاب عمدی آن اعتکاف را باطل می‌کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] تلقیح نطفه شوهر به زن او به وسیله خود شوهر جایز است و به وسیله غیر شوهر در صورتی که متوقف بر انجام کار حرامی باشد ارتکاب ان کار حرام است و بچه ای که به تلقیح به وجود می اید احکام اولاد بر او مترتب است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مبارزه با نفوذ اقتصادی و فکری و سیاسی بیگانگان، در بلاد اسلام، بر هر مسلمان واجب است و کمک کردن به آن حرام است.
- [آیت الله مظاهری] در امر به معروف و نهی از منکر ارتکاب معصیت مثل فحش و دروغ و اهانت جایز نیست مگر آنکه آن معروف یا منکر اهم از آن معصیت باشد نظیر ترک نماز و تجاوز به عرض یا ناموس کسی.
- [آیت الله مظاهری] استفاده از خوابهای مغناطیسی و یا احضار روح و جن و رمل و اسطرلاب و سحر و جادو و مانند اینها برای شنود و تفحّص حرام است؛ چنانکه استفاده از مطلق علوم غریبه، گرچه برای تجسّس و شنود هم نباشد نیز حرام است و آنچه از این راهها به دست میآید حجّت نیست، مگر اینکه با قرائن دیگر یقین پیدا شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مرد و زن نامحرمی در محلّ خلوتی باشند که کسی در آنجا نبوده و دیگری هم نتواند وارد شود، چنانچه بترسند که به حرام بیفتند، باید از آنجا بیرون روند، بلکه احتیاط واجب آن است که مطلقا از خلوت کردن بپرهیزند، هر چند خوف ارتکاب حرام نباشد یا دیگری هم بتواند وارد شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] گرفتن نطفه مردی و گذاشتن ان در رحم مصنوعی و پرورش ان به منظور تولید فرزند جایز است مگر این که متوقف بر انجام کار حرامی باشد که ارتکاب ان کار حرام است و چنانچه از این راه بچه ای به وجود بیاید اگر تخمک زن نباشد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزند بر ان دو جاری می شود ولی مادر ندارد و در صورتی که تخمک زن هم باشد ان زن هم مادر اوست
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز نیست چیزی که فایده حلال و حرام هر دو دارد به قصد فایده حرام عاریه بدهند.